Publiekrecht in perspectief
Basisbegrippen & centrale thema’s van publiekrecht
Bestuur
Horizontale machtenscheiding of trias politica
Bestuur : organen & instellingen die vallen onder UM
Bestuurlijke of administratieve rechtscolleges : rechtsprekende functies, dus geen besturen
Normerende, uitvoerende &/of rechtsprekende bevoegdheden
Weberiaanse bureaucratiemodel
Rationaliteit & depersonalisering van onderlinge verhoudingen
Primaat van politiek, minister moet zich in Parlement verantwoorden
Verzelfstandiging & privatisering overheidstaken
Gespecialiseerde diensten & instellingen : zeker autonomie t.a.v. centrale gezag
Centraal & hiërarchisch georganiseerde administratie
Verticale verdeling van bevoegdheden : elk niveau eigen administratie
Verhouding tussen regering & administratie & belang van administratieve rekenplichtigheid
Voorrang politiek
Administratie = instrument in handen van regering & ministers
Politisering van ambtenarij
Politieke verantwoordelijkheid van ministers voor handelingen administratie
Spoils system : controle op administratie
President aan top administratie & kan administratie vervangen door vertrouwde personen
Partijpolitisering van administratie
Ministeriële kabinetten : brug tussen politiek & administratie
Administratieve rekenplichtigheid
Minister : publieke / politieke verantwoordelijkheid
Politisering van gespecialiseerde ambtenarij
Bureaucratisering van politiek
Rekenplichtigheid : administratieve verantwoording & verantwoordelijkheid
Rekenschap afleggen : openheid van zaken geven
Openbaarheid van bestuur & uitdrukkelijke motivering van bestuurshandelingen
Spreekrecht of zelfs spreekplicht
Ambtenaren : administratief & tuchtrechtelijk verantwoordelijk
Ombudsfuncties : klacht burgers & ondernemingen over werking overheidsdienst
Verreikende overheidstussenkomst
Algemeen & bijzonder bestuursrecht
Bijzonder bestuursrecht : bijzondere regelgeving in verschillende bestuursdomeinen
Algemeen bestuursrecht
Verschijningsvormen & actiemiddelen van bestuur
Algemene regels & beginselen
Verhoudingen tussen verschillende besturen onderling
Rechtsbescherming van burger
Ontbreken van codificatie van algemeen bestuursrecht : rechtsleer & rechtspraak
Bijzondere prerogatieven & verplichtingen van bestuur
, Bevoegdheden overheid : algemeen belang > algemeen deelbelang
Bestuursrecht = uitzonderingsrecht : fundamentele ongelijkheid tussen overheid & burgers
Beginselen van behoorlijk bestuur
Verplichte uitdrukkelijke motivering van bestuurshandelingen
Recht inzake overheidsopdrachten
Prerogatieven van bestuur
Bestuurlijke eenzijdige rechtshandeling
Verbindende kracht & uitvoerbare kracht
Reglementen (wet bepaalt bekendmaking) / individuele beslissingen (ter kennis)
Wilsuiting om rechtsgevolgen teweeg te brengen
Eenzijdige administratieve sancties
Vermoeden van conformiteit met geldende recht
Bestuurlijk of jurisdictioneel beroep
Bijzonder statuut van overheidsgoederen
Immuniteit van uitvoering
Algemeen belang beschermd tegen vorderingen van schuldeisers
Verplichtingen van bestuur
Wetten op openbare dienst
Beginselen van behoorlijk bestuur
Strikte regels inzake boekhouding & begroting
Formele motiveringsplicht
Interne & externe controles
Hiërarchisch of bestuurlijk toezicht van andere besturen
Openbaarheid van bestuur
Vrij contractspartij te kiezen mits vastgelegde selectie- & gunningscriteria
Evolutie naar meer horizontale verhouding tussen bestuur & burger : inspraak & participatie
Horizontalisering van verhouding tussen overheid & burger
Participatie : het op vrijwillige wijze beïnvloeden van besluitvorming overheid door particuliere
actoren, op door de overheid georganiseerde wijze
Representativiteit, rekenplichtigheid & transparantie
Algemeen beginsel van behoorlijk bestuur : hoorplicht & participatievormen
Verdrag van Aarhus : Recht van iedere burger op inspraak bij milieubeslissingen
Initiatiefrecht van burgers om beleidsvoorstel in te dienen
Bestuursdecreet : mogelijkheid van bestuurlijke bemiddeling
Afbakening overheidsbegrip & vervagende grens tussen publiek & privaat
Ronald Reagan : Government is not the solution of the problem, government is the problem
Nieuwe overheidsdenken : government governance
Principes van private ondernemerschap & vrije marktdenken
Grens tussen publiek & privaat : 3 criteria
Organiek : hoedanigheid betrokken personen
Inhoudelijk : functie rechtsregels
Instrumenteel : gehanteerde technieken
Bestuurlijke verzelfstandiging : verzelfstandiging overheidstaken
Regels voor overheid ook toepassing op bepaalde privaatrechtelijke rechtspersonen
Administratieve overheid (Art 14 RVSwet)
Overheid hanteert ook privaatrechtelijke technieken voor publieke doelstellingen
, Bronnen van publiekrecht
Pseudowetgeving : omzendbrieven, dienstnota’s beleidsregels, …
Binden voor ambtenaren
Aanbevelingen voor gedecentraliseerde besturen
Niet bindend voor burgers & rechter
Omzendbrieven
Interpretatief
Indicatief
Verordenend : vatbaar voor vernietiging RVS
Nieuwe rechtsregels
Verplichtend
Verordenende bevoegdheid
Bezit middelen om handhaving af te dwingen
Verhoudingen in gelaagde rechtsorde
Verhoudingen tussen centrale overheid & lokale besturen
Lokale besturen : grote autonomie t.a.v. centrale overheid
Ruime bevoegdheden in beperkt territorium
Subsidiariteitsprincipe
Nationale perspectieven
Duaal & gemengd systeem
Duaal : formele scheiding lokale & centrale overheid
Verregaande zelfstandigheid & grote autonomie
Gemengd : uniforme regeling voor alle lokale besturen
Gouverneur vertegenwoordigt centrale overheid op lokale niveau
Rechtstreekse benoeming burgemeester door centrale regering
Politici bewegen zich heen & weer tussen lokale & nationale niveau
Beginsel van bevoegdheid van provincie- & gemeenteraden voor alles van provinciaal &
gemeentelijk belang (Art 41 & 162 GW)
Administratief & financieel toezicht
Wettigheidscontrole & controle conformiteit met algemeen belang
Taken van medebewind
Belgisch perspectief
Begrip territoriale decentralisatie
Gemeenten & provincies zijn gedecentraliseerde diensten (Art 162 GW)
Eigen gezag om algemeen belang van gemeente of provincie te regelen
Onttrokken aan hiërarchisch toezicht door centrale overheid
Afzonderlijke rechtspersonen met eigen beslissingsbevoegdheid
Eigen rechtspersoonlijkheid, vermogen & beslissingsrecht
Bestuurlijk toezicht : toetsing conformiteit beslissingen aan wet & algemeen belang
Taken gemeentelijke & provinciaal belang, medebewindstaken & taken gemengd belang
Gemengd belang : bepaalde aangelegenheden deels van gemeentelijk / provinciaal belang &
deels van algemeen belang
Medebewind : gemeente / provincie krijgt taken van algemeen belang opgedragen die zij moet
uitoefenen voor rekening van centrale bestuur
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper moreenc. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.