Een samenvatting van Nederlands 2, gegeven op Arteveldehogeschool in de richting journalistiek.
Ik was er van de eerste keer goed door met deze samenvatting!
1.1 TEGENWOORDIGE TIJD
1) HOOFDREGEL: in tegenwoordige tijd krijgen Nederlandse werkwoorden in tweede en derde
persoon enkelvoud een -t bij de stam.
Ik bak Jij bakt Hij/zij bakt
MAAR als persoonsvorm voor onderwerp je/ jij staat (inversie), schrijf je geen -t
→ vb: “Je antwoordt”. MAAR “Antwoord je?”
! DE UITDRUKKING NAAR VERLUIDT IS DERDE PERSOON ENKELVOUD (NAAR HET VERLUIDT) !
! DE REGEL GELDT NIET WANNEER JE MEEWERKEND VOORWERP OF BEZTTELIJK VOORNAAMWOORD IS !
→ vb: Op het examen wordt je gevraagd om het blad te tekenen.
1.2 VERLEDEN TIJD EN VOLTOOID DEELWOORD VAN ZWAKKE WERKWOORDEN
1) REGEL ’ T KOFSCHIP:
- stam + te (verleden tijd)/(ge) + stam +t (voltooid deelwoord): de laatste klank die je hoort
in de infinitief voor -en, is een medeklinker van ’t kofschip of sj-klank
missen miste gemist
- stam + de (verleden tijd)/(ge) + stam +d (voltooid deelwoord): de laatste klank die je
hoort in de infinitief voor -en, is geen medeklinker van ’t kofschip of klinker
branden brandde gebrand
1.3 HET VOLTOOID DEELWOORD ALS ADJECTIEF
- Voltooid deelwoord eindigt op -en, dan verandert er niets aan schrijfwijze als je het als
adjectief gebruikt (vb: het brood is gebakken → het gebakken brood is lekker)
- Voltooid deelwoord eindigt op -tof-d, dan voegen we een -e toe als je het als adjectief
gebruikt (vb: Het schip dat gisteren gestrand is → het gestrande schip)
! NA KORTE KLINKER, MEDEKLINKER VERDUBBELEN !
→ vb: de mannen zijn uitgeput → de uitgeputte mannen
1.4 IMPERATIEF
→ Imperatief (gebiedende wijs) drukt een gebod (bevel) of verbod uit en is altijd enkelvoud!
! IMPERATIEF GEVOLD DOOR U DIE ONDERWERP IS KRIJGT BIJ WERKWOORD EEN -T !
→ vb: Meldt u zich bij de receptionist.
MAAR als u betekenis heeft van zich (wederkerend voornaamwoord), dan geen -t
→ vb: Wind u niet zo op.
, OPMERKING: stam + t is verouderde vorm van gebiedende wijs
→ vb: Komt allen tezamen!
1.5 ENKELE TWIJFELGEVALLEN
1) U + HULPWERKWOORDEN: gebruik werkwoordsvorm van tweede persoon enkelvoud
(je) voor volgende werkwoorden:
- Hebben → u hebt
- Kunnen → u kunt
- Mogen → u mag
- Willen → u wilt (hij wil maar je wilt dus ook u wilt)
- Zijn → u bent
- Zullen → u zult – u zou
Alleen wanneer je de algemene betekenis van men heeft, gebruik je je zal, je wil, je kan
→ vb: je zal het maar meemaken, je kan maar beter goed verzekerd zijn, je bent jong en je
wil wat.
, → Engelse werkwoorden gedragen zich in het Nederlands als zwakke, regelmatige werkwoorden
DUS de regel van ’t kofschip
- UITSPRAAK STAM EINDIGT OP ’T KOFSCHIP OF SJ-KLANK → WW IN VERLEDEN TIJD -TE
EN VD EINDIGT OP -T
- IN ALLE ANDERE GEVALLEN KRIJG WW IN VT -DE EN EINDIGT VD OP -D
- SPECIALE GEVALLEN
→-e is nodig voor correcte uitspraak, dus ze blijft staan maar geen invloed op
vervoegingsregel
→ -o- in stam van ww wordt verdubbeld
- DUBBELE MEDEKLINKER IN STAM VERDWIJNT ALLEEN ALS KLANK IS VERNEDERLANDST
! AFGELEIDE ZELFSTANDIGE NAAMWOORDEN VOLGEN NIET NOODZAKELIJK DEZELFDE REGEL !
→ vb: de basketbal, maar de grill
- SOMMIGE WW HEBBEN EEN DUBBELE VERVOEGING, AFH VAN DE UITSPRAAK
2) Aaneenschrijven (!2.9 enkel 'gebruikmaken' en 'plaatsvinden' - 2.11 enkel 'onder
meer' en 'onder andere')
→ HOOFDREGEL: samenstellingen zoveel mogelijk aan elkaar
2.1 SUBSTANTIEVEN DIE BEGINNEN MET EEN ADJECTIEF SCHRIJF JE AAN ELKAAR
→ vb: kleinhandelaar, diepzeeonderzoek…
! SOMMIGE SAMENGESTELDE SUSTANTIEVEN HEBBEN EEN VERSCHILLENDE BETEKENIS
NAARGELANG ZE AAN ELKAAR OF LOS WORDEN GESCHREVEN !
→ vb: oude damesschoenen vs oudedamesschoenen
2.2 SUBSTANTIEVEN DIE BEGINNEN MET EEN GETAL SCHRIJF JE AAN ELKAAR
→ vb: eengezinswoning, derdewereldlanden…
MAAR schrijf je het getal als een cijfer, dan schrijf je een
- spatie na een hoofdtelwoord
→ vb: 1 aprilgrap
- koppelteken na een rangtelwoord
→ vb: 2de-klasrijziger/ 2e-klasreiziger
! WEL 27-JARIGE, 14-DAAGS !
2.3 SAMENGESTELDE EN VERSTERKTE ADJECTIEVEN SCHRIJF JE AAN ELKAAR
→ vb: het grijsgroene truitje, de vakantie is peperduur…
2.4 SAMENSTELLINGEN MET HALF-, -MAAL, LINKER-, RECHTER-, MINIMUM-, MAXIMUM- EN -
ZELF (BEHALVE ALS ZELF BENADRUKT WORDT) SCHRIJF JE AAN ELKAAR
→ vb: halfautomatisch, duizendmaal (MAAR twee maal twee), linkeroever
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper an-katrienvandewinkel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
