Samenvatting
Strafrecht - samenvatting
- Vak
- Strafrecht
- Instelling
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Duidelijke samenvatting. Bestaat uit notities + boek
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 65 pagina's
Voorbeeld 4 van de 65 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
StrafrechtDeel 1: Algemeen strafrecht
Hoofdstuk 1: belangrijke begrippen
1) Wat is strafrecht?
Strafrecht = een tak van het publiek recht dat het geheel van rechtsregels bevat die bepalen welke
gedragingen, onder welke voorwaarden en in welke omstandigheden, tegenover welke personen
misdrijven uitmaken, en dan onderhevig zijn aan sancties en/of maatregelen.
Het strafrecht bepaalt ook waaruit de sancties of maatregelen kunnen bestaan, welke
publiekrechterlijke organen bevoegd zijn om deze sancties en maatregelen op te leggen en
op welke wijze dat moet gebeuren.
1.1) Belangrijke elementen in deze definitie
Het strafrecht is publiek recht:
Het is de overheid die bepaalde gedragingen strafbaar stelt en die de sancties bepaalt.
De overheid die bij monde van het Openbaar Ministerie een persoon ter verantwoording
roept omdat hij de normen die in deze maatschappij gesteld zijn in het strafrecht overtreden
heeft.
De eis van het slachtoffer blijft privaatrechtelijk!
Want het slachtoffer is geen partij in het strafproces, maar maakt het burgerlijke luik van de
strafzaak uit, als de partij die schadevergoeding eist.
Bijvoorbeeld:
Jan heeft iets gestolen bij Piet, dan is het aan het Openbaar Ministerie, als vertegenwoordiger van de
Belgische staat, die Jan ter verantwoording roept voor de strafrechtbank, en een aangepaste straf zal
eisen van de rechtbank.
Piet kan zich burgerlijk partij stellen en vergoeding vragen voor de schade die hij geleden
heeft.
Hij heeft niets te eisen in verband met een straf voor Jan.
1
,Welke gedragingen strafbaar zijn:
In het strafrecht gaat het om menselijke gedragingen (fysische persoon of vennootschap dus ook
rechtspersonen!).
Dieren zijn dus niet strafbaar en hun gedragingen kunnen eerder uitzonderlijk een
strafrechtelijk gevolg hebben voor de mensen die erbij betrokken zijn (opzet, het dier
gebruiken als wapen…)
Eigenaars van de dieren kunnen burgerlijk aansprakelijk gesteld worden voor de schade die
ze aangebracht hebben, maar dit volgens het burgerlijk recht.
Bijvoorbeeld: een stier en een koe breken allebei uit hun wei en ontmoeten elkaar in de groentetuin
van een tuinier. Door hun ontmoeting wordt het grootste deel van de groentetuin vernietigd. De stier
en de koe zijn niet strafbaar wegens vandalisme, maar wel de eigenaar kunnen burgerlijk
aansprakelijk gesteld worden.
1) Gedraging die op zich strafbaar gesteld werd:
- Actieve gedraging (bv. Slagen en verwondingen, diefstal)
- Het nalaten om een bepaalde gedraging te stellen (bv. Het nalaten van hulp te bieden aan
een persoon in nood)
2) Gedraging die op zich niet strafbaar is, maar die strafbaar wordt door het ongewilde gevolg (bv.
Onopzettelijke slagen en verwondingen bij een verkeersongeval).
Rechtspersonen kunnen strafrechtelijk aansprakelijk gesteld worden voor strafbare gedragingen die
verband houden met de verwezenlijking van hun maatschappelijk doel of die voor hun rekening
gepleegd werden.
Zowel publiek- als privaatrechtelijke rechtspersonen! Individuele personen kunnen dus
ook.
Enkele publiekrechtelijke rechtspersonen kunnen niet strafrechtelijk aansprakelijk gesteld
worden.
Bijvoorbeeld: een nv houdt zich al jaren niet aan de milieuwetgeving, hoewel ze al verschillende
waarschuwingen en aanmaningen van de overheid kreeg. De nv kan als nv gestraft worden
2
,(geldboete, sluiting…), maar ook individuele personen in de nv kunnen gestraft worden als de
rechtbank oordeelt dat ze individueel ook verantwoordelijk zijn.
