100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting - Economie 1BA rechten €15,49
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Vrije Universiteit Brussel (VUB)
  4.  
  5. Rechten
  6.  
  7. Economie

Samenvatting

Samenvatting - Economie 1BA rechten

1 beoordeling
 2 keer verkocht

De samenvatting is volledig en nauwkeurig. Het aantal pagina's kan eventueel afschrikken maar op die manier krijg je een duidelijk overzicht.

Voorbeeld 10 van de 112  pagina's

Document informatie

  • 18 augustus 2023
  • 112
  • 2022/2023
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (7)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: devosantoine • 9 maanden geleden

Verkoper

avatar-seller
RECHTENVUB1234

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Economie: 1BA Rechten
Prof. B. Van Kerkhove

Inhoudstafel
Hoofdstuk 1: Basisprincipes van de economie ..................................................................................... 5

1. Mensen worden geconfronteerd met trade-offs ........................................................................ 9

2. De kost van iets is wat je ervoor opgeeft.................................................................................. 10

3. Rationele mensen denken in marginale termen. ..................................................................... 11

4. Mensen reageren op stimulansen ............................................................................................ 11

5. Markten zijn meestal een goede manier om de economische activiteit te organiseren. ....... 11

6. Overheden kunnen in bepaalde gevallen de marktsituatie verbeteren................................... 12

Hoofdstuk 2: Denken als een economist.............................................................................................. 13

1. Micro-economie & Macro- economie ...................................................................................... 14

1. Een economist kan 2 functies op zich nemen .......................................................................... 15

2. Positieve versus Normatieve Analyse ....................................................................................... 15

3. Economisten en politiek ............................................................................................................ 15

4. Waarom economisten het niet eens zijn ................................................................................... 15

Hoofdstuk 3: vraag en aanbod ............................................................................................................. 16

1. Vraag .......................................................................................................................................... 17

a) Determinanten van de vraag ................................................................................................. 17

b) Verandering in de gevraagde hoeveelheid versus verandering van de vraag ....................... 20

2) Aanbod ...................................................................................................................................... 21

a) Determinanten van het Aanbod ............................................................................................ 22

b) Verandering in de aangeboden hoeveelheid versus verandering van het aanbod .............. 24

3) Het samenkomen van vraag en aanbod .................................................................................... 24

a) Hoe beïnvloedt een verschuiving van de vraagcurve het marktevenwicht........................... 26

b) Hoe beïnvloedt een verschuiving van de aanbodcurve het marktevenwicht ....................... 26


1

, c) beïnvloedt een verschuiving van de aanbod- en vraagcurve het marktevenwicht .............. 27

Hoofdstuk 4: Elasticiteit ........................................................................................................................ 28

1. Prijselasticiteit van de vraag ...................................................................................................... 28

a) Determinanten van de Prijselasticiteit van de Vraag............................................................. 28

b) Berekening van de Prijselasticiteit van de Vraag ................................................................... 29

2. Soorten elasticiteit van de vraag ............................................................................................... 30

3. Prijselasticiteit van het aanbod ................................................................................................. 37

a) Determinanten van de Prijselasticiteit van het aanbod ........................................................ 37

b) Berekening van de Prijselasticiteit van het Aanbod ............................................................. 37

Soorten elasticiteit van het aanbod .................................................................................................. 38

Hoofdstuk 5: Overheidstussenkomsten en de Marktwerking............................................................. 40

1. Prijsreguleringen........................................................................................................................ 40

2. Belastingen ................................................................................................................................ 42

3. Subsidies .................................................................................................................................... 44

4. Elasticiteit en belastingheffing................................................................................................... 45

5. Elasticiteit en subsidies.............................................................................................................. 48

Hoofdstuk 6: Consumenten- en Productensurplus ............................................................................. 49

1. Welvaartseconomie ................................................................................................................... 49

2. Consumentensurplus................................................................................................................. 49

3. Producentensurplus .................................................................................................................. 52

4. Marktefficiëntie ......................................................................................................................... 55

Hoofdstuk 7: Externaliteiten ................................................................................................................ 57

1. Marktefficiëntie – Marktfalen.................................................................................................... 57

2. Marktfalen: Externaliteiten ....................................................................................................... 57

a) De markt voor aluminium en welvaartseconomie ................................................................ 58

b) Positieve externaliteiten bij productie.................................................................................. 60

c) Externaliteiten bij consumptie .............................................................................................. 61

3. Merit en De-merit goederen ..................................................................................................... 63

