3. Opbrengsten van een onderneming in volmaakte/perfecte concurrentie ............................. 103
a) Winstmaximalisatie ............................................................................................................. 105
b) De marginale kostencurve en de aanbodsbeslissing van een onderneming....................... 106
4. De incompatibiliteit van volmaakte/perfecte concurrentie en aanzienlijke schaalvoordelen 111
a) De positieve effecten van perfecte/volmaakte concurrentie .............................................. 111
b) De beperkingen van volmaakte/perfecte concurrentie ...................................................... 112
c) Volmaakte/perfecte concurrentie versus andere marktvormen......................................... 112
4
,Hoofdstuk 1: Basisprincipes van de economie
Economische wetenschap → economy (= de economie, economische realiteit) en economics
(economische wetenschap, de studie zelf)
Economie. . .
. . . economie is afgeleid van het Grieks voor “iemand die een huishouden beheert.”
▪ Oikos = huishouding
= oudbollige term om ook van een gezin te spreken, een gezin draaiende houden
Maar verwijst al meer naar de economische aspecten daarvan → vaak financiële aspecten
Huishouding is niet enkel een gezinshouding in de privésfeer. We vormen allemaal een gezin, niet altijd
op de traditionele manier. Er zijn ook eenpersoonsgezinnen, toch spreken we van huishouding omdat
dat een economische beslissing is genomen op niveau van gezinnen.
▪ Huishouding = de eenheid van handeling binnen de eenheid van handelen binnen de economie
→ Gaat over het economisch handelen van individuen die niet noodzakelijk individuele
gezinnen zijn
Een gezin en een economie wordt geconfronteerd met gelijkaardige beslissingen:
▪ Wie zal werken?
▪ Welke goederen en diensten en hoeveel dienen er geproduceerd te worden?
▪ Welke middelen zullen gebruikt worden voor de productie?
▪ Tegen welke prijs zullen deze goederen verkocht worden?
= voorbeelden van enkele belangrijke beslissingen die genomen kunnen worden binnen het
gezin/huishouden
Economie is overal in het leven, het is gevaarlijk als het onzichtbaar is. Elke dag neemt elk van ons een
heel deel economische beslissingen. Maar niet alle beslissingen zijn economische beslissingen. Wat we
beschouwen als een economische beslissing gaat behandelt worden. Economen bestuderen niet alles
maar een aspect van de werkelijkheid.
5
, ▪ Bedrijven → moeten ook beslissingen nemen, hoeveel zullen we produceren
▪ Micro-economie → gezinshoudingen en bedrijfshuishoudingen: we spelen in beide een rol
Materieel iets wordt ingeruild voor een financieel iets in de economie
Samenleving en schaarse middelen:
Het beheer van de middelen is cruciaal daar deze middelen schaars zijn.
▪ De bril waardoor je alles kan bekijken, bepaald de horizon van waar de economen kijken en
wat ze bestuderen = beheer van middelen die schaars zijn
▪ Schaarste is het fenomeen dat de economie bestudeerd
▪ Schaarste op een welbepaalde manier gedefinieerd → iets is schaars als je ergens te weinig
van hebt
Bv: Wij mensen hebben altijd een tekort aan een budget om wensen te verwezenlijken
Schaarsheid . . .
. . . betekent dat de samenleving beperkte middelen heeft en dat zij daarom niet alle goederen en
diensten kan produceren die de maatschappij wenst.
▪ Geldt voor individuen en de samenleving in zijn geheel
Als economische actor is er naast gezinnen en bedrijven ook de overheid die een bepaalde rol speelt
in het economisch leven om dingen te subsidiëren, regels op te stellen, belastingen te innen… De
begroting, overheidsboekhouding lijdt altijd tot een felle discussie, de overheid heeft chronisch
middelen te kort om de wensen die de samenleving heeft te realiseren. De overheid moet elk jaar gaan
lenen waardoor de overheidsschuld aangroeit, er is permanent een aanwezigheid van schaarste die
om een oplossing schreeuwt. Als je een hele groep wensen hebt en een beperkt aantal middelen om
die tegemoet te komen dan moet je kiezen: het economisch probleem is de juiste keuze maken op basis
van de behoeftes.
Economics
Economie is de studie van de manier waarop een samenleving haar schaarse middelen beheert.
▪ Economie probeert grip te krijgen op dat fenomeen: men probeert zo efficiënt mogelijk te zijn
6
, ▪ Je kan de beschikbare tijd die je hebt ook als een budget beschouwen dat je efficiënt moet
benutten
▪ Waarom moet ik efficiënt zijn → niemand moet het, als je een dag niets wil doen dan is er geen
probleem alleen heb je dan geen andere dingen gerealiseerd
Economiebedrijven gaan geen uitspraken doen over de behoeftes van de mensen, wat de doelen zijn
maakt niet uit → de economie wil het gedrag van mensen bestuderen wanneer de plannen vastliggen
Economische Modellen
▪ Economen gebruiken modellen om de realiteit te vereenvoudigen zodanig dat deze beter
begrijpbaar wordt
▪ Modellen gebruikt in dit hoofdstuk:
➢ De economische kringloop
➢ De productiemogelijkheidscurve
De economie is een aspectwetenschap, bestudeert een aspect van het menselijk handelen of een
bepaald perspectief daarvan. Economie is een soort instrument van analyse dat je bepaalde inzichten
kan geven.
