100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
SAMENVATTING GRONDWETTELIJK RECHT €7,99   In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  4.  
  5. Rechten
  6.  
  7. Grondwettelijk recht

Samenvatting

SAMENVATTING GRONDWETTELIJK RECHT
 8 keer bekeken  0 keer verkocht

Samenvatting Grondwettelijk Recht

Voorbeeld 3 van de 24  pagina's

Document informatie

  • 2 september 2023
  • 24
  • 2020/2021
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (43)

Verkoper

avatar-seller
moreenc

Voorbeeld van de inhoud

SAMENVATTING STAATSRECHT SOTTIAUX

Basisbegrippen & centrale thema’s van grondwettelijk recht
De grondwet
Betekenis & functie van grondwet
 Bronnen
 US, Declaration of Independence, 1776
 Déclaration des droits de l’homme & du citoyen, 1789
 Locke, Two Treatises of governement, 1689
 Montesquieu, De l’esprit des lois, 1748
 1e functie : democratische organisatie van overheidsmacht
 Instellen van regering die rechtmatige bevoegdheden ontleent aan instemming geregeerden
 Positieve functie : GW brengt overheid tot stand, constitueert overheid
 Primaire rechtsbron van rechtssysteem : regels over totstandkoming & geldigheid andere
rechtsnormen
 Door aannemen GW constitueert politieke gemeenschap zich tot rechtsgemeenschap
 2e functie : beperken van overheidsmacht
 Negatief karakter : principe van gematigd bestuur & bestrijden van willekeur
 Machtsmisbruik overheid tegengaan & vrijheid van burgers beschermen
 2 technieken
 Verdelen van overheidsmacht
 Horizontale (functionele) machtenscheiding
 Trias politica
 Montesquieu : le pouvoir arrête le pouvoir
 Absolute machtenscheiding / evenwicht / checks & balances
 James Madison, Federalist Paper, 1788
 Voornaamste auteur GW VS, latere president
 Vader van de GW
 Grondlegger Amerikaanse federalisme, representatieve (tweekamerstelsel) & Bill of
Rights
 Amerikaanse GW : scheiding & samenwerking tussen machten
 Franse GW 1791 : zuivere machtenscheiding
 Jurisdictioneel dualisme <-> Jurisdictioneel monisme
 Verschillende types rechtscolleges <-> Enkel gewone rechter
 Verbod van rechterlijke grondwettigheidscontrole van wetten
 Voordeel machtenspreiding : arbeidsdeling & functionele specialisatie
 Verticale (territoriale) machtenscheiding
 Constitutioneel pluralisme: Gelaagde rechtsorde
 Federalisme : spreiding van bevoegdheden tussen autonome rechtsordes
 Decentralisatie : centrale overheid kent taken toe aan ondergeschikte besturen
 Subsidiariteitsbeginsel : hogere overheid moet zich niet inlaten met taken die door
lagere instanties kunnen worden afgehandeld
 Meer beslissingsautonomie aan kleiner territoriale regio’s

,  Inperken van overheidsmacht door verankeren van fundamentele rechten & vrijheden
 Locke : Mens heeft van nature 3 onvervreemdbare rechten : life, liberty, property
 Taak van overheid om deze rechten te beschermen
 Individuele grondrechten : Titel II De Belgen & hun rechten
 Overige functies
 Natie- of staatsvorming
 Programmatorische functie : doelstellingen die staat moet nastreven
 Besluit : GW als maatschappelijk contract
 Constitutionele democratie (<-> anarchie & tirannie)
 Fictieve overeenkomst tussen vrije individuen om georganiseerde politieke gemeenschap te vormen
 Thomas Hobbes, Leviathan
 Om natuurstaat te ontvluchten, sluit vrije individu maatschappelijk contract

Grondwet in materiële & formele zin
 Grondwet in materiële zin : geheel van fundamentele regels over organisatie & beperking
overheidsgezag
 Grondwet in formele zin : specifieke tekst ‘GW’, hiërarchisch hoogste rechtsregel