2

, a) Merit goederen...................................................................................................................... 64

b) De-merit goederen ................................................................................................................ 64

c) Merit en de-merit goederen.................................................................................................. 64

4. Private oplossingen voor externaliteiten................................................................................... 65

a) Het Coase Theorema ............................................................................................................. 65

b) Waarom private oplossingen niet altijd werken .................................................................... 66

5. Publieke oplossingen voor externaliteiten ................................................................................ 66

a) Bevel-en-controle (command-and- control) maatregelen ................................................... 66

b) Marktgebaseerde maatregelen : Pigou belasting ................................................................. 67

Hoofdstuk 8: Publieke Goederen en Gemeenschappelijke Hulpbronnen .......................................... 69

1. De verschillende soorten goederen.............................................................................................. 69

a) Gratis Goederen .................................................................................................................... 71

b) Publieke goederen ................................................................................................................. 72

c) Gemeenschappelijke hulpbronnen ....................................................................................... 73

Hoofdstuk 9: Het Belastingsysteem ..................................................................................................... 76

1. Belastingen en efficiëntie .......................................................................................................... 77

a) Deadweight Losses van een belastingsysteem ...................................................................... 77

b) De kost van de invoering van een belasting .......................................................................... 78

c) De effecten van een belasting… ............................................................................................ 78

2. Subsidie ..................................................................................................................................... 81

a) Deadweight Losses van een subsidie .................................................................................... 81

b) De kost van de invoering van een subsidie ............................................................................ 81

c) De effecten van een subsidie ... ............................................................................................. 82

3. Marginale versus gemiddelde belastingsvoeten ....................................................................... 84

4. Lump-Sum belasting .................................................................................................................. 84

5. Principes waarop een belastingsysteem gestoeld kunnen zijn ................................................. 85

a) Het voordeel principe: ........................................................................................................... 85

b) Het in-staat-zijn te betalen principle ..................................................................................... 86

3

,Hoofdstuk 10: De Productiekosten....................................................................................................... 88

1. Onderneming............................................................................................................................. 88

a) De kosten en opbrengsten van een onderneming ................................................................ 88

b) Productiefactoren en tijdsperspectief ................................................................................... 90

2. De productiefunctie ................................................................................................................... 91

a) Marginaal Product ................................................................................................................. 91

3. Van de productiefunctie naar de productiekosten .................................................................... 92

a) Verschillende types productiekosten .................................................................................... 93

4. De vorm van kostencurven ........................................................................................................ 97

Hoofdstuk 11: Volmaakte concurrentie ............................................................................................. 102

1. Definitie ....................................................................................................................................... 102

2. De Basiskarakteristieken .......................................................................................................... 102

a) Invloed op de prijs ............................................................................................................... 102

b) Toetreden tot de sector ....................................................................................................... 103

c) Aard van het product ........................................................................................................... 103

d) Perfecte informatie .............................................................................................................. 103

3. Opbrengsten van een onderneming in volmaakte/perfecte concurrentie ............................. 103

a) Winstmaximalisatie ............................................................................................................. 105

b) De marginale kostencurve en de aanbodsbeslissing van een onderneming....................... 106

4. De incompatibiliteit van volmaakte/perfecte concurrentie en aanzienlijke schaalvoordelen 111

a) De positieve effecten van perfecte/volmaakte concurrentie .............................................. 111

b) De beperkingen van volmaakte/perfecte concurrentie ...................................................... 112

c) Volmaakte/perfecte concurrentie versus andere marktvormen......................................... 112




4

,Hoofdstuk 1: Basisprincipes van de economie


Economische wetenschap → economy (= de economie, economische realiteit) en economics
(economische wetenschap, de studie zelf)




Economie. . .

. . . economie is afgeleid van het Grieks voor “iemand die een huishouden beheert.”

▪ Oikos = huishouding

= oudbollige term om ook van een gezin te spreken, een gezin draaiende houden

Maar verwijst al meer naar de economische aspecten daarvan → vaak financiële aspecten

Huishouding is niet enkel een gezinshouding in de privésfeer. We vormen allemaal een gezin, niet altijd
op de traditionele manier. Er zijn ook eenpersoonsgezinnen, toch spreken we van huishouding omdat
dat een economische beslissing is genomen op niveau van gezinnen.

▪ Huishouding = de eenheid van handeling binnen de eenheid van handelen binnen de economie
→ Gaat over het economisch handelen van individuen die niet noodzakelijk individuele
gezinnen zijn



Een gezin en een economie wordt geconfronteerd met gelijkaardige beslissingen:

▪ Wie zal werken?

▪ Welke goederen en diensten en hoeveel dienen er geproduceerd te worden?

▪ Welke middelen zullen gebruikt worden voor de productie?

▪ Tegen welke prijs zullen deze goederen verkocht worden?

= voorbeelden van enkele belangrijke beslissingen die genomen kunnen worden binnen het
gezin/huishouden

Economie is overal in het leven, het is gevaarlijk als het onzichtbaar is. Elke dag neemt elk van ons een
heel deel economische beslissingen. Maar niet alle beslissingen zijn economische beslissingen. Wat we
beschouwen als een economische beslissing gaat behandelt worden. Economen bestuderen niet alles
maar een aspect van de werkelijkheid.



5

, ▪ Bedrijven → moeten ook beslissingen nemen, hoeveel zullen we produceren
▪ Micro-economie → gezinshoudingen en bedrijfshuishoudingen: we spelen in beide een rol

Materieel iets wordt ingeruild voor een financieel iets in de economie




Samenleving en schaarse middelen:

Het beheer van de middelen is cruciaal daar deze middelen schaars zijn.

▪ De bril waardoor je alles kan bekijken, bepaald de horizon van waar de economen kijken en
wat ze bestuderen = beheer van middelen die schaars zijn
▪ Schaarste is het fenomeen dat de economie bestudeerd
▪ Schaarste op een welbepaalde manier gedefinieerd → iets is schaars als je ergens te weinig
van hebt
Bv: Wij mensen hebben altijd een tekort aan een budget om wensen te verwezenlijken




Schaarsheid . . .

. . . betekent dat de samenleving beperkte middelen heeft en dat zij daarom niet alle goederen en
diensten kan produceren die de maatschappij wenst.

▪ Geldt voor individuen en de samenleving in zijn geheel

Als economische actor is er naast gezinnen en bedrijven ook de overheid die een bepaalde rol speelt
in het economisch leven om dingen te subsidiëren, regels op te stellen, belastingen te innen… De
begroting, overheidsboekhouding lijdt altijd tot een felle discussie, de overheid heeft chronisch
middelen te kort om de wensen die de samenleving heeft te realiseren. De overheid moet elk jaar gaan
lenen waardoor de overheidsschuld aangroeit, er is permanent een aanwezigheid van schaarste die
om een oplossing schreeuwt. Als je een hele groep wensen hebt en een beperkt aantal middelen om
die tegemoet te komen dan moet je kiezen: het economisch probleem is de juiste keuze maken op basis
van de behoeftes.




Economics

Economie is de studie van de manier waarop een samenleving haar schaarse middelen beheert.

▪ Economie probeert grip te krijgen op dat fenomeen: men probeert zo efficiënt mogelijk te zijn

6

, ▪ Je kan de beschikbare tijd die je hebt ook als een budget beschouwen dat je efficiënt moet
benutten
▪ Waarom moet ik efficiënt zijn → niemand moet het, als je een dag niets wil doen dan is er geen
probleem alleen heb je dan geen andere dingen gerealiseerd

Economiebedrijven gaan geen uitspraken doen over de behoeftes van de mensen, wat de doelen zijn
maakt niet uit → de economie wil het gedrag van mensen bestuderen wanneer de plannen vastliggen




Economische Modellen

▪ Economen gebruiken modellen om de realiteit te vereenvoudigen zodanig dat deze beter
begrijpbaar wordt

▪ Modellen gebruikt in dit hoofdstuk:

➢ De economische kringloop

➢ De productiemogelijkheidscurve

De economie is een aspectwetenschap, bestudeert een aspect van het menselijk handelen of een
bepaald perspectief daarvan. Economie is een soort instrument van analyse dat je bepaalde inzichten
kan geven.

▪ Beperkingen van de economie en de wetenschap: we weten heel wat maar op heel veel
terreinen is er veel dat we niet weten of nooit zullen weten → alle wetenschappen zijn in volle
ontwikkeling
▪ Economie gaat over keuzes maken, als je kijkt hoe de mensen in de werkelijkheid handelen
komt dat niet altijd overeen → de inzichten schieten vaak tekort
▪ Crisissen zijn situaties die je overleven: een economische of maatschappelijke crisis is een
menselijk fenomeen en toch komt het steeds heel onverwacht
▪ De economie heeft veel blinde vlekken




De Economische Kringloop

De economische kringloop is een eenvoudige manier om de economische transacties tussen gezinnen
en ondernemingen voor te stellen.




7

,Ter hoogte van ondernemingen en gezinnen worden beslissingen genomen om te produceren en de
verkopen. Naast de huishoudingen zien we ook twee markten. Een markt is niet enkel iets fysiek maar
ook het geheel van vraag en aanbod van een bepaald product en een bepaalde dienst. In essentie is
het een fysieke gebeurtenis maar dat is maar 1 van de vormen, internetaankopen zijn ook vormen van
markten omdat dat een confrontatie is van consument en een aanbieder. De markt van goederen en
diensten is alles wat verkocht wordt maar niet noodzakelijk materiele producten, ook
dienstverleningen; het is alles wat op die manier uitgewisseld wordt en geconsumeerd wordt. Op
macroniveau nemen we alle transacties samen, op microniveau kijken we naar de markt op een
bepaald niveau.

Er is sprake van een dubbele kringloop: een rode en blauwe. De goederen en diensten vloeien verder
naar gezinnen , langs die zelfde markt bieden gezinnen ter compensatie van de goederen en diensten
geld, een bedrag etc. Dit is in essentie elke economische transactie, je krijgt iets en je geeft iets;
namelijk je krijgt iets fysiek en je krijgt iets materieel.

De inspiratie voor het model is de menselijke bloedsomloop: tenzij er een lek in zit ontsnapt er niets
en is het een gesloten systeem, dat is het idee achter economie. Economie is nooit statisch maar
dynamisch.

De goederen en diensten worden door de bedrijven geproduceerd en daar is arbeid voor nodig.
Mensen die die producten realiseren zijn de werknemers en die komen via de arbeidsmarkt (= markt
voor productiefactoren), krijgt hiervoor een compensatie onder de vorm van een loon (fungeert als de


8

,inkomsten voor de gezinnen). Gezinnen kunnen niet zomaar de uitgaven doen, dat gebeurt door
inkomsten te genereren. Inkomsten kunnen ook gehaald worden uit huur en winst.

▪ Winsten = je bent aandeelhouder van een bedrijf en krijgt een deel van de winst van het bedrijf

Een belangrijk onderdeel van de markt voor productiefactoren zijn de financiële markten, de financiële
sector staat ten dienste van de economie om ervoor te zorgen dat het geld nuttig wordt besteedt → =
een belangrijk deel van de economie geworden

Blauw = de financiële stroom

Dit model is een zeer vereenvoudigde productie van de werkelijkheid waardoor je toch beter kan
begrijpen hoe die werkelijkheid werkt.




De Basisprincipes van de Economie

Keuzes maken en de kost ervan

▪ Mensen worden geconfronteerd met trade-offs

▪ De kost van iets is wat je ervoor opgeeft

▪ Rationele mensen denken in marginale termen

De wisselwerking tussen de verschillende economische agenten

▪ Mensen reageren op stimulansen

▪ Markten zijn meestal een goede manier om economische activiteit te organiseren

▪ Overheden kunnen in bepaalde gevallen de marktsituatie verbeteren



1. Mensen worden geconfronteerd met trade-offs


Om een goed/dienst te verwerven geven we iets anders op.

Om beslissingen te nemen dient men belangen ten opzichte van elkaar af te wegen.

▪ reis versus nieuwe wagen

▪ ontspanning versus werken (inkomsten)

▪ defensieuitgaven versus culturele uitgaven

▪ efficiëntie versus billijkheid




9

, Efficiëntie Billijkheid
slaat op wat de samenleving maximaal kan halen betekent dat de voordelen van die middelen fair
uit haar schaarse middelen verdeeld worden onder de leden van de
samenleving.



2. De kost van iets is wat je ervoor opgeeft


Voor het nemen van beslissingen dien je de kosten en opbrengsten van verschillende alternatieven te
vergelijken.

▪ Last minute vakanties : de touroperator wordt geconfonteerd met de beslissing om de prijs te
verlagen of het risico te nemen de vakanties niet te verkopen.
▪ Beslissing om te studeren of te werken



De opportuniteitskost van iets is wat je ervoor opgeeft om het goed te verwerven.



De Productiemogelijkheidscurve

De productiemogelijkheidscurve is de grafische voorstelling van de verschillende mogelijke
outputcombinaties gegeven een bepaalde productietechnologie en de totale hoeveelheid beschikbare
productiefactoren.




Basisconcepten die worden geïllustreed aan de hand van de productiemogelijkheidscurve

▪ Schaarste

▪ Efficiëntie

10

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RECHTENVUB1234. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€15,49  2x  verkocht
  • (1)
In winkelwagen
Toegevoegd