Gedetailleerde samenvatting van het vak 'Inleiding tot het economisch recht' voor 1ste bachelor handelsingenieurs. Deze samenvatting vervangt vooral de powerpoints , en is in combinatie met de codex een goede manier om dit vak te verwerken.
Het begrip recht
De door een overheid georganiseerde ordening van uiterlijk menselijk gedrag
Naleving kan afgedwongen worden met sancties
- Objectief recht: geheel van regels dat uiterlijk gedrag van mensen regelt in een
maatschappij, afgedwongen door de overheid
- Subjectief recht: door (objectief) recht beschermde aanspraken op andermans
gedrag. “Het is mijn recht om…”
- Positief recht: op bepaald tijdstip op bepaalde plaats
- Gemeen recht: de ene rechtsnorm is een uitdrukking van een andere algemene regel
- Bijzonder recht: deze uitdrukking geldt in een welbepaald bijzonder geval
- Formeel recht: regelt procedure afdwinging rechtsregels via gerechtelijke weg
- Materieel recht: de eigenlijke gedragsvoorschriften
1) Aanvullend recht:
o Aanvullen lacunes in afspraken tussen partijen
o Afstand steeds mogelijk
o Geen sancties
2) Dwingend recht:
o Bescherming private belangen
o Afstand mogelijk nadat recht verworven is
o Relatieve nietigheid: enkel beschermende partij kan dit inroepen
3) Dwingend recht van openbare orde
o Bescherming algemeen belang
o Afstand niet mogelijk
o Absolute nietigheid: kan door elke belanghebbende worden ingeroepen
De rechtstaat
Wetgevende macht = koning, kamer van volksvertegenwoordigers, senaat
1
, Bronnen van het recht
1) De wet:
o Materiële wet: elke algemene rechtsregel met onpersoonlijk karakter
inhoudelijk criterium
o Formele wet: elke beslissing van een wetgevende macht
organiek criterium
2) Gewoonterecht:
= gevestigde gebruiken, beschouwd als bindende rechtsregels, bindende kracht vloeit
uit de traditie
3) Algemene rechtsbeginselen:
= omschreven fundamentele normen, bindend, basisprincipes van onze rechtsorde,
bv. verbod op rechtsmisbruik
4) De rechtspraak:
= geheel van uitspraken van rechtscolleges
5) De rechtsleer:
= geheel van wetenschappelijke teksten over het recht, kan wetgever inspireren
- Hiërarchie van rechtsbronnen (boven naar beneden):
o Internationaal recht
o Supranationaal recht
o Nationaal recht
Grondwet
Formele wetten
Federaal
Deelstaten
Koninklijke, regerings- en ministeriële besluiten
Federaal
Deelstaten
Gewoonterecht en algemene rechtsbeginselen
Rechtspraak en rechtsleer
Oorsprong van wetgeving
1) Federale wetgeving
o Grondwet
= geheel van rechtsregels met bijzonder gezag, in plechtige tekst gebundeld
o Formele wetten
= beslissingen van wetgevende macht
Wetsvoorstel
= initiatief kamer/senaat voor nieuwe wet
Wetsontwerp
= initiatief koning nieuwe wet
o Koninklijk besluit:
= koning stelt algemene maatregel of individuele overheidshandeling
Algemene maatregel:
= materiële wet
Individuele overheidshandeling
2
, = beschikkend besluit, geen materiële wet
Decreten: hiërarchisch zelfde niveau als gewone wetten, door federale overheid
2) Supranationale wetgeving
o Supranationaal = besluitvorming binnen Europese gemeenschap
o Staten dragen hun soevereiniteit over aan organisatie boven lidstaten
<-> intergouvermentele wijze: beperkte soevereiniteit
Kenmerken EU:
o Onafhankelijke instellingen
= onafhankelijk van lidstaten
o Autonome besluitvorming
o Eigen rechtsorde
= arresten Hof van Justitie en EU zijn bindend
o Verdragen EU doen rechten en verplichtingen burgers lidstaten ontstaan
- Soorten Europese regelgeving
o Primair unierecht
= 2 verdragen: VEU en VWEU: hoogste rechtskracht
o Secundair/afgeleid unierecht
= regelgeving aangenomen door Europese instellingen
Verordening
= legt afdwingbare rechtsregels vast, abstract en algemeen,
rechtstreeks van toepassing in alle lidstaten
Richtlijn
Verbindend voor elke lidstaat waarvoor zij bestemd is
Instanties kiezen zelf hoe ze resultaat willen bereiken
Compromis
Hoe gedetailleerder regeling, hoe kleiner beweegruimte
Na implementatietermijn: soms rechtstreekse werking
Besluit
Verbindend voor wie uitdrukkelijk gericht
Aanbevelingen en adviezen
Niet bindend
- Belangrijkste Europese instellingen
o Europees parlement
Aannemen van Europese wetgeving
Veel macht in vorm van vetorecht
o Raad van de Europese Unie
Ook aannemen van wetten en beleidsbeslissingen
Vertegenwoordiger elke van elke lidstaat
o Europese raad
Presidenten/ministers lidstaten
2 keer per half jaar
Bepalen Europees beleid
o Europese commissie
1 vertegenwoordiger per Europese lidstaat
Initiatiefrecht nieuwe Europese regelgeving
3
, Ziet toe op naleving Unierecht door lidstaten
o Hof van Justitie
EU-recht in elke lidstaat op zelfde manier uitgelegd en toegepast
Geen uitspraak over geschillen met uitkomst afhankelijk van Unierecht
Structuur van de rechterlijke macht
- Materiële bevoegdheid rechtbank
= elke rechtbank is bevoegd voor geschillen in bepaald domein
- Territoriale bevoegdheid
= elke rechtbank is bevoegd voor bepaald grondgebied
- Niveaus:
o Kanton
Laagste niveau
o Arrondissement
Meestal met grenzen van provincie, soms apart voor steden
o Provincie
o Hoven van beroep
5 in totaal
o Hof van Cassatie
Heel Belgisch grondgebied
- Principe van dubbele aanleg
= bescherming burgers tegen vergissingen, kunnen hun hoger beroep instellen
- Rechtbanken/hoven en hun bevoegdheden
1) Vredegerecht
o 1 vredegerecht per kanton
o Kleine geschillen: bedrag < 5000 euro
o Hoger beroep mogelijk bij rechtbank eerste aanleg, tenzij bedrag < 2000 euro
2) Rechtbank van eerste aanleg
o Burgerlijke rechtbank
1 of 3 beroepsmagistraten
Burgerlijke geschillen met waarde vordering > 5000 euro
o Correctionele rechtbank
o Familie- en jeugdrechtbank
o Strafuitvoeringsrechtbank
3) Ondernemingsrechtbank
o Niveau hoven van beroep
o Bevoegd voor alle economische geschillen
4) Hof van beroep
o Kamers voor burgerlijke zaken
Hogere beroepen tegen vonnissen rechtbank eerste aanleg en
ondernemingsrechtbank
Bedrag > 2500 euro
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cedriclepage. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
