Samenvatting
Samenvatting - Persoonlijkheidspsychologie
Samenvatting persoonlijkheidspsychologie eerste jaar toegepaste psychologie AP
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Inhoudsopgave1 Persoonlijkheid, een introductie ............................................................................................ 4
1.1 Wat is persoonlijkheid? ................................................................................................................. 4
1. Kenmerkende individuele verschillen .............................................................................................. 4
2. Karakter ................................................................................................................................................. 5
3. Temperament ...................................................................................................................................... 5
4. Denken, voelen, doen ........................................................................................................................... 6
1.2 Stabiliteit van persoonlijkheid .................................................................................................... 6
1.3 Erfelijkheid van persoonlijkheid ................................................................................................ 7
1.4 Zelf en identiteit .............................................................................................................................. 7
2 Klassieke modellen van persoonlijkheid ............................................................................ 9
2.1 Inleiding .............................................................................................................................................. 9
2.2 Sigmund Freud en de psychoanalyse ...................................................................................... 9
2.2.1 Hysterie .................................................................................................................................... 10
2.2.2 Psyche in drievoud ............................................................................................................... 10
2.2.3 Dynamiek: verdringing ...................................................................................................... 11
2.2.4 Economisch: driften ............................................................................................................ 11
2.2.5 Economie vervolg: libido ................................................................................................... 11
2.2.6 Id / es ....................................................................................................................................... 12
2.2.7 Ego / ich ................................................................................................................................... 12
2.2.8 Superego / Uber-ich ?? ...................................................................................................... 12
2.2.9 Kritiek op Freud .................................................................................................................... 12
2.3 Fred Skinner en het behaviorisme ......................................................................................... 13
2.3.1 Operante conditionering .................................................................................................... 13
2.3.2 Positieve en negatieve bekrachtiging (pagina 56) ....................................................... 14
2.3.3 Shaping .................................................................................................................................... 14
2.3.4 Bekrachtigingssamenhang ................................................................................................ 15
2.3.5 De continuïteit van gedrag en bijgeloof ...................................................................... 15
2.3.6 Het extinctieprobleem ........................................................................................................ 15
2.3.7 Tegen mentalisme................................................................................................................ 15
2.3.8 Zelfbeheersing ....................................................................................................................... 16
2.3.9 ‘De’ emoties............................................................................................................................ 16
2.3.10 Neurotisch niet-weten ........................................................................................................ 16
2.3.11 Pathologisch gedrag ............................................................................................................ 16
2.3.12 Psychotherapie ...................................................................................................................... 17
2.3.13 Het ontwerpen van cultuur ............................................................................................... 17
2.4 Carl Rogers en het humanisme ............................................................................................... 17
2.4.1 De actualisatietendens en organische waardering .................................................. 17
2.4.2 Onvoorwaardelijke waardering ....................................................................................... 18
2.4.3 Empathie ................................................................................................................................. 18
2.4.4 Congruentie/echtheid ......................................................................................................... 18
2.4.5 Defensiviteit ........................................................................................................................... 18
Herstellen van scheefgroei ................................................................................................................. 19
Persoon van de toekomst ................................................................................................................... 19
1
, 2.5 George Kelly en het cognitivisme ........................................................................................... 19
2.5.1 Gedrag als uitkomst van een voorspelling ................................................................. 19
2.5.2 Voorspellen door middel van constructen ................................................................... 20
2.5.3 Dichotoom contrastdenken ............................................................................................... 20
2.5.4 Het constructsysteem ......................................................................................................... 20
Vrije keuze en stoutmoedigheid....................................................................................................... 20
Vijandigheid en slechte wetenschappers ...................................................................................... 21
2.5.5 Constructie van anderen ................................................................................................... 21
Constructie van jezelf .......................................................................................................................... 21
2.5.6 Roltherapie.............................................................................................................................. 22
2.6 Kleine samenvatting .................................................................................................................... 22
3 Een moderne kijk op persoonlijkheid ................................................................................ 23
3.1 Inleiding en jezelf beschrijven ................................................................................................. 23
