Erven = de verkrijging van het vermogen door overlijden van de titularis.
Erfopvolging = verkrijgen het vermogen van de erflater.
Nalatenschap of erfenis = het vermogen dat nagelaten is en door nieuwe titularissen wordt geërfd.
Erfrecht = het geheel van rechtsregels dat de nieuwe titularissen van het geërfde vermogen aanwijst en de
regels bevat betreffende de wijze waarop de vermogensovergang plaatsvindt en de gevolgen daarvan.
Erfgenaam = degene die de nalatenschap krachtens erfrecht verkrijg.
Soorten erfgenamen:
Wettelijke erfgenaam: aangeduid door de wet om de nalatenschap te verkrijgen
Testamentaire erfgenaam: door testament aangeduid
Contractuele erfgenaam: door een contract aangeduid
Erfgenamen of erfopvolgers of rechtsopvolgers
Personen die erfgerechtigd zijn = zijn personen die erfgenamen kunnen worden, omdat ze door de wet, het
testament of de contractuele erfstelling tot de nalatenschap geroepen zijn.
Erfgenaam heeft een keuze de erfenis al dan niet te aanvaarden:
Zuiver aanvaarden: volmondig aanvaarden
o Gevaarlijk wanneer je niet weet of de persoon al dan niet schulden had
Verwerpen
Aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving
o Een risico-nalatenschap, bv. Je weet dat de persoon vroeger gokte
Erfonbekwaam = wie door de wet van de mogelijkheid om van deze erflater te erven is uitgesloten is in die
nalatenschap.
Decuius (DC) = de overledene
1
Erfrecht 2022-2023
,AFDELING II: OPVALLEN VAN DE NALATENSCHAP
Overlijden wordt bewezen:
Door overlijdensakte
o Opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de plaats waar de persoon is
overleden
Door vonnis
Uitzonderlijk kan de nalatenschap openvallen zonder dat het overlijden vastgesteld is. Als een persoon
afwezig verklaard is.
Devolutie = de personen die als erfgerechtigden tot een opengevallen nalatenschap geroepen worden, worden
aangewezen door de regels
Waar valt het nalatenschap open: op de woonplaats van DC op het ogenblik van het overlijden, dit gaat over de
hoofdverblijf plaats ongeacht of hij daar ook in de bevolkingsregisters was ingeschreven.
De regels in verband met de territoriale bevoegdheid van de rechter gelden zowel voor minnelijke als voor
geschilprocedures. (Waar je verklaring moet afleggen vordering tot verdeling soms via rechtbank)
HOOFDSTUK 2: ERFBEKWAAMHEID
AFDELING I: BEGRIP EN VOORWAARDEN
Voorwaarden om te kunnen erven/ om de erfenis te aanvaarden:
Bestaan op het moment van openvallen van de nalatenschap
In leven zijn op het ogenblik van openvallen van de nalatenschap
Niet uitgesloten of vervallen verklaard zijn om te kunnen erven
Niet onwaardig zijn
AFDELING II: BESTAAN ALS VOORWAARDE VAN ERFBEKWAAMHEID
= het juridisch bestaan begint bij de geboorte
Gaat over een fysiek persoon, rechtspersonen kunnen enkel erven via testamentaire devolutie
AFDELING III: IN LEVEN ZIJN ALS VOORWAARDE VAN ERFBEKWAAMHEID
= de erfgerechtigde moet dus nog in leven zijn op het ogenblik waarop de erflater overlijdt.
Zelfs indien zeer kort in leven, het erfrecht tegen over de DC zit dan in zijn nalatenschap en het keuzerecht gaat
gewoon over naar zijn erfgenamen (= plaatsvervulling)
Leer van de commoriëntes = gelijktijdig overlijden (zie p.12)
2
Erfrecht 2022-2023
,AFDELING IV: UITSLUITING EN VERVAL VAN ERFRECHT
Verval en uitsluiting mogelijk door de ontzetting uit het ouderlijk gezag:
1. De ouder is van rechtswege uitgesloten van het recht om de nalatenschap van dat kind geheel of ten
dele te verkrijgen
a. Bij gedeeltelijk ontzetting bepaald de jeugdrechter of het erfrecht wordt ontnomen
2. De ouder kan op vraag van de afstammelingen, ontzet worden uit de erfrechten van de andere ouder
of de wettelijk samenwonende partner
AFDELING V: ONWAARDIGHEID OM TE ERVEN
= een civiele straf die ook kan gelden, los van een strafrechtelijke veroordeling
Gronden die leiden tot de onwaardigheid om te erven:
1. De potentiële erfgenaam heeft feiten gepleegd die tot de dood van de erflater hebben geleid of een
poging daarvan schuldig bevinden (maakt niet uit of hij dader, mededader of medeplichtig is)
2. De dader is al overleden (heeft consequenties naar plaatsvervulling)
3. Feiten plegen die een ernstige inbreuk beteken op de fysieke integriteit van de DC zonder de dood tot
gevolg (niet sluitend)
Gevolgen van onwaardigheid zijn:
1. Uitsluiting van de nalatenschap van DC
2. Schenking en legaat blijven behouden maar kunnen via ondankbaarheid herroepen worden
3. Kinderen van de onwaardige erfgenaam komen in zijn plaats (plaatsvervulling)
4. De onwaardige verliest het vruchtgebruik op de erfgoederen ten voordele van zijn kinderen indien ze
minderjarig zijn
5. Bij vooroverlijden van zijn kinderen, waar hij tot diens nalatenschap zou komen, kan hij nooit
goederen erven, afkomstig uit de erfenis waar hij uitgesloten was
Afstammelingen = descendenten (volgende generatie)
o Rechte dalende lijn
Ascendenten (eerdere generatie)
o Rechte stijgende lijn
Zijverwanten = collateralen
o Zijlijn
LLE = langst levende echtgenoot LLP= langst levende partner
Behoren beide niet tot een orde.
Ordes of klassen = categorieën van verwanten die achtereenvolgens, de ene bij ontstentenis van de andere, tot
nalatenschap geroepen worden.
3
Erfrecht 2022-2023
, 1ste orde
Enkel afstammelingen
2de orde
Bevoorrechte collateralen = broers en zussen, en hun afstammelingen
EN
Ook vader en/of moeder indien ze nog leven
Indien er géén collateralen zijn, maar wel een V en/of M dan behoren zij tot de 3de orde
3de orde
Ascendenten bij afwezigheid van collateralen
Verdere ascendenten zoals grootmoeder of grootvader
Er is sprake van een vaderlijke linie en een moederlijke linie
Vanaf de 3de orde is er kloving waardoor de nalatenschap afzonderlijk wordt toegewezen in de vaderlijke linie
of moederlijke linie.
4de orde
Gewone zijverwanten of de niet-bevoorrechte zijverwanten
Oom/ tante/ afstammelingen van oom & tante/ grootoom/ groottante
Er is dus een gemeenschappelijke stamvader of stammoeder
AFDELING II: EERSTE ORDE: AFSTAMMELINGEN
Kinderen en hun afstammeling
Kinderen staan op voet van gelijkheid, de wet maakt GEEN onderscheid op basis van
Geslacht
Volgorde van geboorte
Dezelfde ouders of niet dezelfde ouders
Ouders zijn gehuwd of wettelijk samenwonend
Stiefkinderen hebben geen afstammingsband waardoor ze geen wettelijk erfrecht hebben.
Niet van openbare orde, DC kan anders beslissen maar kan nooit de reserve afnemen.
4
Erfrecht 2022-2023
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper idsm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.