100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
SAMENVATTING ETHIEK €5,49   In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  4.  
  5. Rechten
  6.  
  7. Ethiek

Samenvatting

SAMENVATTING ETHIEK
 9 keer bekeken  0 keer verkocht

Samenvatting van 27 pagina's voor het vak Ethiek aan de KU Leuven (Samenvatting Ethiek)

Voorbeeld 3 van de 27  pagina's

Document informatie

  • 2 september 2023
  • 27
  • 2020/2021
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (29)

Verkoper

avatar-seller
moreenc

Voorbeeld van de inhoud

ETHIEK

Inleiding
Een eerste oriëntatie
 Zeden, moraal & ethos : neutrale, beschrijvende betekenis
 Zedelijkheid & moraliteit : normatieve, evaluatieve betekenis
 Ethiek : systematisch-kritische reflectie over moraal en moraliteit
 Praktische wijsbegeerte <-> Theoretische wijsbegeerte
 Weten omwille van het handelen <-> weten om het weten
 Werkelijkheid zoals ze zou moeten zijn <-> werkelijkheid zoals ze is
 Soorten ethiek
 Descriptief (moraalfilosofie) : beschrijving, verklaring van gegeven
 Normatief (moraalfilosofie) : filosofische reflectie op morele op zoek naar legitimering van morele
normen, geeft verantwoording aan normen & fundamenten
 Meta (tweedeordemoraalfilosofie) : analyseert taal van normatieve ethiek
 Bijzonder (toegepast) : algemene principes i.v.m. bijzondere situaties
 Algemeen : individueel (micro) <-> sociaal (macro)
 Intentie- of gezindheid
 Consequentialisme
 Teleologisch of eudaimonistisch : geluk
 Formeel deontologisch : plicht

Basisthema’s uit de ethiek
H1 Problemen voor een normatieve ethiek
Legitimeringscrisis
De paradox voor een actuele ethiek
 Morele crisis
 Paradox van Apel (20e E)
 Een universele, intersubjectieve ethiek schijnt noodzakelijk & onmogelijk te zijn
 Noodzakelijk : planetaire verantwoordelijkheid, behoefte aan wereldomspannende ethiek
 Onmogelijk : normen & waarden = subjectieve irrationaliteit
 Macroniveau <-> individueel niveau

De disjunctie feit-waarde
 Logisch : feit/waarde, is/ought, Sein/Sollen
 Historisch : probleem van moderniteit (Hume)
 Werkelijkheid = teleologisch  functioneel
 Doel of functie
 Sartre : L’existence précède l’essence.
 Irrationele, subjectieve orde
 Doel- & waarde rationaliteit
 Weber (20e E) : Entzauberung der Welt
 Doelrationaliteit : doelen bereiken
 Waarderationaliteit : objectiviteit van ethische / religieuze waarheden
 Waardeconflicten = niet rationeel

,Schets van onze leefwereld als (post)modern
Oorsprong
 Het experiment van de Moderne Tijd
 Het ideaal van zelfbeschikking
 Volkomen ontplooiing o.b.v. intellectuele autonomie & van het zichzelf de wet stellen
 Verlichtingsideaal
 Interne tegenstijdigheden
 Rationele kritiek <-> realiteit van waardebeleving
 Kiezen wij onze waarden of kiezen waarden ons ?
 Groot aandeel van wie we zijn bepaald door elementen die we zelf niet bepalen
 Verlichtingsidealen = abstract
 Individualistisch ideaal : ieder bepaalt voor zichzelf wat hij wil  eis van tolerantie
 Enorme veranderingen op pol, soc, eco vlak
 Emancipatie & ontvoogding, megamachines
 Lyotard (20e E) : Het einde van de grote verhalen
 Onderuitgehaald door feiten

Reacties
 Individualisme
 Spanning tussen individualiteit (particulariteit) & intersubjectiviteit (universaliteit)
 Particulariteit
 Ironie, cynisme, apathie

H2 Geluk als grondnorm
 Teleologische ethiek (doel) : geluk, genot, nut  resultaatsethiek
 Deontologische ethiek (plicht)  plichtsethiek  gezindheidsethiek

Aristoteles (4e E v.C.) : de ethiek van het goede leven
 Deugdenethiek

Het statuut & de methode van de ethiek
 Ethiek als praktisch-filosofische discipline
 Algemene zedelijkheidservaring, morele leefregels & gedragspatronen
 Ethiek van de vrije burger in de polis
 Onderscheid wetenschappen
 Theoretisch – theoria – kennis : theoretische kennis (epistème)
 Poietisch – poiesis – product
 Praktisch – praxis – juiste beslissing : juiste wijze menselijk handelen, deugd(eupraxie)
 Praktische kennis stoelt op ervaring : inductief-empirisch, approximatief
 Concrete situatie waarin geoordeeld & gehandeld wordt (realiteitszin Aristoteles)
 Handelen & weten
 Inzicht in morele waarden
 Inhoud van handelen is geen consequentie van vooropgesteld ideaal
 Zedelijk goede = prakton agathon : richtinggevend idee, levenspraktijk & vorming
 Circulaire structuur van de ethiek : ethische reflectie kan slecht vanuit concrete levenservaring & die
ervaring wordt geordend & gevormd door reflectie zelf
 Goed handelen : onderscheid tussen doel & middel
 Poiesis (actio transcendens) : handelen met doel buiten zichzelf, maken
 Praxis (action immanens) : handelen met doel in zichzelf, doen

, Aristoteles’ eudaimonistische ethiek
 Ethiek & geluk
 Praxis : vraag naar hoogste doel of hoogste goed
 Teleologische ethiek : het goede is het doel
 Eudaimonia : alle mensen streven naar geluk, een goed leven is een gelukkig leven
 Houding of gesteldheid
 Inhoud van het geluk
 Het hoogste goed
 Geluk = activiteit (dynamische opvatting)
 Inhoudelijke bepaling
 Nicomachische ethiek : 3 componenten in hiërarchische & harmonische ordening
 Activiteit van de rede
 Deugdzame activiteit
 Secundaire voorwaarden : inwendige & uitwendige factoren
 Eudaimonisme : geluk is immanent, resultaat van zedelijke praxis
 Aristoteles’ deugdenleer
 Deugd = voortreffelijkheid of excellentie
 Intellectueel <-> ethisch
 De ethische deugden (karakterdeugden)
 Karakter & gewoonte
 Definitie : karakterhouding, keuze, midden, rede
 Kenmerken
 Houding : door gewoonte verworven
 Midden tussen twee ondeugden : evenwicht tussen twee extremen
 Rekening houden met de persoon
 Bepaald door de reden
 Hoogtepunt
 Intellectuele deugden
 Verwerkelijking van de logos zelf
 Theoretische wijsheid, technische kennis, praktische wijsheid
 Met al die elementen tot beslissing komen
 Enkele slotbeschouwingen
 Ethiek van de burger in de polis : goede leven is leven binnen politieke gemeenschap
 Radicaal humanistisch & immanent
 Aantal centrale ethische concepten nog niet aanwezig bij Aristoteles
 Heropleving van een deugdenethiek
 Hedendaags ethiek : hermeneutisch karakter
 Rehabilitatie van de particulariteit
 Deugd = richtinggevend
 Wie zich afvraagt of hij zijn ouders moet beminnen, heeft geen argumentatie nodig, maar straf

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper moreenc. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 77985 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€5,49
  • (0)
  Kopen