VERZEKERINGSRECHT
Inhoudsopgave
module 1. algemene inleiding........................................................................................................................ 4
verzekering............................................................................................................................................................4
module 2. gemeenschappelijke regels voor alle soorten verzekeringen..........................................................9
verzekeringsovereenkomst...................................................................................................................................9
Wezenlijke bestanddelen......................................................................................................................................9
risico..................................................................................................................................................................9
verzekerbaar belang........................................................................................................................................10
premie.............................................................................................................................................................11
verzekeringsprestatie......................................................................................................................................12
premie versus ondernelinge verzekering............................................................................................................12
totstandkoming van de overeenkomst...............................................................................................................13
gemeenschappelijke beginselen.....................................................................................................................13
verzekeringsvoorstel.......................................................................................................................................13
verzekeringsaanvraag......................................................................................................................................14
vooraf getekende polis....................................................................................................................................14
aanbod.............................................................................................................................................................14
contr act op afstand........................................................................................................................................14
bewijs en interpretatie van de verzekeringsovereenkomst................................................................................15
bewijs tussen partijen.....................................................................................................................................15
bewijs tegenover derden................................................................................................................................15
interpretatie....................................................................................................................................................15
uitvoering van de overeenkomst.........................................................................................................................16
verzekeringsnemer – verplichting 1 juiste opgave van het risico..................................................................16
verzekeringsnemer – verplichting 2 betaling van de premie.........................................................................18
verzekeringnemer – verplichting 3 aangifte risicoverzwaring.......................................................................20
verzekeringnemer – verplichting 4 schadebeperking – redding....................................................................21
verzekeringnemer – verplichting 5 melding van het schadegeval.................................................................22
verzekeraar – verplichtingen...........................................................................................................................23
einde van de overeenkomst................................................................................................................................28
1. Duur van de overeenkomst.........................................................................................................................28
2. opzegging Na schadegeval..........................................................................................................................29
3. Nietigheid en ontbinding.............................................................................................................................30
4. Insolventie verzeringnemer.........................................................................................................................30
geschillenregeling...............................................................................................................................................31
1. Verjaring......................................................................................................................................................31
2. Territoriale bevoegdheid.............................................................................................................................32
3. Arbitrage......................................................................................................................................................32
enkele algemene aspecten..............................................................................................................................32
mede- en herverzekering....................................................................................................................................33
soorten verzekeringen................................................................................................................................. 35
1
, schadeverzekeringen...........................................................................................................................................35
1. Verzekerbaar belang...................................................................................................................................35
2. Indemnitait beginsel....................................................................................................................................35
3. indeplaatsstelling of subrogatie..................................................................................................................35
4. oververzekering...........................................................................................................................................36
5. samenloop of Pluraliteit van verzekeringen...............................................................................................37
6. onderverzekering........................................................................................................................................38
7. overgang ingevolge overlijden....................................................................................................................38
zaakverzekeringen..............................................................................................................................................39
1. Waardebepaling..........................................................................................................................................39
2. Overdracht onder de levenden...................................................................................................................39
3. ZAkelijke subrogatie....................................................................................................................................40
4. Voorrecht van de verzekeraar.....................................................................................................................40
aansprakelijkheidsverzekering............................................................................................................................41
1. Principe........................................................................................................................................................41
2. Gedekte schade en posterioriteitsdekkingsubrogatie................................................................................41
3. Leiding van het geschil................................................................................................................................43
4. schadeVergoeding.......................................................................................................................................45
5. rechtstreekse vordering..............................................................................................................................46
6. regres verzekeraar.......................................................................................................................................46
Persoonsverzekeringn.........................................................................................................................................46
principe............................................................................................................................................................46
1. Verzekerbaar belang...................................................................................................................................46
2. Geen subrogatie/ indeplaatsstelling...........................................................................................................47
3. samenloop verzekeringen en vergoedingen...............................................................................................47
4. medische informatie (facultatief)................................................................................................................47
5. ziekteverzekering (facultatief).....................................................................................................................47
module 3. brandverzekering........................................................................................................................ 48
1. Brandverzekering – zaakverzekering..............................................................................................................48
Aard.................................................................................................................................................................48
Wetgeving.......................................................................................................................................................48
Verzekerde risico’s..........................................................................................................................................49
Verplichte dekkingen (Verz.Wet 2014)...........................................................................................................49
Verplichte dekkingen (Branverz.Besl.1992)....................................................................................................51
Facultatieve bijkomende dekkingen...............................................................................................................51
wie is er verzekerd?.........................................................................................................................................52
Duur en wijziging.............................................................................................................................................52
Minimumwaarborgen – principe – verzekerden............................................................................................52
2. aansprakelijkheidsverzekering bij brand........................................................................................................56
principe............................................................................................................................................................56
toepasselijke wetgeving..................................................................................................................................56
huurrisico – principe........................................................................................................................................56
huurdersaansprakelijkheid bij brand..............................................................................................................56
huurdersaansprakelijkheidsverzekering tegen het verhaal van derdenwerking............................................57
aansprakelijkheidsverzekering tegen het verhaal van derden.......................................................................58
3. verplichte aansprakelijkheidsverzekering brand en ontploffing voor publiek toegankelijke inrichtingen.....59
verplichte brandverzekering van publiek toegankelijke inrichtingen.............................................................59
wet van 30 juli 1979........................................................................................................................................59
module 4. gezinsaansprakelijkheid............................................................................................................... 62
aard van de verzekering – toepasselijke wetgeving...........................................................................................62
verzekerde risico’s...............................................................................................................................................62
2
, verzekerde personen...........................................................................................................................................66
omvang vergoeding............................................................................................................................................67
leiding geschil......................................................................................................................................................67
verjaring..............................................................................................................................................................68
module 5. aansprakelijkheid motorrijtuigen................................................................................................. 69
Inleiding...............................................................................................................................................................69
1. aard van verzekering.......................................................................................................................................69
2.toepasselijke wetgeving...................................................................................................................................69
3. Toepassingsgebied..........................................................................................................................................69
4. Bewijs van de verzekering...............................................................................................................................73
5. verzekerde risico’s...........................................................................................................................................74
6. verzekerde personen.......................................................................................................................................76
7. gedekte schade omvang vergoeding..............................................................................................................77
8. werking van de verzekering............................................................................................................................78
9. premie en bonus-malus...................................................................................................................................83
10. overdracht motorrijtuig................................................................................................................................84
11. geschillen.......................................................................................................................................................84
12. gemeenschappelijk waarborgfonds..............................................................................................................84
module 6. maritieme verzekeringen (gastdocent).........................................................................................85
3
, Hoorcollege 1: 28/09/’22
MODULE 1. ALGEMENE INLEIDING
Studiemateriaal en examen:
2 boeken:
Ph. COLLE, Algemene beginselen van het Belgische verzekeringsrecht, Antwerpen, Intersentia, 2022,
300 p.
Ph. COLLE, Handboek bijzonder gereglementeerde verzekeringscontracten, Antwerpen, Intersentia,
2022, 423 p.
Wet 4 april 2014 betreffende de verzekeringen. MAG OP HET EXAMEN WORDEN GEBRUIKT.
Documentatie in de loop van de colleges ter beschikking gesteld op Canvas (rechtspraak).
De presentaties in PowerPoint zijn een leidraad, geen samenvatting, en volstaan NIET als studiemateriaal.
Examen: in principe mondeling (onder voorbehoud van epidemieën en oorlogen).
Lectuur
Aan te raden:
Essentiële wetboeken Larcier, Verzekeringen, editie 2022.
Standaardwerken:
M. FONTAINE, Verzekeringsrecht, Brussel, Larcier, 2017, 853 p.
L. SCHUERMANS en C. VAN SCHOUBROECK, Grondslagen van het Belgisch verzekeringsrecht, Antwerpen,
Intersentia, 2015, 1026 p.
T. VANSWEEVELT en B. WEYTS, Handboek Verzekeringsrecht, Antwerpen, Intersentia, 2016, 1152 p.
Gebruik maken van wetboek verzekeringswet.
VERZEKERING
“Compensatie van de uitwerkingen van het toeval op het patrimonium van de mens door onderlinge bijstand
georganiseerd volgens de wetten van de statistiek”.
(A. CHAUFTON, Les assurances: leur passé, leur présent, leur avenir, Paris, Chevalier-Maresq, 1884- 1886, 2
delen, 817 p. en 557 p.).
Functie van verzekering:
Vergoeding van schade, preventie, technische vooruitgang.
Zeer courant contract in alle geledingen van recht en maatschappij.
Enorm uitgebreide regelgeving, o.m.
Europees recht (vrijheid van vestiging en dienstverlening) gaat hier over de publiekrechtelijke kant,
dus de organisatie.
Mededingingsrecht
Controle op de verzekeringsondernemingen (The Laundromat, over de Panama Papers)
Privaatrechtelijke regels
Risico en verzekering
Preventie van persoon, goederen, vermogen in zijn geheel
Onvoorzien risico kan ramp zijn, vandaar:
o Preventie
o Verlichting ongeluk slachtoffer (solidariteit) risico wordt verspreid over een groter groep.
o Voorzorg:
Spaarkapitaal
Overdracht risico op derden (contractuele bedingen, zekerheden) en, ruim gesproken, verzekeringen
Geschiedenis
Oudheid: bestond nog niet en was dus onbekend.
Wat er wel terug te vinden is: mutualiteitsgedachte (Mesopotamië, kamelendrijvers – Rome, legioensoldaten –
Lex Rhodia de iactu, gemene averij, zie Ever Given – Fenicische nauticum foenus = bodemerij, prêt à la grosse, in
onbruik).
4
