Dit is een samenvatting van de hoorcolleges, slides en cursus van taal: therapie deel verworven. Dit vak wordt gegeven aan Thomas more in Antwerpen in fase 2 semester 2.
H1: Algemeen kader
1.1 Conceptuele referentiekaders
Ultieme doel taaltherapie: verbeteren van de functionele communicatie. Adhv verschillende
denkkaders:
A. Biopsychosociaal model
- Start vanuit hulpvraag van client
- vaak gesitueerd op het niveau van activiteiten en
participatie.
- Rolmanagement = managen van belangrijke levensrollen
door zich te engageren in betekenisvolle activiteiten zodat
de maatschappelijke participatie verhoogt, ondanks de
beperkingen.
B. Multimodaal model met focus op communicatie
- Ernstgraad bepaald inhoud therapie
- Traditionele stimulatietherapie: begripsmoeilijkheden staan centraal. Therapie vooral gericht
op het stimuleren van het auditief taalbegrip.
- Ook multimodaal aanbieden van stimuli
Inzetten van adequate stimuli vb: langzaam spreken in korte zinnen met hoogfreq
woorden
Telkens opnieuw uitlokken van een reactie vb: er moet niet op elke stimuli een
correcte respons komen
Herhalen van stimuli en minimaal corrigeren ervan.
- 3 types communicatoren
1. Onafhankelijk van een communicatiepartner om te communiceren
a. Opgeslagen boodschappen communicator vb: Bij opnemen gsm altijd zelfde
openingszin.
b. zelfgegenereerde boodschappen communicator
2. Afhankelijk van een communicatiepartner
a. Beginnende communicator: slecht taalbegrip; inconsistent ja-neen-gebruik, geen
functionele taal; PMA is aandachtig voor voorwerpen, kijkt bij begroeting, neemt
voorwerpen aan/geeft terug binnen vertrouwde routine
b. Contextuele keuze communicator: PMA brengt weinig info over, slecht taalbegrip
(beter voor persoonlijk relevante zaken in context); PMA kan beperkt deelnemen
aan conversatie als communicatiepartner ondersteunt. Bewustzijn dat men per
context de communicatie moet aanpassen. Vb: tegen buschauffeur moet hij op
de heenweg zeggen ‘naar Duffel’, maar op de terugweg zegt hij ‘naar Lier.’
c. Transitionele communicator: nog constante cueing nodig, kan zelf vastgelopen
conversatie niet herstellen, initieert geen vragen, wel functionele noden
3. Types met specifieke noden
Impact op invulling therapie vb: vooral focus op client of betrek je
1
, - Algemene regel
= Hoe ernstiger de afasie, hoe belangrijker ook compensatietechnieken of ondersteunende
communicatie (OC) te betrekken.
OC in acute fase
Persoon ervaart dit als faciliterend en niet als een laatste reddingsmiddel.
C. Evidence-based practice
- Evidentie uit wetenschappelijk onderzoek
- Expertise van de behandelaar
- Voorkeuren van de persoon
- Beschikbare middelen
Ook cognitieve en executieve vaardigheden hebben een impact op de revalidatie. Ze bepalen:
- Motivatie
- Hoe gemakkelijk iemand kan deelnemen aan therapie
- Hoe het herstelverloop kan zijn
- Hoe de relatie met diens naasten is
- Of iemand sociaal kan functioneren
Stappenplan om EB te handelen
1. Stel een klinische vraag
2. Vind daarvoor de beste evidentie in de literatuur
3. Beoordeel die evidentie
4. Neem een besluit
5. Evalueer achteraf je handelen
D. Positieve gezondheid
- Focus op sterkekantenbenadering: wat kan de persoon, wat wil/ kan de persoon
bereiken, welke hulpmiddelen/ technieken heeft hij daarvoor nodig?...
- Therapeut: ondersteun client in vinden/ontwikkelen van nieuwe perspectieven.
- Focus vooral op het leven met de ziekte, eerder dan op het genezen van de ziekte.
- Gezondheid = geen statische toestand maar een dynamisch vermogen om zich aan te
passen en de eigen regie te voeren in het licht van sociale, mentale en fysieke
uitdagingen.
- Principes bij NAH:
Ontwikkel een taal die focust op sterktes.
Balanceer het positieve en het negatieve.
Iedereen kan positieve groei ervaren.
Kennis bevordert kracht.
Definieer succes in kleine stappen.
Bouw op hoop door samen doelen te bepalen.
Bevorder empowerment door autonomie aan te moedigen.
Een sterkte kan het resultaat zijn van een uitdaging.
Leer van het succes van anderen.
Sociale steun voedt succes.
2
,E. Taakspecifiek model met focus op taal
- Gerichte taalterapie leidt tot gerichte vooruitgang
RATS: Rotterdamse Afasie Therapiestudies
- Fonologische en semantische therapie aan mensen met een semantisch-fonologische
taalstoornis.
- Beide groepen functioneel even sterke vooruitgang.
- Maar wel taakspecifiek verschil:
Personen die semantische therapie kregen, gingen meer vooruit op semantische taken.
Personen die fonologische therapie kregen, gingen meer vooruit op fonologische taken.
Belangrijk als therapeut de achterliggende linguïstische stoornis goed in kaart te brengen.
Onderzoek van Wisenburn en Mahony
- ‘welke woorden ga je trainen?’
- Bij woordvindingtherapie maakt men het meeste vooruitgang op items die in therapie
zijn geoefend. Er is maar een kleine transfer naar niet-geoefende items.
Belangrijk als therapeut na te gaan welke woordenschat belangrijk is voor die persoon.
Extra: Hulpvraag identificeren
Wat zijn cognitieve, fysieke en emotionele mogelijkheden en uitdagingen van de persoon?
Wat wil persoon bereiken?
Hoe wil persoon dat bereiken?
Wie/wat kan daarin ondersteunen?
- Wat is de impact van verwerking en inzicht? -> kennis bevordert kracht
- Wat is de meerwaarde van de ervaringsdeskundige? -> leer van succes van anderen
- Wat is de meerwaarde van naasten -> sociale steun voedt succes.
- Aanpak: CLEVER-methodiek -> Persoon reflecteert over betekenisvolle activiteiten in
eigen leven
• Context in de leefomgeving
• Levensverhaal en levenservaring vanuit perspectief van betekenisvolle activiteiten
• Engagement waarmee persoon activiteit wil oppakken, behouden en/of starten
• Vaste waarden die persoon koppelt aan activiteit
• Emoties die samengaan met activiteit
• Relevantie van activiteit voor persoon
- Netwerk in kaart brengen
Waarom? Perspectiefverschuiving:
Je focust niet alleen op persoon, maar betrekt de sociale context
over verschillende leefgebieden (thuis, werk, vrije tijd)
zowel zorgprofessionals als naasten
Hoe? Visualiseer
contacten
aard van contact: vriend, buur, collega ...
kwaliteit van contact: steun, rem
3
, 1.2 Behandeldoelen opstellen en formuleren
Clientgerichte doelbepaling
= De therapeut legt uit hoe ze samen doelen kunnen bepalen, informeren over (impact van)
neurogene communicatiestoornis en discussiëren over de betekenis van een doel voor elke
betrokkene in het revalidatieproces. Er is een voortdurende interactie tussen de persoon zelf,
zorgprofessionals en de sociale omgeving.
Zelfmanagement
Leerproces rekening houdend met de mogelijkheden, noden en vragen.
5 Bouwstenen om samen doelen te bepalen:
1. Kennismaking: wie is de persoon en wie ben jij als therapeut. Zo krijg je vertrouwen in elkaar
2. Zorgplan opstellen: hoe zorgt het behandelteam en de sociale omgeving samen voor de
persoon, zijn wensen en doelen en hoe vertaal je die doelen in een plan van aanpak.
3. Reflectie en evaluatie: over de persoon zelf maar ook over de omgeving. Inlassen van
rustpauzes om samen nieuwe doelen te formuleren of doelen bij te stellen.
4. Ethisch handelen: hoe neem je beslissingen in moeilijke of routinesituaties.
5. Communiceren: hoe registreer en deel je je therapie.
Waarom samen?
• Versterken van vaardigheden
• Aanreiken, exploreren en inoefenen van (compensatie)strategieën
• Coachen en informeren over mogelijkheden en uitdagingen
3 manieren voor participatie client
1. Diagnostiek: testresultaten bespreken met de persoon
2. Therapie: inhoud richten op het verhogen van de sociale participatie van de persoon
3. Evaluatie: persoon na afloop vragen hoe hij de behandeling ervaarde.
Hoe doelen bepalen?
• Specifiek: is het voldoende concreet met gedeelde verantwoordelijkheid?
• Meetbaar: wat (proces/product) en hoe (kwantitatief/kwalitatief) ga je het meten?
• Acceptabel: sluit het aan bij dagelijks leven?
• Realistisch: is het haalbaar voor de persoon?
• Tijdsgebonden: wanneer wil je doel bereiken?
• Inspirerend: is het voldoende uitdagend voor de persoon?
• Engagerend: zijn alle betrokken bereid om dat doel te behalen?
Het is voldoende je behandelplan uit te bouwen rond 3 realistische behandeldoelen.
Goede zorg
• Persoon heeft eigen leven in handen. Behoud de eigen regie.
• Luisteren en aandacht geven aan wat de persoon wil
• Als therapeut opzoek gaan naar zingeving, de onderliggende betekenis die de persoon kan
vinden in activiteiten en relaties.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fienversmissen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
