UROLOGIE
CURSUS THEORETISCHE LESSEN
,UROLOGIE
1. Introductie in de urologie
= specialisatie die zich bezighoudt met de aandoeningen van de nieren-urinewegen en
mannelijke geslachtsorganen
Snijdend
o Overlap gynaecologie (prolaps, incontinentie), heelkunde (liesbreuk,
derivaties), pediatrische heelkunde (congenitale afwijkingen)
Medisch (geen internistische tegenhanger)
o Overlap met endocrinologie (seksuele dysfunctie), oncologie, nefrologie
Endoscopisch
Endoscopie
Flexibele (video)cystoscopie (VS Rigide meestal in OK)
Kleine procedures (coagulatie, botox injectie overactieve blaas, extractie stent of
steen, poliepen verbranden…)
RX-contrast onderzoeken
Antegrade (via nier contrast naar beneden) of retrograde (via urethra naar boven)
contrast onderzoeken vd urinewegen
Geen IV contrast
Overleg en samen zoeken met radioloog
RX nefrostomogram, retrograde urethrocystografie met permictionele opnames, RX
cystografie, RX urethrografie,…
Urologische interventies
Drainage lage urinewegen: blaassonde
Juiste techniek & sondekeuze
o Intermittent VS verblijfssonde
o Transurethraal VS suprapubisch
! Verblijfssonde = belangrijke oorzaak van nosocomiale infecties (CAUTI = catheter
associated urinary tract infections)
o Goede indicatie
o Tijdig verwijderen
o Leidt tot kolonisatie van de blaas ( infectie)
o Kan leiden tot bloeding, verstopping, opstijgende infectie
Drainage hoge urinewegen
Belangrijke urologische interventie!
Kan levensreddend/verlengend zijn
1
, o Drainage van pyonefrose
o Drainage van chronisch gestuwde nier met post-renaal nierfalen (Cave DNR
beleid)
DJ stent VS nefrostomie
EBM
Klinisch redeneren baseren waar mogelijk op aanwezige wetenschappelijke kennis
Wetenschap VS kliniek
Reductionistisch denkkader (mechanistische verklaring) VS empirisch denkkader
(empirische data) vb. alfa blokker voor steenevacuatie
2. LUTS Lower urinary tract symptoms
Doelstellingen:
Symptoomgerichte benadering van LUTS kennen
Via grondige anamnese en KO tot DD komen
Enkele bijkomende onderzoeken kunnen interpreteren
Behandeling van soorten LUTS kennen
Complicaties (h)erkennen
(Prolaps gynaecologie)
Symptoomgerichte benadering
Eerste lijn (huisarts)
Behandeling + herevaluatie
Niet bij ALARMtekens / (hoge kans op) complicaties
Diagnosegerichte benadering
Specialist / uroloog
Bijkomende onderzoeken
LUT = blaas, urethra
UUT = ureters, nieren
Anamnese
Te bevragen:
Moeite met ophouden Moeite met plassen Klachten net na plassen
Vullingssymptomen Ledigingssymptomen Post-mictiesymptomen
- Storage (reservoir) - Voiding
- ‘Irritatief’ - ‘Obstructief’
Vullingssymptomen:
Toegenomen mictiefreq overdag (pollakisurie) Te vaak plassen? Hoeveel?
2
, Nycturie ’s nachts opstaan om te plassen?
Aandrang (urgency) als u moet plassen, moet dit onmiddellijk?
Urine incontinentie
Ledigingssymptomen:
Hesitatie
Onderbroken straal (intermittentie)
Zwake straal
Sproeien
Persen nodig om straal op gang te laten komen
Eind-druppelen (lange eindfase van mictie, straal neemt af tot druppelen)
Post-mictie symptomen
Gevoel dat blaas niet leeg is
Nadruppelen (meteen na mictie, meestal na verlaten toilet)
CAVE alarmsymptomen Pijn, hematurie = GEEN onderdeel van diagnose van LUTS
andere oorzaak: TCC (vanaf +- 40 jaar, rokers, TCC tot tegendeel bewezen!),
urineweginfectie, nierkolieken obv uretersteen, blaassteen
Vervolgens hoofdklacht uitdiepen wat is meest storende klacht?
Duur van de klachten, reden van huidig consult
o Incontinentie: aandrang VS stress VS continu
o Pollakisurie: dag/nacht, drinkgedrag, oedemen, medicatie
o Pijn: locatie, aard, uitstraling, tijdsverloop
Impact op dagelijks leven
Is de klacht van die aard dat je medicatie wilt nemen / ingreep wilt ondergaan?
Geassocieerde klachten
GI, sexueel, gynaecologisch, neurologisch…
Types urinaire incontinentie
1. Urgency incontinentie (aandrang)
o Angst/gevoel te laat te komen
o Stoppen met actie
o Verlies ’s nachts, nycturie
o Verlies wnr je rustig in de zetel zit
Constipatie, roken, obesitas, drankinname, relatief recente klacht (maanden, meer
storende klacht waarvoor P sneller komen)
2. Stress incontinentie
o Verlies bij hoesten, lachen, heffen
o Geen verlies ’s nachts
Obstetrische voorgeschiedenis, leeftijd, obesitas, c…gisch (?) voorgeschiedenis, reeds lang
klachten (jaren)
3
