Dit is mijn samenvatting van de practica van het opleidingsonderdeel Filosofisch en ethisch handelen (QE1450) van de professionele bachelor Orthopedagogie aan de UCLL te Hasselt. In deze samenvatting staat de informatie verteld in de practicums van het opleidingsonderdeel, aangevuld met de PowerPoi...
Practica Zorgethiek - Levinas en
Tronto
Achtergrondinformatie Levinas
- Jood
- Concentratiekampen maar mensen onmenselijk werden doormiddel van een nummer en
een ster
- Levinas begint bij de notie van de anderen
- We maken een beeld van onze eigen kennis om in te schatten hoe anderen zijn
- “Totaliteit en oneindigheid” Zijn bekendste werk
o We bepalen de anderen
o We gaan voorbij wat het fundamenteel is om met anderen om te gaan
o Alle kennis die je over een andere hebt, moet eerst tussen haakjes geplaatst worde
om te kijken naar wie er voor je staat
- Het appél
o Appeler = Roepen
o Verantwoordelijkheid dat ik iets zou moeten of kunnen doen
o Ik weet niets over de ander maar ik heb een appél om naar je toe te gaan
o Letterlijke oproep tot mensen
Ethische of normatieve kaders
Deugdethiek
- Invulling tussen twee extremen
- Deugd = Een goede, voortreffelijke eigenschap van een mens/karakter
- Tegengestelde = Ondeugd (Slechte karaktereigenschap, dit kan ook te weinig of te veel
zijn)
- Je hebt algemene deugden maar voor bepaalde deugden is het voor iedere persoon anders
- Deugden worden heel anders ingevuld op basis van de cultuur, daarom kunnen we niet
zeggen dat ze universeel zijn en passen ze niet binnen het Universalisme
Is een waarde een deugd?
- Een deugd is niet altijd een waarde maar een waarde is wel altijd een deugd
- Als je jezelf een deugd toeschrijft, is dat voor jou ook een waarde
- Waarde = Dingen die jij belangrijk vindt
De Grieken
- Aristoteles
- Gaat niet zozeer over concrete handelingen maar wat een goed mens is
o Zoveel mogelijk van de deugden, binnen de tijdsgeest, in zich heeft en zo weinig
mogelijk ondeugden
1
,Practicums – filosofisch en ethisch handelen
o Handelen volgens jouw zin van rechtvaardigheid
Maïeutiek
- Vroedkunde
- Jullie hebben de kennis maar ik haal die uit jou
Plichtsethiek/deontologische ethiek (Universalisme = Algemeen geldig)
Redenering, gevoelens hebben geen plaats
Kant
> 18de eeuw
> Verlichting
o We komen uit de middeleeuwen waar er absolute dominantie was van de kerk op vlak
van wetenschap en christelijke moraal
o Iedereen heeft een permanente angst of men naar de hemel of hel gaan
o Leven in zonden
o Wetenschap komt uit de stijgers en mensen beginnen meer kennis te hebben over de
kosmos (Copernicus) dus ze beginnen meer na te denken over het scheppingsverhaal
o Mensen krijgen een nieuw vertrouwen in zichzelf dus ze gaan de mens als startpunt
nemen voor wat goed en kwaad is
> Kant was de eerste grote filosoof die een poging te doen om na te denken over hoe ze zich
moesten gedragen op basis van de reden
o Je bepaalt wat een goede handeling is
o Categorisch imperatief
Imperatief = Iets dat je moet doen
Onvoorwaardelijke plicht/gebod
3 formuleringen (Moeten er maar twee kennen)
1. “Doe een ander niet aan wat je zelf niet wil”
2. “Behandel een ander nooit als middel maar altijd als doel”
o = Je mag een mens nooit gebruiken om jouw doelen te
verwezenlijken ten koste van een andere persoon
o Je moet iemand behandelen als een doel op zich
Consequentialisme/utilitarisme (Universalisme = Algemeen geldig)
= Gevolgethiek
Uitgangspunt: Zoveel mogelijk genut/genot voor zoveel mogelijk mensen
Redenering, gevoelens hebben geen plaats
Valkuil:
- Geluk/genot is voor iedereen anders
2
, Practicums – filosofisch en ethisch handelen
- Iedereen gaat het anders invullen
Zorgethiek
Geen universalisme
- Je gaat iedere persoon anders bekijken en behandelen
- Elke situatie en persoon is anders
- Er zijn geen algemene ethische regels
- Vertrekt van de persoon die voor je zit
- Gevoel speelt geen rol maar is een rationele afwezig
Reflectiekader Tronto
Vraag: Er zit iemand voor je in een zorgsituatie: Waar heb je aandacht voor?
1. Aandacht
- Wat die persoon aankan/kan begrijpen
- Krachten om uit de situatie te komen
- Familie, netwerk, omgeving
- Houding (psychologische toestand op dit moment)
- Achtergrondinformatie van de persoon
- Aandacht voor de situatie zelf (zorgvraag, probleem, …)
2. (Gedeelde) Verantwoordelijkheid
- Wat wordt er verwacht? Wat moet ik hier doen?
- Wat is de letterlijke zorgvraag
3. Deskundigheid
- Kan ik de verantwoordelijkheid van de zorgvraag invullen? Of moet ik anderen om hulp
vragen? ‘Know how’
- Is het mijn verantwoordelijkheid om dit te doen?
4. Responsiviteit & wederkerigheid
- Reflectie over alles wat zich heeft afgespeeld
- Hebben we goed gehandeld? Wat kon er beter?
> Wederkerigheid
o Als er iets gegeven wordt, wordt er ook iets teruggegeven
o Je probeert de relatie te herstellen als dat mogelijk iets
o Als zorgverlener creëer je een asymmetrische verhouden ten opzichte van de
zorgdrager
o Als je altijd in de positie van de vragende partij bent, gaat de andere ook steeds de
“gever” zijn
o Je gaat dan iets proberen terug te doen om deze relatie terug gelijk te stellen
o Duurzame zorgrelaties tot stand brengen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FranVanPassel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
