Samenvatting
Samenvatting cellen en weefsels geslaagd met 16/20
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting cellen en weefsels geslaagd met 16/20 Omvat PowerPoints van de prof, cursustekst en extra info
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 75 pagina's
Voorbeeld 4 van de 75 pagina's
In winkelwagen1 beoordeling
Door: geertvdv • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
EpitheelFuncties:
- Beschermen van onderliggend weefsel
° Bedekken lichaamsopp.
° Lijnen lichaamsholtes & kanalen af
= Bedekkende epitheel
- Regulatie van opname/afgifte van stoffen
- Vormt klieren (=klierepitheel)
Eigenschappen:
- Gespecialiseerde epitheliale weefsels
- Bestaan uit 1 of meerdere lagen van epitheelcellen
- Cellen sleutel nauw aaneen, verbonden door intercellulaire verbindingen
-> zorgt voor ondoordringbaarheid
- Staan rechtstreeks in contact met buitenwereld
(uitwisseling van stoffen moet dus heel goed gebeuren)
- Basaalmembraan: afgrenzing van onderliggende BW
- Bevat geen bloedvaten dus;
° Afhankelijk van diffusie O2 en voedingsstoffen uit onderliggende weefsels
° Epitheel rust op basaalmembraan -> voedingsstoffen moeten daar ook door diffunderen
- Door ligging vaak bloodgesteld aan fysische of chemische beschadiging
-> Doorlopen celdeling om oude/ beschadigde cellen te vervangen => mitotische activiteit
* Carcinoom:
Kwaadaardige tumor van epitheliale oorsprong
* Adenocarcinoom:
Kwaadaardige tumor afkomstig uit klierepitheel
Epitheelcel
1. Cytoskelet: keratine
- Keratine-eiwitten geproduceerd in alle epitheelcellen
- Kunnen keratine-filamenten* vormen (intermediare filamenten)
* Bepalen morfologie van cytoskelet & kunnen verenigen tot tonofilament bundels
- Komen tussen in keratinisering en verhoorning
, 2. Celpolariteit
- Epitheelcellen zijn gepolariseerd:
= apicale, laterale en basale domeinen zijn functioneel verschillend
- Epitheel rust op basale membraan
1. Apicaal (oppervlak)
Oppervlakspecialisaties;
1. Microvilli en stereocilia
Microvilli
-> Zorgt voor oppervlaktevergroting bij absorptie van voedingsstoffen
-> Binnengedeelte: actine-filamenten*
* Gaan tot in cytoplasma om in netwerk van corticale actine-filamenten verankerd te
worden => terminaal web (is op zijn beurt verankerd in zonula adhaerens*)
* Organisatie die ervoor zorgt dat microvilli gestabiliseerd zijn en als 1 geheel optreden
-> Actine-filamenten + actine-bindende eiwitten = vorming van bundels
-> Aan oppervlak: bedekt met plasmamembraan en glycocalyx (slijmlaag)
2. CiliËn en flagellen
Cilia
-> Trilharen:langgerekte uitstulpingen van oppervlak epitheelcel
-> helpen sommige luminale inhoud op opp. te bewegen
-> Elk cilium bevat bundel stabiele microtubuli*
* groeien vanuit cytoplasmatisch basaal lichaampje
Axonema
-> Organisatie uit centrale unit van 2 volledige microtubuli met daarrond 9 doubletten
van microtubuli
2. Lateraal(midden)
-> Celjuncties:
nauw verbonden door verschillende celverbindingen
-> Macula adhaerens (desmosomen):
Tussenliggende knooppunten die zorgen dat cellen aan elkaar hechten = ADHESIE
3. Basaal(onderkant)
-> Basale membraan;
Grenslaag tussen epitheel & onderliggend BW (lamina propria)
-> Aangemaakt door epitheelcellen en BW-cellen