▪ Beperkingen van de economie en de wetenschap: we weten heel wat maar op heel veel
terreinen is er veel dat we niet weten of nooit zullen weten → alle wetenschappen zijn in volle
ontwikkeling
▪ Economie gaat over keuzes maken, als je kijkt hoe de mensen in de werkelijkheid handelen
komt dat niet altijd overeen → de inzichten schieten vaak tekort
▪ Crisissen zijn situaties die je overleven: een economische of maatschappelijke crisis is een
menselijk fenomeen en toch komt het steeds heel onverwacht
▪ De economie heeft veel blinde vlekken
De Economische Kringloop
De economische kringloop is een eenvoudige manier om de economische transacties tussen gezinnen
en ondernemingen voor te stellen.
7
,Ter hoogte van ondernemingen en gezinnen worden beslissingen genomen om te produceren en de
verkopen. Naast de huishoudingen zien we ook twee markten. Een markt is niet enkel iets fysiek maar
ook het geheel van vraag en aanbod van een bepaald product en een bepaalde dienst. In essentie is
het een fysieke gebeurtenis maar dat is maar 1 van de vormen, internetaankopen zijn ook vormen van
markten omdat dat een confrontatie is van consument en een aanbieder. De markt van goederen en
diensten is alles wat verkocht wordt maar niet noodzakelijk materiele producten, ook
dienstverleningen; het is alles wat op die manier uitgewisseld wordt en geconsumeerd wordt. Op
macroniveau nemen we alle transacties samen, op microniveau kijken we naar de markt op een
bepaald niveau.
Er is sprake van een dubbele kringloop: een rode en blauwe. De goederen en diensten vloeien verder
naar gezinnen , langs die zelfde markt bieden gezinnen ter compensatie van de goederen en diensten
geld, een bedrag etc. Dit is in essentie elke economische transactie, je krijgt iets en je geeft iets;
namelijk je krijgt iets fysiek en je krijgt iets materieel.
De inspiratie voor het model is de menselijke bloedsomloop: tenzij er een lek in zit ontsnapt er niets
en is het een gesloten systeem, dat is het idee achter economie. Economie is nooit statisch maar
dynamisch.
De goederen en diensten worden door de bedrijven geproduceerd en daar is arbeid voor nodig.
Mensen die die producten realiseren zijn de werknemers en die komen via de arbeidsmarkt (= markt
voor productiefactoren), krijgt hiervoor een compensatie onder de vorm van een loon (fungeert als de
8
,inkomsten voor de gezinnen). Gezinnen kunnen niet zomaar de uitgaven doen, dat gebeurt door
inkomsten te genereren. Inkomsten kunnen ook gehaald worden uit huur en winst.
▪ Winsten = je bent aandeelhouder van een bedrijf en krijgt een deel van de winst van het bedrijf
Een belangrijk onderdeel van de markt voor productiefactoren zijn de financiële markten, de financiële
sector staat ten dienste van de economie om ervoor te zorgen dat het geld nuttig wordt besteedt → =
een belangrijk deel van de economie geworden
Blauw = de financiële stroom
Dit model is een zeer vereenvoudigde productie van de werkelijkheid waardoor je toch beter kan
begrijpen hoe die werkelijkheid werkt.
De Basisprincipes van de Economie
Keuzes maken en de kost ervan
▪ Mensen worden geconfronteerd met trade-offs
▪ De kost van iets is wat je ervoor opgeeft
▪ Rationele mensen denken in marginale termen
De wisselwerking tussen de verschillende economische agenten
▪ Mensen reageren op stimulansen
▪ Markten zijn meestal een goede manier om economische activiteit te organiseren
▪ Overheden kunnen in bepaalde gevallen de marktsituatie verbeteren
1. Mensen worden geconfronteerd met trade-offs
Om een goed/dienst te verwerven geven we iets anders op.
Om beslissingen te nemen dient men belangen ten opzichte van elkaar af te wegen.
▪ reis versus nieuwe wagen
▪ ontspanning versus werken (inkomsten)
▪ defensieuitgaven versus culturele uitgaven
▪ efficiëntie versus billijkheid
9
, Efficiëntie Billijkheid
slaat op wat de samenleving maximaal kan halen betekent dat de voordelen van die middelen fair
uit haar schaarse middelen verdeeld worden onder de leden van de
samenleving.
2. De kost van iets is wat je ervoor opgeeft
Voor het nemen van beslissingen dien je de kosten en opbrengsten van verschillende alternatieven te
vergelijken.
▪ Last minute vakanties : de touroperator wordt geconfonteerd met de beslissing om de prijs te
verlagen of het risico te nemen de vakanties niet te verkopen.
▪ Beslissing om te studeren of te werken
De opportuniteitskost van iets is wat je ervoor opgeeft om het goed te verwerven.
De Productiemogelijkheidscurve
De productiemogelijkheidscurve is de grafische voorstelling van de verschillende mogelijke
outputcombinaties gegeven een bepaalde productietechnologie en de totale hoeveelheid beschikbare
productiefactoren.
Basisconcepten die worden geïllustreed aan de hand van de productiemogelijkheidscurve
▪ Schaarste
▪ Efficiëntie
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RECHTENVUB1234. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
