H10. Atoomstructuur en periodieke eigenschappen
1. Atoombouw (herhaling)
Atomen:
▪ Bestaan uit positieve kernen + negatieve elektronen
▪ Bevat protonen, neutronen en elektronen
➔ De protonen + neutronen zitten in de kern van het atoom, het zijn
kerndeeltjes/nucleonen
➔ De elektronen zweven rond de kern (elektronenwolk)
▪ Elk afzonderlijk atoom is elektrisch neutraal want het aantal protonen is gelijk aan het aantal
elektronen
Een atoomkern is positief geladen want het bevat nucleonen (protonen (+) en neutronen (0))
Een elektronenwolk is negatief geladen want het bevat elektronen (-)
➔ Protonen, neutronen en elektronen vormen de elemenaire deeltjes van een atoom
Het massagetal (A) = het aantal protonen + het aantal neutronen
Het atoomnummer (Z) = het aantal protonen = het aantal elektronen
Het symbool
➔ DUS: het aantal neutronen = A – Z
2. Isotopen
Isotopen = atomen van hetzelfde chemische element, en dus met hetzelfde aantal protonen maar
met een verschillend aantal neutronen in de atoomkern
Waterstof en haar isotopen:
of protium (Stabiel) (Onstabiel)
Radionucliden of radioactieve nucliden = nucliden (isotopen van elementen) met een
onstabiele atoomkern die door radioactief verval overgaan in andere elementen of andere isotopen
van hetzelfde element die al dan niet stabiel zijn
➔ Bv. tritium:
- Er is een overmaat aan neutronen waardoor de kern onstabiel wordt → de kern zal
uiteenvallen
- Gaat terug naar een stabiele toestand door het uitstralen van β-stralen
→ Deze β-stralen zijn bij tritium lage energetische stralen, ze kunnen niet door de
menselijke huid dringen (+ zijn daardoor moeilijk detecteerbaar) en ze hebben een
halfwaardetijd van 12,32 jaar
, - Is een natuurlijke isotoop van water
- Kan ontstaat door interactie van kosmische straling (afkomstig uit heelal tussen
hemellichamen) met deuterium kernen in de waterdamp/atmosfeer
→ Kan ook in kernreactoren gevormd worden
- Bij kernfusie (= het samensmelten van atoomkernen):
Deuterium + tritium → 4He + neutron + energie
- Toepassingen:
➢ Militair → bv. in atoomwapens
➢ Om materiaal op te lichten → bv. de wijzers van een klok
Hoe ontstaat radioactiviteit?
➔ Wanneer een isotoop te veel of te weinig neutronen heeft, zal het onstabiel zijn
→ Er is dus een onstabiele combinatie/samenstelling van de atoomkernen
➔ Het element zal na enige tijd terug gaan vervallen om terug een stabiele toestand te bereiken
➔ Wanneer het element vervalt, zendt het ioniserende stralen uit
→ De straling kan van 3 soorten zijn:
1. Alfastraling → straling afkomstig van heliumkernen (bestaan uit
2 protonen + 2 neutronen) → kan gestopt worden door papier
2. Bètastraling → kan gestopt worden door aluminium
3. Gammastraling → kan deels gestopt worden door lood
De halveringstijd:
▪ = Een maat voor de snelheid waarmee radioactieve isotopen vervallen tot stabiele atomen
▪ = De tijd waarin de helft van de radioactieve atomen verdwijnen
→ Hoe langer de halfwaardetijd, hoe trager het isotoop vervalt tot zijn stabiele toestand
▪ Is een karakteristiek voor elk radionuclide
→ Bv. 131I heeft steeds een halfwaardetijd van 8 dagen
▪ Kan erg kort zijn (seconden) maar ook erg lang (miljoenen jaren)
Radioactiviteit/stralingsintensiteit kan op verschillende manieren uitgedrukt worden:
1) Geabsorbeerde dosis
- = De geabsorbeerde energie per kilogram materiaal
- Grootheid: D
- Eenheid: Gray of Gy → 1 Gy = 1 J/kg
2) Acitiviteit
- = Het aantal kernomzettingen per seconde
- Grootheid: A
- Eenheid: Becquerel of Bq → 1 Bq = 1 kernomzetting
3) Dosisequivalent
- = De geabsorbeerde energie per kilogram rekening houdend met de aard van de
straling
- Eenheid: Sievert of Sv → 1 Sv = 1 J/kg
4) Curie = het aantal kernomzettingen per seconde → 1 curie = 3,7 . 107 Bq
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nimarnatin. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.