H3. Het specifiek verweer
1. Inleiding
Kenmerken van het specifiek verweer:
Antigeen specifiek → het specifiek verweer reageert tegen een bepaald motief
Systemisch → de reactie blijft niet beperkt tot de plaats van infectie
Geheugen → na 1ste contact (sensibilisatie) wordt de reactie versterkt bij een volgende
herkenning (secundaire respons)
Discriminatie tussen eigen en niet-eigen → het specifiek verweer is tolerant tegen
lichaamseigen motieven + reageert tegen
lichaamsvreemde structuren
Heeft een cellulair + humoraal luik
→ De 2 luiken staan in verbinding met elkaar d.m.v. cytokines
→ Humoraal = antilichaam gestuurde immuniteit
→ Cellulair = cel-gemedieerd
→ Cellen als doelwit (bv. virus in cel, transplantatie of transfusiecellen)
→ Kan direct (lysis/afbraak) of indirect (vrijzetting van mediatoren die het
ontstekingsproces starten + lymfocyten en macrofagen activeren) zijn
Selectieve herkenning
→ Wordt gebruikt bij:
- Vaccinatie
→ Voor de opstart van antilichaamproductie als sensibilisatie
→ Bij een volgend contact is er een snelle + grote productie van de passende
antilichamen
- Productie van antisera (serum dat antilichamen bevat die specifiek gericht zijn tegen
een bepaald antigeen of ziekteverwekker)
→ Door inspuiting van antigenen bij dieren
→ Voor gebruik bij passieve immunisatie wanneer het organisme zelf de tijd niet
heeft om antilichamen aan te maken
- Immuundiagnostiek
→ Met een specifiek antilichaam zoeken naar een antigeen (of omgekeerd)
→ De herkenning wordt geregistreerd via een detectiesysteem (zie verder)
Het verweer (herhaling):
, 2. Antigenen
Bij het specifiek verweer wordt de immuunrespons gestart door interactie tussen receptor en ligand
➔ Receptoren bevinden zich op celoppervlakken OF het zijn oplosbare moleculen (antilichaam)
➔ Hetzelfde geldt voor liganden (celgebonden antigenen OF oplosbare antigenen)
➔ De interacties tussen receptor en ligand activeren de leukocyten (WBC)
Een antigeen = een groepje liganden dat wordt herkend door cellen van het immuunsysteem
➔ Een epitoop of antigene determinant = het deel van een antigeen dat door het
immuunsysteem wordt herkend en waartegen antilichamen of T-celreceptoren worden
geproduceerd
→ Het is het kleinste individueel herkenbaar deel van een antigeen
→ 1 antigeen kan verschillende epitopen hebben
→ De som van de verschillende epitopen is het antigeen
➔ Antilichamen of immunoglobulinen = eiwitten die door het immuunsysteem worden
geproduceerd in reactie op de aanwezigheid van een antigeen
→ Ze zijn gespecialiseerd in het herkennen + binden van specifieke epitopen op het
oppervlak van een antigeen
→ De antigeenbindingsplaats is een specifieke locatie op een antilichaam dat deel uitmaakt
van de variabele regio van de lichte + zware keten
→ Het is de plaats waar het antilichaam bindt aan een specifiek epitoop
→ Is zeer specifiek voor een bepaald antigeen + cruciaal voor de functie van het
antilichaam in het immuunsysteem
➔ De indringer/microbe bevat verschillende complexe antigenen
→ De antigenen bevatten veel verschillende epitopen die elks kunnen herkend
worden door unieke receptoren (elk aanwezig op een andere cel)
➔ Een antigeen kan bestaan uit:
- Eén motief → hapteen (kan een immuunrespons opwekken)
- Meerdere dezelfde motieven → polysacchariden en homopolymeren
- Meerdere verschillende motieven → eiwitten
➔ Een motief = een herkenbaar patroon van aminozuren in een eiwit dat een
specifieke functie heeft
Eigenschappen van antigenen:
De molecuulmassa (M) is > 15000 g/mol (= 15 kDa)
Het zijn colloïdale deeltjes → klein maar groter dan een molecule (1 – 1000nm)
Fysische Ze hebben een welbepaalde elektrische lading → hangt van chemische structuur af
Het zijn conformeren / driedimensionale moleculen → ze bestaan uit verschillende
chemische componenten zoals eiwitten, polysachariden, lipiden of nucleïnezuren
Ze kunnen potent/toegankelijk zijn of doof/verborgen
→ Proteïnen en peptiden zijn het meest potent
→ Pollenkorrels + MO zijn sterke antigenen omdat ze eiwitten hebben op hun oppervlak
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nimarnatin. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,93. Je zit daarna nergens aan vast.