Een volledige samenvatting van de anorganische naamgeving. Zuren, basen, oxiden en zouten worden apart uitgelegd met alle verschillende indelingen erbij en formulevorming.
H8. Anorganische naamgeving en formulevorming
1. Zuren
Zuren (HZ):
▪ = Atoomverbindingen tussen 1 of meerdere waterstofatomen
en een zuurrest met 1 of meerdere niet metalen
▪ Splitsen H+-ionen af
▪ Zijn protondonors
▪ Bezitten 1 of meer uitwisselbare H+-ionen
→ bv. HCl heeft 1 uitwisselbaar H+-ion, H2SO4 heeft 2 uitwisselbare H+-ionen, …
▪ Ionisatieschema/dissociatiereactie: HZ → H+ + Z- -----> Bv. HCl → H+ + Cl-
Zuren kunnen verder worden onderverdeeld in:
• Binaire zuren
- Bestaan uit 2 verschillende elementen
- Hn(nM) → de zuurrest is een niet-metaal ion
- Naamvorming:
Waterstof + verkorte wetenschappelijke naam nM + IDE
→ Bv. waterstoffluoride (HF), waterstofchloride (HCl), H2S (waterstofsulfide), …
• Oxozuren / ternaire zuren
- Bestaan uit 3 verschillende elementen
- Hn(nM)Op → de zuurrest is polyatomisch anion
- Kunnen worden onderverdeeld in:
1) Orthozuren (Hn(nM)Op)
→ Naamvorming:
➢ = Waterstof + verkorte naam van het niet-metaal + AAT, IET,
HYPO…IET of PER…AAT
➢ -AAT als OGnM maximaal is (dus als OG gelijk is aan groepsnummer)
➢ -IET als OGnM gelijk is aan groepsnummer -2
➢ -HYPO…IET als OGnM gelijk is aan groepsnummer -4
➢ -PER…AAT bij uitzonderingen → als OG van zuren met Cl, Br en I (=
halogenen) maximaal is
2) Methazuren
➢ Worden gevormd als er van een orthozuur 1 H2O-molecule wordt
onttrokken
➢ Bv. H3PO4 (waterstoffosfaat) wordt HPO3 (waterstofmetafosfaat)
3) Dizuren
➢ Ontstaan door het onttrekken van 1 H2O-molecule uit 2 zuren
→ = intermoleculaire deshydratatie
, 4) Thiozuren
➢ = Ternaire zuren waarbij een zuurstofatoom werd vervangen door
een zwavelatoom
➢ Bv. H2SO4 (waterstofsulfaat) wordt H2S2O3 (waterstofthiosulfaat)
5) Peroxozuren
➢ = Zuren met een peroxideverbinding (-O-O-binding)
➢ Er is 1 zuurstofatoom meer t.o.v. het stamzuur
➢ Bv. H2SO4 (waterstofsulfaat) wordt H2SO5 (waterstofperoxosulfaat)
6) Peroxidizuren
➢ = Een watermolecule die onttrokken wordt tussen een ternair zuur
en een peroxozuur
➢ Bv. H2SO4 en H2SO5 (min 1 H2O) worden H2S2O8
Gebruik de kruisregel om n te bepalen Gebruik de kruisregel om n + p te bepalen
Het nM heeft altijd een minimaal oxidatiegetal Het nM heeft een veranderlijk oxidatiegetal
(groepsnummer -8) → In stamzuren heeft het nM het hoogste OG
→ Bij halogenen (in 7de groep) in stamzuren:
OGnM = +V
Waterstofcyanide/blauwzuur (HCN) is een pseudobinair zuur want het bevat 3 verschillende
elementen maar het krijgt wel de naamvorming van binaire zuren (zuren met 2 elementen)
Waardigheid = het aantal H-atomen per molecule zuur
➔ Voorbeelden:
- HCl is een éénwaardig zuur
- H2S is een tweewaardig zuur
- H3PO3 is een driewaardig zuur
- CH3COOH (azijnzuur) is een éénwaardigzuur want slechts 1 H-atoom is uitwisselbaar
Bij zuren worden geen Griekse telwoorden gebruikt!
Bij ionisatie splitst een zuur dus in een H+-ion + een zuurrest-ion
➔ De overgebleven H-atomen in het zuurrest-ion worden aangeduid met Griekse telwoorden
➔ Bv. H3PO4 → 2H+ + HPO42- (zuurrest-ion = waterstoffosfaat)
, 2. Basen of hydroxiden
Basen of hydroxiden (M(OH)n):
▪ = Ionverbindingen tussen metaalionen (M) OF het ammonium-ion (NH4+) en hydroxide-ionen
▪ Bestaan uit een metaal + 1 of meerdere OH-groepen
→ De hoeveelheid OH hangt af van het OG van het metaal waarmee het in verbinding is
▪ De basische eigenschap komt door de aanwezigheid van OH--ionen in een waterige oplossing
▪ Dissociëren/splitsen in ionen als ze opgelost worden in water
▪ Zijn protonacceptoren → ze kunnen een proton opnemen en samen met de
hydroxidegroepen neutraliseren tot water
▪ Dissociatiereactie: M(OH)n → Mn+ + n.OH- ----> bv. Mg(OH)2 → Mg2+ + 2 OH-
▪ Formulevorming van basen:
- 𝛴𝑂𝐺 = 0
- OGOH = -I
- Gebruik de kruisregel om n te bepalen
▪ Naamvorming van basen:
Naam van het element + (n) hydroxide
→ Vereenvoudig waar kan
→ Als er meerdere oxidatiegetallen mogelijk (bij elementen in groep IVa, Ib en IIb) zijn moet je
verduidelijken met Griekse telwoorden of met de stocknotatie
Stikstofbasen = basen met een ammoniumgroep
➔ Zijn zwakker dan de echte basen
➔ NH3 + H2O → NH4OH (ammoniumhydroxide) ---> NH4OH → NH4+ + OH-
Waardigheid = het aantal OH-groepen per molecule hydroxide
➔ Voorbeelden:
- NaOH is een éénwaardige base
- Mg(OH)2 is een tweewaardige base
3. Oxiden
Oxiden:
▪ = Binaire verbindingen (een verbinding die bestaat uit 2 verschillende elementen) van
metalen of niet-metalen met een zuurstof die geen lading draagt (neutraal)
▪ Kunnen worden onderverdeeld in:
1) Metaaloxiden (MnOm)
→ Worden ook wel eens base(vormende) oxiden of ionische oxiden* genoemd want
metaaloxiden vormen samen met water een hydroxide/base waarvan het OG
dezelfde waarde heeft als het oxide (*basen zijn ionische bindingen)
→ Bv. Na2O + H2O ---> 2 NaOH ---> 2 Na+ + 2 OH-
2) Niet-metaaloxiden ((nM)nOm)
→ Worden ook wel eens zure(vormende) oxiden, covalente oxiden of
zuuranhydriden genoemd want niet-metaaloxiden vormen samen met water een
oxozuur waarvan het OG dezelfde waarde heeft als het oxide
→ Bv. SO3 + H2O ---> H2SO4 ---> 2 H+ + SO42-
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nimarnatin. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.