Persoonspraat .............................................................................................................................................. 23
3.2 De lexicale hypothese ................................................................................................................. 24
3.3 Taxonomieën .................................................................................................................................. 25
3.3.1 De taxonomie van Cattell .................................................................................................. 25
3.3.2 Het Big-Five model van persoonlijkheidseigenschappen ...................................... 26
3.3.3 Volledigheid Big Five? ......................................................................................................... 28
3.3.4 Five factor-theory................................................................................................................. 29
3.4 Hiërarchie van structuren .......................................................................................................... 29
3.4.1 Extraversie .............................................................................................................................. 30
3.4.2 Neuroticisme .......................................................................................................................... 30
3.4.3 Psychoticisme ........................................................................................................................ 30
3.4.4 Hierarchie ................................................................................................................................ 30
3.4.5 Recenter model ..................................................................................................................... 31
4 Nature en nurture ........................................................................................................................ 32
4.1 Inleiding ............................................................................................................................................ 32
4.2 Persoonlijkheid – nature en nurture ...................................................................................... 32
4.2.1 Genetisch onderzoek ........................................................................................................... 32
4.2.2 Wisselwerking genen en omgeving ............................................................................... 34
4.3 Cultuur en persoonlijkheid ........................................................................................................ 35
4.3.1 Overeenkomsten .................................................................................................................. 38
5 Intermenselijke verschillen, gezondheid en coping ................................................... 39
5.1 Sekseverschillen in persoonlijkheid ....................................................................................... 39
5.2 De rol van persoonlijkheid in relaties .................................................................................... 42
5.3 De rol van persoonlijkheid op werk en op school ............................................................. 43
5.4 Het verband tussen persoonlijkheid en gezondheid ........................................................ 44
5.4.1 4 type personen met verhoogd risico ........................................................................... 45
5.5 Persoonlijkheid en coping .......................................................................................................... 46
6 Persoonlijkheidsonderzoeken................................................................................................ 47
6.1 Kwaliteit ............................................................................................................................................ 47
6.2 Soorten persoonlijkheidstests .................................................................................................. 47
2
, 6.2.1 Stukje geschiedenis............................................................................................................. 47
6.2.2 Projectieve tests ................................................................................................................... 47
6.2.3 Lindzey (1959)→ Doen beroep op het onbewuste. ........................................................................ 47
6.2.4 Observatie ............................................................................................................................... 48
6.2.5 Persoonlijkheidsvragenlijsten .......................................................................................... 49
6.3 Waarom? .......................................................................................................................................... 51
6.4 Problemen ........................................................................................................................................ 51
6.5 Belevingsonderzoek ..................................................................................................................... 51
6.5.1 Wanneer .......................................................................................................................................... 51
6.5.2 Doel ................................................................................................................................................. 52
6.5.3 Inhoud ............................................................................................................................................. 52
6.5.4 Interpretatie .................................................................................................................................... 52
6.6 Oefenen ............................................................................................................................................ 53
7 Gastcollege Persoonlijkheidsonderzoek ................................................................................................. 54
7.1 Inleiding ............................................................................................................................................... 54
7.2 Onderzoeksmiddelen ........................................................................................................................... 54
7.2.1 Anamnese........................................................................................................................................ 55
7.2.2 Klinische observaties ....................................................................................................................... 55
7.2.3 Multi-method assessement............................................................................................................. 55
3
, 1 Persoonlijkheid, een introductie
1.1 Wat is persoonlijkheid?
“Persoonlijkheid heeft betrekking op de kenmerkende individuele verschillen
tussen mensen in de manier waarop ze denken, zich voelen en zich gedragen.
Deze individuele verschillen zijn (datgeen wat mensen van elkaar onderscheid)
• vrij stabiel
• deels genetisch bepaald
• openbaren zich in verschillende situaties.”
1. Kenmerkende individuele verschillen
Kenmerken = trekken (traits)
→ de eigenschappen die verschillen tussen mensen beschrijven
Average tendencies – gemiddelde gedragsneigingen
Bv. Tessa is extravert → Is ze dit altijd? NEE
• Bv iemand die heel sociaal is kan door depressie en bepaalde periode niet
meer sociaal zijn
De trekpsychologie → bestudeert deze traits
Doel: → basisdimensies van persoonlijkheid
• Beschrijvende functie
= mensen te gaan beschrijven
• Verklarende functie
= gedrag gaan verklaren
• Voorspellende functie
= toekomstig gedrag proberen te voorspellen & verklaren
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauramichiels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen