Dit is een samenvatting voor het vak didactiek wiskunde 1. Dit vak is een onderdeel van de opleiding "Educatieve bachelor lager onderwijs" aan Vives Kortrijk.
Didactiek wiskunde
Algemene basisprincipes en modellen
1. Wiskundig denken in het basisonderwijs
Leerdoelen:
- Aan de hand van voorbeelden kunnen aantonen dat kinderen in contact komen
met wiskunde in het dagelijks leven.
- Kunnen uitleggen met enkele voorbeelden (van uitgangspunten) wat men met
wiskundeonderwijs in het basisonderwijs wil bereiken.
- Kunnen uitleggen wat eindtermen zijn (en deze kunnen raadplegen)
- Een voorbeeld kunnen geven van een maatschappelijke evolutie die invloed
uitoefende op de eindtermen.
- De begrippen ‘wiskundige activiteit’ en ‘band met de werkelijkheid’ kunnen
uitleggen.
- De wiskundedomeinen opsommen.
- De opbouw van het leerconcept ZILL in persoonsgebonden en cultuurgebonden
ontwikkelvelden; ontwikkelthema’s; generieke doelen; leerlijnen;
ontwikkelingsstappen begrijpen.
- Een lesinhoud kunnen situeren in de opbouw van het leerconceptplan ZILL binnen
de persoonsgebonden en cultuurgebonden ontwikkelvelden; ontwikkelthema’s;
generieke doelen; leerlijnen en ontwikkelstappen.
- De titels van de ontwikkelthema’s binnen het ontwikkelveld ‘ontwikkeling van
wiskundig denken’ kunnen opsommen.
- De leerplannen OVSG en GO! Kunnen raadplegen en gebruiken.
- Een lesinhoud kunnen situeren in de opbouw van de leerplannen OVSG en GO!.
1.1. Eindtermen en ontwikkelingsdoelen
Voorbeelden waarbij kinderen in contact komen met wiskunde:
• Kleuters die gemeten worden in de kleuterklas.
• De Sint heeft snoep gebracht. Hoe gaan we dit verdelen?
• Winkeltje spelen waarbij fruit gewogen wordt.
• …
, In de lagere school: men gaat dieper in op de ontwikkeling van het wiskundig denken bij
kinderen.
Het wiskundeonderwijs streeft ernaar dat: (voorbeelden van uitgangspunten)
• De kinderen de taal van wiskunde begrijpen, zowel in de wiskundelessen als
daarbuiten.
• De kinderen waardevolle zoekstrategieën hanteren om wiskundige problemen op
te lossen.
• De kinderen de verworven wiskundige kennis, inzichten en vaardigheden in
verband brengen met en gebruiken in zinvolle concrete situaties, maar ook in
andere leergebieden en buiten de school.
• Alle voorbeelden in cursus pagina 7 onderaan, 8 bovenaan.
1.2. Kerngedachten van de eindtermen.
Eindtermen
= minimumdoelen op het vlak van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes die de
Onderwijsoverheid als noodzakelijk en bereikbaar acht voor een bepaalde
leerlingenpopulatie.
Opmerking: In het lager onderwijs zijn er enkel eindtermen voor het einde van
basisschool.
Het onderwijs van vandaag functioneert in een maatschappij die steeds ingewikkelder
wordt. Wil het onderwijs de kinderen binnen die maatschappij zelfredzaam maken, dan
zal voor het leergebied wiskunde de nadruk liggen op het ontwikkelen van vaardigheden
die kunnen helpen bij het oplossen van (nieuwe) problemen.
Voorbeelden van maatschappelijke evoluties die invloed hebben op de eindtermen:
• Voor hoofdrekenen en schatten: de klemtoon valt op de specifieke aanpak naar
automatisering en memoriseren enerzijds en het flexibel toepassen van
rekenregels en rekentechnieken anderzijds.
• Cijferen met grote getallen wordt minder belangrijk dat een zakrekenmachine
hanteren.
• Kritisch en actief deelnemen aan toenemende informatiestroom wordt tot
eindtermen gerekend. Binnen het leergebied wiskunde houdt dit onder meer in
dat kinderen in staat zijn eenvoudige grafieken, tabellen, schema’s op te tellen
en te interpreteren.
, Belangrijke accenten die de voorliggende visie op wiskundeonderwijs bepalen:
• Wiskundige activiteit
= Kinderen verwerven, ontdekken en bouwen voor een del zelf wiskundige
kennis op. De kennis wordt voor een deel aangereikt, maar toch wordt er ook
veel (denk)activiteit van hen verondersteld. Ze moeten namelijk actief
meedenken en vanuit de aangereikte perspectieven leren “verder denken”.
• Band met de werkelijkheid
= De wiskundige vaardigheden moeten ook functioneren in andere lessen, in
de leefwereld van de kinderen en in de maatschappij waarop ze worden
voorbereid. Kinderen moeten de band tussen de reële wereld en de
wiskundige wereld leren ontdekken.
Voorbeelden op pagina 10 en 11 in cursus.
1.3. De domeinen binnen wiskunde
Drie inhoudelijke domeinen in het leergebied wiskunde:
• Getallen
= kennis en inzicht in het begrip ‘hoeveelheid’ en het uitdrukken van
hoeveelheden (breuken, kommagetallen, negatieve getallen, …).
= het kunnen verwerken van getallen (optrekken, aftrekken,
vermenigvuldigen, delen) zowel in hoofdrekenen als in cijferen.
• Meten
= een activiteit met fysische objecten. (afstand, massa, tijd, temperatuur,
schaal, grootheden meten zoals omtrek/oppervlakte/volume,
maateenheden, …
• Meetkunde
= begripsvorming in verband met oriëntatie en lokalisatie in
tweedimensionale ruimte, vormen herkennen en benoemen, redeneren met
behulp van eigenschappen, een relatie leggen tussen vorm en grootte
(gelijkvormig, congruentie) en eenvoudige meetkundige constructies maken.
De domeinen 4 (strategieën en probleemoplossende vaardigheden) en vijf (attitudes)
overkoepelen de drie inhoudelijke domeinen.
• Strategieën en probleemoplossende vaardigheden
= actieve visie op wiskunde, waarin het handelen, het toepassingsgerichte en
het procesmatige karakter op de voorgrond treden. Toepassen van geleerde
inzichten en begrippen, het praktisch nut van wiskunde en
probleemoplossingen.
• Attitudes
= eindtermen over kritisch staan tegenover cijfermateriaal en zich vragen
stellen over probleemoplossingsproces (reflectie).
, 1.4. Leerplannen
1.4.1. ZILL (Zin in leren! Zin in leven!)
Indeling begrijpen, niet vanbuiten
kennen.
Visie: harmonische ontwikkeling van het kind
➔ Komt tot uiting in grafische voorstelling
met een binnen- en buitencirkel. Deze
bevatten samen de 10 ontwikkelingsvelden
die met elkaar verweven zijn en die in
samenhang bij elke leerling ontwikkeld
dienen te worden.
Binnencirkel: persoonsgebonden ontwikkeling.
Bestaat uit 4 persoonsgebonden ontwikkelvelden (zie afbeelding)
Buitencirkel: cultuurgebonden ontwikkeling
Bestaat uit 6 cultuurgebonden ontwikkelvelden (zie afbeelding)
Bij Zill zijn de leerinhouden georganiseerd in een ordeningskader met
verschillende lagen: Wordt volledig duidelijk tijdens gebruik van Zill-selector! Extra
uitleg in cursus: p14 - 16
Ontwikkelvelden → ontwikkelthema’s → generieke doelen → leerlijnen met ontwikkelstappen (met referentieperiodes)
Voorbeelden van lesinhouden situeren in het conceptplan van Zill!
Voorbeeld 1: generiek doel is niet verder opgedeeld
Ontwikkelveld: Ontwikkeling van wiskundig denken
Ontwikkelthema: Rekenvaardigheid
Generiek doel: WDrv2: Schattend rekenen
Ontwikkelstap: 10 – 12 jaar: Flexibel schatten om de
uitkomst van een berekening bij
benadering te bepalen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Brittdb01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