Enkele belangrijke classificaties
 Verschil tussen façadegrondwet & democratische grondwet
 Grondwet & democratievorm
 Directe democratie : bestuur door volk
 Representatieve of indirecte democratie : door bevolking gekozen Parlement representeert
 Participatieve democratie : burgers rechtstreek bij beleid betrokken
 Deliberatieve democratie : uitwisseling van argumenten tussen geïnformeerde vrije burgers
 Burgertop
 Meerderheidsdemocratie : stem van elke burger gelijk gewicht
 Consensus / Pacificatiedemocratie : consensus tussen verschillende segmenten samenleving
 Minderheid tegen meerderheid beschermen
 Grondwet & regeringsvorm
 Parlementair systeem
 Regering samengesteld uit / politiek verantwoording verschuldigd aan Parlement
 Eerste Minister
 Institutionele samenhang tussen UM & WM, samenwerking regering & Parlement
 Presidentieel systeem
 President afzonderlijk verkozen, benoemt & ontslaat regering
 Strikte scheiding tussen politieke machten, afzonderlijk verkozen & gescheiden bevoegdheden
 Checks & balances
 Frankrijk : semipresidentieel systeem
 Grondwet & staatsvorm
 Wijze waarop verhoudingen worden geregeld & bevoegdheden worden verdeeld tussen
verschillende overheden in gelaagde rechtsorde
 Soevereiniteit : hoogste macht of gezag (suprema potestas)
 Kompetenz-Kompetenz : bevoegdheid van de bevoegdheid
 Hoogste gezag bij overheid / niveau dat bevoegd is te beslissen over verdeling
bevoegdheden tussen verschillende overheden

,  Eenheidsstaat, centralisatie & decentralisatie
 Gecentraliseerde eenheidsstaat : soevereiniteit bij centrale niveau
 Deconcentratie : overdragen van taken aan lagere instanties of ambten
 Hiërarchisch toezicht (substitutiebevoegdheid)
 Geen rechtspersoonlijkheid
 Gedecentraliseerde eenheidsstaat
 Decentralisatie
 Administratief of bestuurlijk toezicht
 Wel eigen rechtspersoonlijkheid, niet volledig autonoom
 Regels hebben kracht van wel
 Territoriale decentralisatie : algemene bevoegdheden gebaseerd op politieke
vertegenwoordiging
 Functionele decentralisatie : specifieke bevoegdheden onafhankelijk van politieke
instellingen
 Gezagsstructuur & organisatiebeginsel
 Decentralisatie & federalisme : complementaire staatsvormen
 Federalisme
 Toekennen van autonome bevoegdheden aan deelgebieden van groter federaal geheeld
 Federale staat
 Deelstaten zijn autonoom, kracht van wet
 Hoogste gezag bij centrale (federale) bestuursniveau
 Federale GW
 Federale unie of Federatie van staten
 Federale samenwerkingsverbanden
 Soevereiniteit gedeeld tussen federatie & lidstaten
 Confederatie
 Internationaal samenwerkingsverband van soevereine staten
 Hoogste gezag bij deelnemende staten
 Verdrag
 Recht van secessie : staten kunnen eenzijdig uit confederatie treden & bevoegdheden
terugnemen
 Compromis van tweekamerstel
 Democratisch principe
 Gelijkheid van unieburger (one man one vote)
 Beslissingen bij gewone meerderheid, iedere burger gelijke kansen
 Federale principe
 Gelijkheid van deelstaten
 Rechten van kleinere deelgebieden beschermd tegen overmacht grotere staten
 Centripetale & centrifugale systemen (samenvoeging <-> devolutie)
 Symmetrisch & asymmetrisch federalisme
 Alle deelgebieden zelfde autonomie <-> sommige regio’s meer autonomie
 Duaal & coöperatief federalisme
 Federatie & deelstaten onderscheiden bevoegdheden
<-> niveaus delen bevoegdheden & werken samen

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper moreenc. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 71947 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€7,99
  • (0)
  Kopen