Deze samenvatting is gebaseerd op "Deel 3: geneesmiddelen van het centraal zenuwstelsel" van de cursus farmacologie gedoceerd door prof. de Hoon en prof. Casteels met toevoeging van mijn notities uit de les. Met behulp van deze samenvatting slaagde ik in eerste zit met 17/20.
9 Hypnotica – Anxiolytica 31
9.1 Benzodiazepines 31
9.2 Stoffen met werking analoog aan deze van de benzodiazepines (Z-drugs) 35
2
,1 Depressie
Wat is een depressie?
- Tenminste één van de symptomen:
1. Gedeprimeerd gevoel en/of
2. Verlies aan interesse of plezier
- Bijkomend minstens 4 van de onderstaande symptomen gedurende een periode van ≥2
weken waardoor normale sociale interacties, werk, studies onmogelijk worden:
1. Gewichts-/eetlust- verlies of toename
2. Slaapstoornissen (slapeloosheid of toegenomen slaap)
3. Psychomotorische agitatie of retardatie
4. Vermoeidheid of futloosheid
5. Gevoel van waardeloosheid of excessief schuldgevoel
6. “executive dysfunctioning”, concentratieverlies
7. Suïcidale gedachten
- Vaak eerste periode op jonge leeftijd
- Mannen < vrouwen
- Chronisch, recidiverende aandoening
- Potentieel levensbedreigend: daling levensverwachting
Hypothese oorzaak: monoamine deficiëntie à antidepressiva verhogen NA of serotonerge
(S) of NA en S transmissie
à Cave: discrepantie acuut effect op transmissie versus langzaam klinisch effect
(waarschijnlijk is er bijkomend effect agv heropnameremming neurotransmitters)
Therapeutische opties:
1) Psychotherapie
2) Psychofarmaca (30-40% placebo respons):
a. Niet-selectieve reuptake inhibitoren:
- TriCyclische Antidepressiva (TCA)
- Serotonine- en NA Re-uptake Inhibitoren (SNRI)
- NA- en DA reuptake inhibitoren
b. Selectieve reuptake inhibitoren:
- Selectieve Serotonine Re-uptake Inhibitoren (SSRI)
- Selectieve NA Re-uptake Inhibitoren
c. Monoamine-oxidase inhibitoren (MAO-Is)
d. Antidepressiva direct werkend op neuroreceptoren
3) Fytofarmaca: Sint-Janskruid
1.1 Niet-selectieve reuptake inhibitoren
Tricyclische antidepressiva TCA
Producten Imipramine, clomipramine, amitriptyline, dosulepine, maprotiline,
nortryptyline
Werking Niet-selectieve inhibitie NET en SERT (heropname resp NA en 5-HT) à
verhoging concentratie NA en 5-HT in synaptische spleet
Farmacokinetiek - First pass effect à onvolledige absorptie
3
, - Hoge eiwitbinding
- Grote Vd (lipofiel, moet over BBB)
- CYP2D6-afhankelijk: cave polymorfismes, inductoren/inhibitoren
Soms actieve metabolieten:
o Imipramine à desipramine
o Amitriptyline à nortriptyline
- Inname: meestal 1x/dag (lange t1/2)
- TDM weinig zinvol
Bijwerkingen Vaak aanwezig aan begin van therapie en worden na tijd milder
- Anticholinerg (M): bv amitriptyline à xerostomie, obstipatie,
tachycardie, mydriasis/glaucoom, mictiestoornissen
- Anti-histaminerg (H1): sedatie (inname ‘s avonds; nortriptyline is
activerend dus ‘s morgens)
- Anti-adrenerg (α1): (orthostatische) hypotensie met als gevolg
reflextachycardie, (miosis: m dilatator is α1-afh, maar mydriasis gaat
winnen)
- Cardiotoxiciteit: QTc verlenging, aritmieën
- Varia:
o Gewichtstoename
o Seksuele stoornissen (ejaculatie, erectie, libido, orgasme)
o Excessief zweten
o Allergische reacties
Contra- - Hoge kans op zelfdoding
indicaties - Cardiaal: aritmieën, (recent) myocardinfarct
- Urogenitaal: urineretentie, prostaathypertrofie (BPH)
- Oftalmologisch: glaucoom
- CZS: epilepsie (verlaging van de convulsiedrempel)
Zwangerschap:
- Amitriptyline lijkt veilig
- Clomipramine en paroxetine: cardiale teratogene effecten
Interacties - Verdringingsinteracties
- Sedatie: cave hypnotica, alcohol, anxiolytica, …
- Sterker effect van sympathomimetica (e.g. fenylefrine)
- CYP2D6 substraten/inhibitoren/inductoren
Intoxicatie à vrezen voor convulsies en aritmieën
Serotonine- en NA (dual) re-uptake inhibitoren (SNRI)
Producten Venlafaxine, duloxetine
Farmacokinetiek - CYP2D6 inhibitor
- Goed geabsorbeerd
- Inname best ‘s morgens
Bijwerkingen Betere tolerantie dan TCA’s
- Venlafaxine: in hoge dosissen amfetamine-achtig stimulerend effect
à kan afhankelijkheid veroorzaken
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper coomansella. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
