Samenvatting filo
Inhoud
Waarom filosofie:...................................................................................................................................2
Deel 1: Leven in een moderne maatschappij..........................................................................................2
1.1. Het moderne wereldbeeld...........................................................................................................2
1.2. De ambivalentie van de moderne economie...............................................................................5
1.3. Het authentieke leven.................................................................................................................7
Deel 2: Filosofie van de wetenschappelijke kennis...............................................................................10
2.1. Het probleem van inductie: David Hume...................................................................................10
2.2. Falsificationisme: Karl Popper....................................................................................................11
Deel 3: Ethische theorieën....................................................................................................................12
3.1. Ethiek en het bedrijfsleven........................................................................................................12
3.2. Utilitarisme................................................................................................................................12
3.3. Kants deontologie......................................................................................................................14
3.4. Deugdethiek..............................................................................................................................15
3.5. Zorgethiek..................................................................................................................................17
Deel 4: Filosofische reflecties over maatschappelijke thema’s.............................................................18
4.1. Eigendom en belastingen...........................................................................................................18
4.2. John Rawls over rechtvaardigheid.............................................................................................18
4.3. het debat over rechtvaardigheid: Nozick, Dworkin, Cohen.......................................................20
4.4. Democratietheorie....................................................................................................................23
1
,Waarom filosofie:
Er zijn vragen waaraan je je niet kan onttrekken
Bv: aardbeving; moeten we iets doen? Hoeveel moeten we doen? …
=> er staat iets op het spel
o Vaak hebben we hier al een antwoord op klaar, zonder de vraag expliciet te
stellen of zonder er echt over na te denken.
Iedereen apart moet hier op antwoorden (want meerdere antwoorden)
=> specialist kan geen antwoord geven over hoeveel solidariteit nodig
is in dergelijke situaties
Socrates
Stelde typische filosofische vragen (beetje ambetant want niemand wist daar echt
antwoord op)
o “Ken uzelf”
Wat zijn eig de antwoorden die ik al heb, en zijn het goede antwoorden
Oudheid: Filosofie VS mythologie
Middeleeuwen: Filosofie VS religie
Moderniteit: Filosofie VS wetenschap
Waarden VS feiten
Normatief VS descriptief
Speculatie VS observatie
Deel 1: Leven in een moderne maatschappij
1.1. Het moderne wereldbeeld
Aardebeving in Lissabon gevolgd door een tsunami en een brand. Dit zorgde ervoor dat Lissabon van
rijkdom naar armoede ging.
Oordeel van God?
o God roept op om terug meer te geloven
o Maar alle kerken waren verwoest en hoerenbuurt was er wel nog (paradox)
Is het einde der tijden nakend?
Sleutelmoment in het moderniseringsproces: seculiere, rationele, wetenschappelijke
benadering van de natuur.
Filosofisch debat
Leibniz (1646-1716)
o Theodicee: rechtvaardiging van bestaan van goede God terwijl de wereld kwaad kent
o God heeft de beste van alle mogelijke werelden geschapen
Waarom is er dan armoede, problemen (want God is goede god)
o Een geschapen wereld is echter per definitie begrensd en onvolmaakt.
Niets te maken met intenties van God
Wat beperkt is, is niet perfect (want scheppen is beperkte handeling)
2
, Voltaire (1694-1778)
o Satirisch verhaal over Leibniz, tegen religie en optimisme
o Filosofieleraar Pangloss: “hij die alles goedpraat”
o “Als dit de beste van alle mogelijke werelden is, hoe moeten die andere werelden er
dan uitzien?”
Ramp is van zo’n omvang dat de verhalen dit niet meer staven
o “Ecrasez l'Infâme!”
Weg met het bijgeloof
Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)
o Argument tegen steden en voor leven in de natuur
Leven in de stad was oorzaak van grote ravage natuurramp
Goethe (°1749)
o Verloor naar eigen zeggen bijna zijn geloof
Immanuel Kant
o Enkel kijken naar de natuur niet naar de mens en het menselijk lijden
Probeert wetenschappelijke verklaring te geven (volledig fout)
o Eerste werk in moderne seismologie
o Verlichting: God komt niet voortdurend tussen in de wereld (deïsme)
o Tegen consequentialisme/utilitarisme
=> Je hebt niet alles onder controle je kan dus niet 100% verantwoordelijk worden
gesteld voor je handelingen.
o Premoderniteit VS moderniteit
Ramp is signaal met boodschap VS natuurwetenschappelijke verklaring
Desacralisering/onttovering: wegvallen van omvattende betekenisorde
Rationalisering
Verwetenschappelijking
Secularisering
Gewicht van religie op de samenleving verminderd
Individualisering
o Moderne tijd
Een (zelfbewuste) nieuwe tijd
Verlichting (= sleutelmoment)
De schepping van Adam, Michelangelo (modern; God even groot als mens)
Robinson Crusoe, Daniel Defoe (moet heel het leven heruitvinden, eigen
keuzes)
Aristoteles (naar modern wereldbeeld)
o Empirische methode
Inventariseren en classificeren (ordenen)
Zowel natuur (planten, dieren…) als politiek (regimes)
o Geen experimenten, enkel observeren
o Niet in labo, maar in open lucht (dus ook niet altijd juist)
o Aristoteles meet niet, zoekt geen wiskundige verbanden (modern wel)
o Aristoteles probeert veeleer de ‘essentie’ van de dingen te bepalen
Essentie heeft te maken met het doel van dingen
o Eenheid en hiërarchie van de kennis (alle weten vormt 1 syteem)
Biologie < fysica < metafysica (helemaal niet hoe wij nu denken)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ibedeweer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.