Vallen wel onder de toepassing van strafwet:
- Tijdelijke verenigingen en verenigingen bij wijze van deelneming
- Handelsvennootschappen in oprichting
- Burgerlijke vennootschappen
- Publiekrechtelijke vennootschappen (bv. Gemeente, verkozen organen, provincies…)
Onder welke voorwaarden:
Al de elementen die in de wet opgesomd staan moeten aanwezig zijn voor dat er van een misdrijf
sprake kan zijn.
Bijvoorbeeld: als iemand, zonder bedrieglijke bedoelingen, in een ondertekende factuur een aantal
gegevens verandert die daar blijkbaar per vergissing fout instaan, is hij niet strafbaar wegens valsheid
in geschriften. Doe hij dat integendeel om de prijs te verlagen, zodat hij minder moet betalen, en de
verkopen benadeeld wordt, dan is hij wel strafbaar.
In welke omstandigheden:
Verschillende gedragingen kunnen al dan niet strafbaar zijn, zwaarder of minder zwaar strafbaar zijn
naargelang de omstandigheden waarin ze zich voordoen.
Bijvoorbeeld: slagen en verwondingen en zelfs doodslag maken onder bepaalde omstandigheden
geen misdrijf uit, namelijk als ze gebeuren onder de omstandigheid van wettige verdediging. Of ook:
diefstal kan verschoonbaar zijn, naargelang van het slachtoffer; diefstal ten nadele van verwanten in
de rechte lijn, of ten nadele van de echtgenoot wordt niet gestraft.
Misdrijf gepleegd door iemand met een blanco strafregister dikwijls verzachtende
omstandigheden en dus een lagere straf.
Vroegere veroordelingen (herhaling) zullen staf verhogen.
De wet voorziet een aantal verzwarende omstandigheden die de straf zwaarder zullen maken:
3
, - Diefstal met geweld
- Diefstal met braak en/of inklimming
- Slagen en verwondingen met de dood als gevolg
Tegenover welke personen:
De hoedanigheid van de dader en het slachtoffer maken dikwijls een verschil uit in het strafrecht.
Slagen en verwondingen worden op een andere manier bestraft naargelang van het
slachtoffer (koning, openbaar ambtenaar…)
Ook de hoedanigheid van de dader en de verwantschapsbanden of affectieve banden tussen
dader en slachtoffer zijn soms belangrijk.
Voorbeelden:
- Slagen en verwondingen aan een belastinginspecteur worden zwaarder gestraft als hij
slachtoffer is omdat hij belastinginspecteur is, dan als hij in een privésituatie slachtoffer is.
- Je zal zwaarder gestraft worden als je de pastoor aanvalt terwijl hij de mis opdraagt, dan als
je hem een pak slaag geeft buiten zijn ‘werk’, omdat hij een vervelende buurman is.
Sancties en/of maatregelen:
Onderscheid tussen strafrecht en moraal: het feit dat het strafrecht gedragingen bevat die door de
wet als strafbaar bepaald worden.
Er zijn meerdere gedragingen die in deze maatschappij moreel afgekeurd worden, terwijl ze
niet strafbaar zijn (prostitutie, gedragingen in de sociale zekerheid…).
Gedragingen die in de strafwet als misdrijf beschouwd worden, zijn ook gedragingen die moreel niet
zo afgekeurd worden zijn strafbaar gesteld om een zekere orde in de maatschappij te behouden
(bepalingen in verkeerswetgeving, verplichtingen ivm de burgerlijke stand).
Zijn ook aan een enorme evolutie onderhevig, naargelang van de tijdsgeest. (bv. Roken op
publieke plaatsen, drugswetgeving…)
Essentieel aan het strafrecht: het gaat om voorschriften die op dat ogenblik in die maatschappij
gelden: ze zijn door de overheid ingesteld en maken dat bepaalde gedragingen aanleiding geven tot
sancties en/of maatregelen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper felinedeschampheleire. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,69. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen