PSYCHOLOGY, LAW AND CRIMINAL JUSTICE
PROF. FABIANA BATTISTA
INLEIDING RECHTSPSYCHOLOGIE
Psychologie speelt een belangrijke rol in ons strafrechtspleging zoals het onderzoek naar
waarnemingen, geheugen, ooggetuigen …
Psychologen kunnen specifiek bijdragen aan een rechtszaak, zoals een bepaald probleem of
vraagstuk, maar ook indirect aan een juridisch beleid over een bepaald onderwerp zoals
gokken. Maar de psychologie en wet zijn verschillend van elkaar:
Psychologie Wet
Geen regels Set van regels
Interpretatie van menselijke en sociale Interpretatie van wetten
fenomenen
Beschrijvend Prescriptief
Geeft een mening Geeft zeker meningen
Geen definitieve beslissing nodig Noodzaak tot een definitieve juridische
beslissing
Dit kan dus zowel:
Direct: wetenschap met dus wetenschappelijk bewijs
Indirect: methodiek zoals interviews, verhoren …
De mogelijke voordelen voor de wet nemen verschillende vormen aan. De meest directe
toepassingen ontstaan bijvoorbeeld wanneer psychologen expliciet bijdragen aan een
specifiek juridisch vraagstuk of probleem; ze kunnen als experts in bepaalde gevallen een
bijdrage leveren, juridische vaardigheden aanleren of actief proberen de beleidsvorming te
beïnvloeden. naast dergelijke expliciete toepassingen kan psychologisch onderzoek indirect
het juridische beleid en de juridische besluitvorming informeren door een meer verfijnd
begrip te verschaffen van hoe aspecten van het rechtssysteem werken, of van inhoudelijke
onderwerpen (bijvoorbeeld gokken of de reacties van kinderen op echtscheiding) waarmee de
wet betreft.
,Psychologie kan dus belangrijke informatie verstrekken aan de:
- Juridische/rechtspsychologie: experimentele psychologie met geheugen, perceptie …
- Forensische psychologie: klinische psychologie met recidive, behandeling …
Er wordt soms een scherp onderscheid gemaakt tussen sociale wetenschappen in het recht en
sociale wetenschappen van het recht. Friedman beschouwt sociale wetenschappen in het
recht als perifere aan de beweging voor recht en samenleving. het onderscheid heeft meestal
een evaluatieve betekenis. sociale wetenschappen in het recht werkt binnen een door de wet
bepaald kader en dient wettelijk gedefinieerde doelen. De sociale rechtswetenschap is haar
eigen meester.
Rechtspsychologie biedt eerder inzichten dan oplossingen voor praktische juridische
problemen. De praktische waarde is meer diffuus: juridische beslissingen en juridisch beleid
kunnen baat hebben bij relevante psychologische inzichten in juridische processen.
De stap van begrijpen naar beïnvloeden is vaak vaag. Maar het onderscheid van Friedman
belicht een fundamentele vraag. Als psychologie van praktisch nut moet zijn voor de wet, aan
wie moet ze dan precies ten goede komen?
Psychologen die zich met juridische onderwerpen bezighouden, betreden een sfeer van
maatschappelijke en persoonlijke waarden.
Er wordt expertise opgebouwd in het beïnvloeden van casussen en het maken van beleid. De
nogal beperkte focus van onderzoek in de rechtspsychologie wordt steeds breder, en
methodologische problemen worden geconfronteerd.
Hoe voer je dan precies een onderzoek?
- Falsifieerbaar is een cruciaal criterium bij de theorie, nl. dit is een bevestiging die
niet telt als bewijs. De theorie die we gebruiken moet falsifieerbaar zijn. Dus wanneer
de hypothese falsifieerbaar is, moeten wetenschappers het accepteren.
- Externe validiteit speelt een belangrijke rol
- De rechtspsychologie is bijzonder kwetsbaar voor vooringenomenheid of enge
definities van onderzoeksvragen. Hanteer daarom zoveel mogelijk verschillende
perspectieven.
- Maar vaak is het moeilijk want juristen hebben alternatieve standpunten; als een
psycholoog een invloed wil hebben, dan dien je dat proberen te bereiken bij het
relevante publiek.
,- Rechtspsychologie heeft een smalle focus, maar wordt steeds breder en breder
waardoor we geconfronteerd worden met methodologische problemen.
- Dus onthoud dat “wetenschap ook fout kan zijn”
- De stappen van een onderzoek zijn:
o Onderzoeksvragen
o Hypothesen (H0 en H1)
o Dataverzameling
o Data-analyse
o Resultaten
- Wat gaan we dan onderzoeken? Variabelen!
o OV = X : Wat gaan wemanipuleren?
Kan 2 levels hebben: between & within
Between: de ene groep VS de andere groep
Within: de personen moeten aan alle fasen deelnemen
o AV= Y: Wat willen we onderzoeken?
- Wat is de bijdrage van psychologie aan recht?
o Fundamenteel het levert theoretische informatie op
o Toepassing ze willen echte informatie geven voor echte situaties
, HOOFDSTUK 2: PSYCHOLOGISCHE PROCESSEN DIE RELEVANT
ZIJN VOOR JURIDISCHE PSYCHOLOGIE
3 processen zijn van belang: perceptie, geheugen en besluitvorming.
1. PERCEPTIE
= dat is een proces dat het mogelijk maakt om verschillende en meerdere stimuli in de
omgeving te herkennen, te organiseren en te begrijpen.
We kijken naar een object, herkennen het object, organiseren het object en begrijpen het
object.
Maar hoe werken onze prikkels dan? (Herkennen)
- Bottum-up je evalueert elk stukje informatie in de omgeving. Dit hangt allemaal af
van elk zintuiglijke element (actieve rol!)
- Top-down alle zintuiglijke elementen worden snel georganiseerd in globaal
element door gebruik te maken van onze voorkennis. We evalueren hier dus niet meer
elk stukje!
Vb. We maken voor het eerst een puzzel. We moeten elk stukje herkennen om de puzzel te
maken (bottum-up). Je maakt deze puzzel nog eens, en dan gebruiken we onze voorkennis
(top-down).
Maar hoe organiseren we prikkels? (Organiseren)
= beide modellen, nl. bottum-up en top-down zijn hier nodig via de integratieve theorie
(Mars)
o We organiseren prikkels in 3 fasen:
Bi-dimensionale uitwerking
Tweedimensionale en halve uitwerking
Driedimensionale uitwerking op basis van voorkennis
Nl. mensen zien een object, gebruiken het in de 1ste en 2de fase als bottum-up.
Daarna in de 3de fase gebruikt men de top-down, nl. de prikkels die we krijgen
vergelijken met de prikkels die we kennen uit het verleden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Brulezh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.