,STRAFPROCESRECHT
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
1 DEFINITIE EN SITUERING VAN HET STRAFPROCESRECHT
Strafrecht in enge zin of materieel strafrecht = welke daden of onthoudingen een misdrijf uitmaken, welke straf
de wet voorziet voor die feiten en welke omstandigheden een invloed kunnen hebben op de toepassing van de
straffen en maatregelen.
Strafprocesrecht of strafrechtspleging: formele strafrecht = het beschrijft de manier waarop de overheid het
strafrecht correct moet toepassen.
De theorie van het strafrecht wordt omgezet in actie in het strafprocesrecht.
Het strafprocesrecht, het geheel van rechtsregels:
De vaststelling of een misdrijf werd gepleegd
Door wie het werd gepleegd
Op welke manier men de schuldige de door de wet voorgeschreven straffen en maatregelen kan
opleggen
De werking en bevoegdheden van de instellingen en organen die hiermee belast zijn
Indelen in 4 fases:
1. Het onderzoek
2. De vordering
3. De berechting
4. De strafuitvoering.
Wat betreft de strafuitvoering zijn sommigen die menig toegedaan dat dit niet thuishoort onder het
strafprocesrecht, maar wel onder het penitentiair recht.
De doelstelling van het strafprocesrecht is dubbel:
Het strafprocesrecht moet efficiënt zijn, zodat zoveel mogelijk schuldigen gevat en berecht kunnen
worden.
Men kan aan de openbare instellingen geen ongelimiteerde macht toekennen. Men moet zoveel
mogelijk vermijden dat onschuldige mensen vervolgd of gestraft worden. Er moeten dus een aantal
waarborgen in het strafprocesrecht ingebouwd worden, om het individu te beschermen tegen
onrechtvaardig ingrijpen van de overheid. (Bv. Huiszoeking, telefoontap)
2 ACCESATOIRE EN INQUISITOIRE RECHTSPLEGING
Accusatoire rechtspleging kenmerken:
Mondeling
Openbaar
Tegensprekelijk
2
Strafprocesrecht 2022-2023
,De nadruk lag hier op de bescherming van het individu: de aanklager en de aangeklaagde staan op gelijke voet.
Inquisitoire rechtspleging:
Schriftelijk
Geheim
Niet-tegensprekelijk
Dit alles gebeurt niet ten overstaan van de gemeenschap, maar door afgevaardigden van de maatschappij die
de vervolging en berechting van de beklaagden op zich nemen. Het geheel heeft een geheim karakter.
Ons strafprocesrecht gemengd systeem
Het is inquisitoir in het stadium van het onderzoek en accusatoir in het stadium van de berechting.
3 VOORNAAMSTE BRONNEN VAN HET STRAFPROCESRECHT
Wetboek van Strafvordering
HOOFDSTUK 2: VORDERINGEN DIE UIT
EEN MISDAAD ONTSTAAN
Uit een misdrijf ontstaat in de regel de strafvordering doordat het misdrijf gepleegd werd, het Openbaar
Ministerie een vordering kan instellen in naam van de maatschappij om de pleger van dit misdrijf te
sanctioneren door middel van een straf of een maatregel.
Schade een burgerlijke vordering door de benadeelde of het slachtoffer
Burgerlijke vordering niet ingesteld door OM, maar door de effectief benadeelde.
Om zijn schade vergoed te zien, of tot teruggave van wat hem ontnomen is.
Niet elk misdrijf heeft schade tot gevolg enkel aanleiding tot strafvordering
1 DE STRAFVORDERING
1.1 DE UITOEFENING VAN DE STRAFVORDERING
1.1.1 HET OPENBAAR MINISTERIE
Artikel 28quater, tweede lid Sv.
1.1.1.1 WIE IS HET OPENBAAR MINISTERIE?
Rechtbank van eerste aanleg:
Procureur des Konings
Substituten een aantal hiervan zijn aangeduid als eerste substituut
o Kunnen verschillende specialisaties hebben zoals fiscale, economische…
3
Strafprocesrecht 2022-2023
, Gerechtelijk stagiairs: statuut van officier van gerechtelijk politie, hulpofficier van de procureur des Konings
Geen hoedanigheid van magistraat, maar kunnen na 6 maanden aangesteld worden om het ambt van OM
uit te oefenen.
Arbeidsrechtbank met arbeidsauditoraat:
Arbeidsauditeur
Substituten arbeidsauditeur
Die de vorderingen doen voor de strafrechtbanken in sociale zaken.
Treden op als OM voor de politierechtbank, de correctionele rechtbank, hof van beroep en hof van assisen
Strafvordering instellen “de zaak aanhangig maken bij een rechter”
Het OM oordeelt over de vervolging op basis van het opportuniteitsbeginsel: de procureur des Konings kan zelf
oordelen of het opportuun is om een zaak aanhangig te maken voor een rechtbank, dan wel te seponeren.
1.1.1.2 KENMERKEN VAN HET OPENBAAR MINISTERIE
A. Het Openbaar Ministerie is hiërarchisch opgebouwd
De leden van een bepaald parket staan onder het gezag van het hoofd van dat parket, de procureur des
Konings of procureur-generaal, die de gepaste en nodig onderrichtingen geeft. Het hoofd van het parket is
onderworpen aan het toezicht van zijn hiërarchische meerdere.
De procureur-generaal bij het hof van beroep heeft gezag, leiding en toezicht over alle parketmagistraten in zijn
rechtsgebied. Hij volgt de belangrijke zaken en staat in voor de strafvordering in zijn rechtsgebied.
De procureur-generaal bij het Hof van Cassatie heet geen toezicht over de strafvordering in de onderscheiden
rechtsgebieden: hij heeft enkel een disciplinair toezicht over de procureurs-generaal bij de hoven van beroep.
De minister van Justitie maakt geen deel uit van het OM. Hij oefent het tuchtrecht uit: de leden van het OM zijn
magistraat van de rechterlijke orden, maar ze zijn niet onafzetbaar zoals de rechters.
4
Strafprocesrecht 2022-2023
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper idsm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.