Samenvatting
Samenvatting Sport en gezondheidszorg
Dit is een samenvatting voor het vak "Sport en gezondheidszorg miv farmacologie & doping" gegeven in de 2de master 'optie sport'
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 100 pagina's
Voorbeeld 4 van de 100 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
InleidingEXAMEN
o Schriftelijk
o Moeilijkste vraag: over deel Luk Buyse
à Casus met bv. schouderpijn + laboresultaten: je moet een inschatting van de
gezondheidstoestand maken. Je moet dan in deze casus niet vergeten om de schouderpijn te
linken aan de laboresultaten en niet gewoon zeggen de laboresultaten zijn goed of slecht.
EERSTE LES
Van risicofactor naar beweegpatroon tot preventietraining
à Zie sportletselpreventie les 3
Dopinganalyse en topsport: effecten en
neveneffecten
INLEIDING
Docolab
Er zijn 32 geaccrediteerde
labs over heel de wereld
waarvan er slechts 27
actief zijn. Alle
dopingcontrolestalen van
atleten wereldwijd gaan
naar deze 27 labo’s.
o Enige in Benelux
o Medium-groot internationaal (aantal routinestalen)
à Wereldwijd in 2018: aantal stalen = 292698 – 0,95% AAF (= adverse analytical findings, een
positieve staal)
à DoCoLab
2016: 9517 - 1,86% AAF
2017: 16250 - 1,62% AAF
2018: 10958 - 1,63% AAF
2019: 12059 - 1,51% AAF
2020: 7498 - 1,29% AAF
o Relatief grote wetenschappelijke output
à Publicaties, ondersteuning labs, WADA, IOC, APMU
1
,DE LIJST – CONCENTRATIES
De lijst van verboden middelen wordt onderverdeeld in 2 grote groepen. Enerzijds is er de groep van
middelen die altijd verboden zijn, d.w.z. zowel buiten competitie, op training als in competitie en
anderzijds is er de groep
Verboden middelen en methodes (M): altijd
o “niet-goedgekeurde” substanties
à Dit zijn substanties die niet goedgekeurd zijn voor gebruik bij of door mensen
o Anaboliserende substanties (0.2 – 5 ng/ml)
o Peptide hormonen, groeifactoren en gerelateerde
à Vb’en: EPO, groeihormoon
o β2-agonisten (0.2 – 20 ng/ml)
o Hormoon antagonisten en modulators (20 ng/ml)
o Diuretica en andere maskeermiddelen (2-200 ng/ml)
o M1: Verbetering van het zuurstoftransport
à Bv. bloedtransfusies
o M2: Chemische en fysische manipulatie
à Bv. wielrenner heeft een condoom gevult met urine dat niet van hem is en wilt dat in het
staaltje gieten voor de dopingcontrole (fysisch)
o à Bv. sporter probeert het dopingproduct die in de urine zit af te breken vooraleer deze in de
staal terechtkomt door proteases toe te voegen aan de urine (chemisch). Proteases breken
proteïnen af. Welke middelen zijn er proteïnen? Peptide hormonen, groeifactoren en
gerelateerde. Vb: EPO.
Waar vind je nu proteases op de markt? Deze zitten in wasproducten.
o M3: Genetische doping
ng/ml = nanogram per milliliter
à Dit zijn echt kleine concentraties.
à 2 ng/ml is de concentratie die je krijgt als je een suikerklontje oplost in een volume van een
olympisch zwembad
Verboden middelen en methodes: IC (enkel binnen competitie)
o Alles OOC
o Stimulantia (100 ng/ml)
o Narcotica (2-50 ng/ml)
o Cannabinoiden (1 ng/ml)
à Zowel natuurlijk als synthetisch
o Glucocorticosteroiden (30 ng/ml)
à De “cortisones”
à Verboden in elke geïnjecteerde vorm, tenzij medische toelating
Verboden middelen in specifieke sporten: IC
o Beta-blokkers (100 ng/ml)
ANABOLISERENDE SUBSTANTIES
Deze substanties lijden tot een anabool/ spieropbouwend effect. Het is de populairste groep van
dopingmiddelen. Ongeveer de helft van positieve bevindingen wereldwijd zijn te wijten aan het
gebruik van deze categorie van substanties.
2
,We kunnen deze verder onderverdelen in 3 categorieën:
o Exogene anabole steroïden
à Vb’n: stanozolol, trenbolone, methyltestosteron, THG,...
à Dit zijn puur synthetische substanties, komen niet natuurlijk voor in de urine
o Endogene anabole steroïden
à Vb’n: testosterone, DHEA, androstenedione, norandrosterone, boldenone
à Deze worden wel geproduceerd door het eigen lichaam
o Andere anaboliserende substanties
à Vb’n: clenbuterol, zilpaterol, zeranol, SARMs
De 1ste 2 categorieën (exogeen en endogeen) hebben een structuur die vrij analoog is aan testosteron.
Ze hebben allemaal een steroïdstructuur. Ze zijn anabool en ook in zekere zin androgeen. Ze hebben
dus ook een 2-ledig karakter: een anabool/ eiwitopbouwend karakter en een adrogeen/
vermannelijkend karakter.
De andere anaboliserende substanties, de laatste categorie, hebben geen structuur die gelinkd is aan
testosteron.
WAT ZIJN ANABOLE STEROIDEN?
o Anabool-androgene steroiden (AAS) zijn hormonen
o Reguleren bepaalde lichaamsfuncties, e.g. spieropbouw
o Anabool betekent “opbouwend”
o Andro + geen betekent “mannelijk” + “producerend”
o Steroiden zijn een soort vetmolecules
o Vb.: testosterone
o Medisch doel: spierdystrofie
o Maar: steroiden leiden niet tot spiergroei uit zichzelf!
o Maar: fysiologisch zijn de spieren niet voorbereid op dit type groei
WELKE NEVENEFFECTEN KUNNEN VERSCHIJNEN BIJ GEBRUIK?
Case report
Scheuren van gewrichtsbanden en pezen
o 29-jaar oude voetballer
o 3 jaar na gebruik van steroiden
o 2x scheur van de patellapees
o Scheur van beide Achillespezen
De spiermassa vergoot door het nemen van de anabole steroiden en hierdoor zal dit mogelijks meer
stress op pezen en gewrichtsbanden veroorzaken. Men stelt veel peesletsels vast bij gebruikers van
anabole steroiden.
NEVENEFFECTEN DOOR GEBRUIK?
o Mannelijke gebruikers: vervrouwelijken
à Het androgeen karakter zal een omgekeerd effect teweeg brengen omdat het eigenlijk te
veel vermannelijkend wordt. 1 van de afbraakproducten van testosteron en anabool steroïden
is oestrogeen.
o Vrouwelijke gebruikers: vermannelijken
3
, Andere neveneffecten:
o Acne
o Lever cystes
à Doordat het deze middelen moet afbreken
o Krimpen van de testis
o Gynaecomastia/ borstvorming
o Degeneratie van het beenderstelsel
o Cardiovasculaire aandoeningen
o Stemverzwaring(vrouw)
o Baardgroei (vrouw)
o Kaalheid (man)
Naast deze fysieke negatieve effecten stellen we ook vast dat het gebruik van anabole steroiden
aanleiding geeft tot toegenomen agressiviteit.
NIEUWE SUBSTANTIES – ZWARTE MARKT
SARMs
o Selectieve androgeen receptor modulatoren
o Nog in een klinische fase
à Ze zijn dus nog niet op de markt
o Zouden alle positieve effecten van anabole steroïden hebben, maar minder neveneffecten
o Deze middelen zouden de prostaat niet doen groeien. Dit is een neveneffect van een anabool
steroïd. Deze middelen zouden de prostaat juist doen verkleinen wat eigenlijk positief is.
Doping Controle labs:
o Synthese, karaterisatie en methodenontwikkeling
Thevis et al. Rapid Commun Mass Spectrom 20 (2006) 870-876
o In-vitro metabolisme
Kuuranne et al. Drug Metab Disposit 36 (2008) 571-581
WADA: Prohibited List 2008
o 2009
à Andarine detected on the black market
(Thevis et al. Drug testing and analysis 1 (2009) 387- 392)
o 2010
à 1st doping case reported for Andarine
(Grata et al. Forensic Science International 213 (2011) 104-108)
à Ostarine detected on the black Market/ internet
(Van Eenoo et al. Conference: Russia Country of Sports)
o 2012
à 1st doping case reported for Ostarine
o 2014
à 1st detection of LGD-4033 on the market
RAD-140, YK-11, ...
PEPTIDE HORMONEN, GROEIFACTOREN EN GERELATEERDE
Erythropoietine (EPO)
o Aanmaak RBC
à Als je meer RBC hebt, heb je meer zuurstofdragende capaciteit in je bloed
o Negatieve gevolgen: bloeddikte (bloed wordt o.a. visceuzer en is dan moeilijker rond te
pompen), bloedkonters, hartaanval, beroerte
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper phebe200000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,50. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen