AUTHENTICITEIT
• Sleutelterm voor de vormgeving van de laatste 10-20 jaar
• Breed concept dat op verschillende manieren kan geïnterpreteerd worden
=> ook heel succesvol concept: is doorgedrongen in praktijk van gekende vormgevers, ook breder
(media, reclame, taferelen op straat, huiskamers, instagram, Pinterest, …)
⁃ In thema: verklaren hoe het geëvolueerd is + vormgevers die er een invulling aan gaven, daarmee invloedrijk zijn
binnen vormgeving
__CONTEXT________________________________________________
Mok, Brussel
Stijl: witte muren, lampen aan kabels, materialen die in eerlijke afwerking getoond worden,
bakstenen muur zonder pleisterwerk, …
Eenvoudige vormentaal
Bar Wolkers, Haarlem + Cafe Megan, Tapei + Menagerie coffee, Philadelphia + clouds in my coffee, gent
+ Jane motorcycles, NY
Gelijkaardige koffiebars
& Other Stories, Warschau / Berlijn
Ook grote retail ketens op kar van ‘authenticiteit’ gesprongen
Alles wit, technieken in zicht gelaten, ruwe/eerlijke vormgeving, …
=> wordt soms oppervlakkige eenheid door vormgeving te kopiëren in verschillende
steden
Vandaag - Vormgeving & Design
Ook in eigen leefruimtes: trend, vooral in Vlaanderen, van abstracte vormen in combinatie
met hout en natuursteen in vormgeving (bv. keukens)
Binnen verhaal v. Authenticiteit: revival van Scandinavische, modernistische, mid-century
meubelstukken
=> ontworpen tijdens vorige eeuw: laatste 10-15 jaar ongekende revival
=> helemaal door periode van post-modernisme, met daar humor in (is dus
voorbij), terug voor een tijdje aanbeland bij de soberdere, neutrale, ‘authentieke’
vormgeving
Abstracte vormentaal, waar zo weinig mogelijk detaillering zichtbaar is + mortel tegen muren
Vincent van Duysen - graanmarkt 13, 2005
Een van onze best gecommuniceerde vormgevers (is wel architect)
Met mix van eerlijke authentieke elementen
=> Lijken uit boerderij te komen, maar kosten veel geld
=> stoelen uit 19e eeuw: terug grijpen naar verleden
=> getaliede binnenwand, houten plafond in ware gedaante, abstracte keuken, …
Vincent Van Duysen - stand Bienale Kortrijk, 2016
Vormentaal, materialisering en kleurenpalet: herkenbaar, belangrijk voor vormgeving laatste
jaren
Vincent Van Duysen - Eigen woning
Meer over hem in thema atmosfeer
Oorzaken:
- Afzetten tegen oppervlakkigheid (jaren 80-90)
Evolutie van vormgeving en cultuur gaat in golfbeweging, waarbij soms hoogtes bereikt
worden (maar nieuwe generatie vormgevers dat komt gaat zich daar dan juist tegen afzetten)
Zoeken iets anders dan de trends en het gangbare, om eigen praktijk te ontwikkelen
Jaren 80-90: oppervlakkig door invloed van jaren 70 (het uiterlijk vertoon was heel belangrijk)
=> jaren 80: uiten van schijnbare rijkdom
=> jaren 90: felle kleuren
=> die intense esthetieken hebben beperkte houdbaarheid (na x-aantal jaren beu,
en beginnen iets anders te doen)
=> sindsdien dus: sobere, bescheidenere vormgeving
, - Afzetten tegen perfectie van de industrialisatie en massaproductie
Start op na WOII: oorlogsfabrieken worden omgeschakeld naar consumptiegoederen
fabrieken (op grote schaal en in serie producten gaan produceren)
Jaren 80-90: massaproductie-/ consumptie in extreme verschijnselen (wordt tegenaan gezet)
=> terug snakken naar unieke producten: krijgen eigen kwaliteit
- Ecologische factor
Afstappen van minder duurzame materialen (plastic, kunstmatige producten)
Gaan neigen naar natuurlijke materialen (hout, natuursteen (ecologisch verantwoord?), …)
- Economische factor
Economische crisis 2007-2008: economische terugval door bankencrisis
=> die budgetten wereldwijd voor alle doeleinden grondig beperkt heeft (minder
geld om te spenderen in vormgeving van jaren 80-90)
Jaren 80 - Mode
Esthetiek jaren 80
Hoofd stroom vormgeving, met altijd een onderstroom (altijd)
=> maar populaire beeldcultuur: economisch voorspoedig decennium met dure
auto’s met uitgesproken esthetiek, …
=> mensen zelf gekleed alsof ze rijk waren (gevolg jaren 70: economisch heel sober
door oliecrisis -> veranderd in jaren 80 door betere economie + mensen gaan
snakken naar nieuwe levensstijl en het te tonen in uiterlijk)
Mode gebaseerd op schijnbaar vertoon van rijkdom
=> veel glanzende materialen, sieraden, volumineuze kapsels, zijden textiele, fake
leder, accessoires met veel goud / zilveren details, …
=> preppy style bij heren
Nieuwe status symbolen: mobile telefonie (typerend voor jaren 80)
Jaren 80 - vormgeving
snakken naar uiterlijk vertoon, het afwerpen van droogheid modernisme van voordien
Jaren 90 - Mode
Bescheidener gevolg/vervolg op de jaren 80
=> nog altijd shiny elementen, veel kleuren maar zachter (pastel)
Vandaag - mode
veel zwart wit, modern strak
Industrialisatie en massaproductie
Fabrieken, vaak in Azië, die aan hoog tempo zelfde product meerdere keren gaan produceren
Mensen geraken het beu om zelfde product te hebben als vele anderen, gaan opzoek naar
uniekere stukken (in vormgeving, maar ook verder ni dagelijks leven)
=> bv. Tupperware: wordt na een tijd minder interessant
Robin Day - Polyp chair, 1960-63
Zelfde verhaal, waar stoel gezien wordt als iets dat ’te vaak’ voorkomt
Ontworpen in decennia waar plastic belangrijk werd, toen vormgeving ook geapprecieerd
want het antwoord aan vorm van massaproductie
=> na productie van meerdere exemplaren wordt het al snel saai
Ecologische factor
Vervuiling van materialen en uitstoot CO2, waardoor fauna en flora in wereld sterk eronder
gaan leiden
=> besef wordt groter en groter (=langzaam proces geweest, opgestart in jaren 60)
=> laatste jaren: in stroomversnelling, door effecten die nu echt tastbaar en
zichtbaar zijn
=> jaren 60: besef dat aarde een eindig arsenaal aan grondstoffen bevat, dus dat er
spaarzaam mee moet omgegaan worden
