4. De Barok
- Caravaggio
- Het internationale Caravaggisme
o Italië
o Frankrijk
o Spanje
5. De Barok: Spanje in de 17e eeuw
- Vroege ontwikkelingen
- Velazquez en Murillo
- Stillevens
6. Het Classicisme, Barok en Rococo
- Het Classicisme in Frankrijk: Poussin & Claude
- Bernini
- Versailles & Het begin van de Rococo in Frankrijk
- De 18e eeuw in Italië
- De 17e en 18e eeuwen in Engeland
- De laat 18e eeuw in Frankrijk en Spanje
1
, 4. De Barok
- Caravaggio
(Michelangelo Merisi da) Caravaggio (1571-1610)
Verschillende fenomenen die samen kwamen in de kunst van
Caravaggio. Hij was een logische ontwikkeling van de Italiaanse kunst,
met de opkomst van het naturalisme, als reactie tegen het Maniërisme.
Ook de contrareformatie, concilie van Trente. Het derde aspect is zijn
eigen stijl die heel sterk voorkomt in zijn werken.
In biografieën zoekt men soms een link met een kunstenaar en zijn
kunst. (Biografieën om dus de kunst te begrijpen.) Bij Caravaggio was er
een grote motivatie om dit te doen aangezien hij veel zelfportretten
toevoegt aan zijn schilderijen, hij maakt zichzelf deel van de kunst. Dit 1: Ottavio Leoni, Portret van Caravaggio
maakt het makkelijker voor de kunsthistorici om zijn leven samen met
zijn kunst te bekijken. Dit kan natuurlijk ook gevaarlijk zijn.
Naam: De onthoofding van
Sint-Johannes de Doper
Kunstenaar: Caravaggio
Datum: 1608
Stroming: Barok
Dit is een laat werk van hem. Zijn voornaam ‘Michelangelo’ staat getekend in het bloed dat uit
Johannes De Doper stroomt. We kunnen dit op verschillende manieren interpreteren.
Opvallen is wel dat het al een gewelddadig en dramatisch werk is en dat hij zichzelf dan nog eens laat
opduiken in het bloed.
We zien sinds de contrareformatie, de hernieuwing van de kerk echter wel veel nieuwe en
persoonlijke devotiepraktijken. Het is mogelijk dat Caravaggio zichzelf met de Heilige wilt
identificeren of zijn empathie weer te geven.
De verklaring voor de stijl van Caravaggio en zijn leven is al vroeg begonnen. Dit is niet enkel iets dat
voorkwam in de 19e publicaties. In de 17e eeuw, wel nog na de dood van Caravaggio, schreef men dat
hij als mens heel donker was en daarom donkere schilderijen maakte. Dit is echter een veel
voorkomende fout en verwachting die men maakt. Als we terug kijken naar de eerste werken van
Caravaggio zin we namelijk alles behalve donkere schilderijen.
Ook werd hij door Karel van Mander vermeld, tijdens zijn leven. Daarna werd hij pas in de 20e eeuw
herontdekt.
2
, Naam: Jongen met een fruitmand
(zelfportret)
Kunstenaar: Caravaggio
Datum: 1593
Stroming: Barok
Dit is zijn vroegste bekende werk. De jongen heeft een ongemakkelijke houding en staat voor en
lichte, vage achtergrond. We zien duidelijke heldere fruiten met reflectie en details zoals het vocht
en de texturen (ook van de mand) + (aanwezigheid stillevens).
Het werk is over het algemeen helder belicht en heeft een eenvoudige compositie. De jongen heeft
een uitnodige expressie en staat beschikbaar tegenover de toeschouwer (zelfs licht erotisch). Dit
werk is niet gemaakt voor een opdrachtgever maar om te verkopen op de ‘markt’.
Naam: Bacchus
Kunstenaar: Caravaggio
Datum: 1595
Stroming: Barok
Deze figuur is meer gespierd dan de vorige. Ook zijn er duidelijke verwijzingen naar de Klassieke
Oudheid. De figuur biedt de toeschouwer wijn aan. De compositie doet ons denken aan de Jongen
met de fruitmand, eenvoudig, dicht bij de toeschouwer en een mogelijk zelfportret. Hier zou het een
Portrier Historier zijn. (Caravaggio als Bacchus, de God van de wijn).
3
, Naam: Jongen gebeten door een hagedis
Kunstenaar: Caravaggio
Datum: 1594-1595
Stroming: Barok
Ook dit werkt lijkt op de vorige. Een jongen afgebeeld voor een vage achtergrond. Hier zien we ook
duidelijk dramatischer licht en optische effecten (door het water van de vaas kijken, spiegeling op de
vaas). De jongen is net gebeten door de hagedis en we zien het moment van de reactie, de emotie.
We zien de verrassing en we zouden hem bijna kunnen horen roepen. Ook hier zien we weer
stillevens.
We zouden er een betekenis aan kunnen geven als de allegorie van pijn en plezier, of aandacht voor
de zintuigen, vergankelijkheid (roos verwelkt), misschien is het een karikatuur of een erotiek beeld.
We zien duidelijk het belang van de natuur en een verwijzing naar het leven.
Dit is behoorlijk vroeg voor een onafhankelijk stilleven weer te geven. Het is zeer helder en de mand
staat aan de rand van een tafel en dicht bij de toeschouwer. We zien een duidelijke interesse voor
textuur, zo zien we het fruit beschimmelen dat niet is geïdealiseerd. Als achtergrond zien we een
rustieke onafgewerkte muur .
Dit werk kwam in de handen van de kardinaal Federico Borromeo, ondanks dat het werk geen
religieuze aspecten heeft kan het wel voor zulk doeleinden gebruikte worden.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Noorvc. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.