-> Elektronenmicroscoop; complex geheel van laagjes; lamina basalis en lamina reticularis
-> Lichtmicroscoop; basaal membraan
,Indeling van epithelen
Bedekkende epithelen
Functies:
- Bescherming (tegen mechanische én chemische agentia of micro-organismen (vb huid))
- Absorptie (vb. Darm, luchtwegen
- Contractiliteit
- Excretie
-> Classificatie gebaseerd op combinatie van # cellagen en celcorm
Celvorm:
-> Plaveisel (afgeplat) : oppervlak>laterale zijde
-> Kubisch: oppervlak = laterale zijde
-> Cilindrisch: oppervlak< laterale zijde
Cellagen:
-> Eénlaging ; alle cellen steunen op basale membraan (opname/afgifte v stoffen makkelijk)
-> Pseudomeerlagig; is éénlagig, maar lijkt meerlagig ( kernen op versch. niveaus)
-> Meerlaging; meerdere cellagen boven elkaar
Eénlagig epitheel
1. Eénlagig plaveiselepitheel
- Zeer afgeplatte cellen met vaak grote opp -> snelle diffusie
- Lijnt bloedvaatjes af (endotheel*), begrenst buikholte (mesotheel*)
* hebben bindweefseleigenschappen, van belang bij pathologie
2. Eénlagig kubisch epitheel
- vb. Klieren en afvoergangen, nierbuisjes
3. Eénlagig cilindrisch epitheel
- ‘hogere’ cellen met vaan opp. Specialisaties of gewijzigde structuur (vb. Darm)
Pseudomeerlagig epitheel
-> 1 laag cellen die rusten op basale membraan
-> Vervangcellen; progenitorcellen die beschadigde cellen vervangen) vb. Luchtpijp
Meerlagig epitheel
-> Kubisch / cilindrisch vb. Afvoerkanalen van zweet- en speekselklieren
1. Meerlagig plaveiselepitheel
-> Meest voorkomend
-> Opbouw:
° 1ste laag; stratum basale:
- kubische cellen gehecht aan lamina basalis door hemidesmosomen (hemi; half)
- bevat delende cellen die oppervlakkige cellagen naar boven duwen => vernieuwing
, ° Bovengelegen lagen:
- veelhoekige cellen die stratum basale niet meer raken & meer afplatten naar
boven
- Zitten stevig vast aan elkaar door desmosomen
- Opgebouwd uit keratinocyten (keratinefilamenten*)
* Bundelen samen tot tonofibrillen -> maken contact met desmosomen
(intercellulaire verbinding)
-> Door inkrimping van cellen lijken ze op stekels
=> Deze laag: stratum spinosum (spina; stekels)
- Worden gekeratiniseerd door opstapeling van keratinefilamenten en associaties
met bep. Eiwitten en enzymen
-> 2 types plaveiselepithelen:
1) Verhoornd:
- Droog oppervlak (huid)
- ‘stratum corneum’ (=bovenste laag; hoornlaag gevuld met keratine)
-> Dode cellen en
-> GEEN CELKERN
- Epitheellaagje bovenop stratum spinosum bevat;
membrane-coating granules met lipidenrijke inhoud, die via exocytose
in intercellulaire ruimtes terecht komt => VORMING WATERAFSTOTEND LAAGJE
- Gevolg: H2O & voedingsstoffen bereiken bovenste cellagen niet-> lagen sterven af
- In keratinocyten worden eiwitten gehecht die cornified envelope* vormen:
* een ondoordingbare barrière voor H2O en voedingsstoffen
- verhoornde cellen = corneocyten
- In cellen met lipidenrijke granules -> keratohyaliene korrels*
* Bevatten eiwit filaggrine (komt voot bij aggregatie van tonofilamenten en
houdt H2O vast)
=> STRATUM GRANULOSUM
2) Onverhoornd:
- Vochtig oppervlak (mond, vagina,..)
- Stratum superficiale
-> levende cellen
-> WEL CELKERN
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ruqaiaal-mafarji. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,69. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen