Sociale agogiek
1. Inleiding: sociale agogiek en sociaal werk
- Sociale agogiek / sociaal werk
= Focust op pedagogische handelen met steeds een kijk naar de context en vraag naar sociale
rechtvaardigheid.
1.1. Globale definitie van het sociaal werk
= Een beroep en academische discipline die sociale verandering en ontwikkeling, sociale
cohesie, empowerment en bevrijding van mensen bevordert.
o Centrale principes: sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve sociale
rechtvaardigheid en respect voor vormen van diversiteit
o Onderbouwd door: sociaalwerktheorieën, sociale en menswetenschappen en
inheemse of lokale vormen van kennis
o Sociaal werk engageert mensen en structuren om problemen aan te pakken en
welzijn te bevorderen.
1.2. Sociale agogiek
= Nadenken over sociaal werk als intentionele pedagogische interventies in een
maatschappelijke context. Theoretische onderbouw van het sociaal werk
- Vormen van pedagogisch handelen
= Intentioneel tussenkomen in het socialisatieproces van kinderen, jongeren en volwassenen
met als doel dit proces te veranderen in de richting van meer welzijn.
o Vertrekt vanuit eigen specifieke opvattingen over de samenleving en opvoeding
o Krijgt vorm binnen en geeft vorm aan de relatie tussen het private en het publieke
o Vertaling van sociale problemen naar pedagogische vraagstukken
o Positionering t.a.v. vragen: waarom en met welk doel komen we tussen?
o Niet neutraal: geeft mee vorm aan sociale problemen
Gaan we de bestaande orde bevestiging of veranderen?
o Niet per definitie positief: sociale uitsluiting of mogelijkheden beperken
1.3. Sociaal werker in een context
- Werken met een diversiteit van mensen, vraagt een diversiteit van vaardigheden
o Werkcontext: doelgroep, organisatie, interdisciplinair team
o Historische context: Hoe zijn interventies historisch gegroeid?
o Maatschappelijke context: de verzorgingsstaat
Een systeem van overheidszorg die zorgt voor het collectief sociaal welzijn
van zijn burgers ter handhaving van het kapitalistisch productiesysteem.
Enkele grondrechten van burgers, materiële welvaart en bevordering van
kansen tot ontplooiing, worden gewaarborgd in een wettelijk raamwerk.
o Uitdagingen:
Menselijke relaties staan onder druk door digitalisering en managerialisme.
Verzorgingsstaat en solidariteit staan onder druk.
1
,1.4. Het belang van de professional
- Professional als ‘agent of the welfare state’
o Wat we doen, doe ter toe !
o Belang van discretionaire ruimte
Beslissingsruimte om zinvolle handelingen te stellen die mogelijk afwijken
van regels of het beleid.
o Belang van onze professionaliteitsopvatting
o Belang van opvattingen over goed en rechtvaardig handelen
Interventies kunnen positief zijn (1.6), maar kunnen ook negatief zijn
- We moeten zowel met mensen en groepen kunnen werken als de rechtvaardigheidsvraag in
beeld brengen/ houden.
1.5. Sociaal werk praktijk aanbod voor
1.5.1. Verschillende leeftijdsgroepen
Kinderen, jongeren, gezinnen
Volwassenen
Ouderen
1.5.2. Specifieke doelgroepen
Mensen met een handicap
Mensen met een verslavingsproblematiek
Mensen met een arbeidshandicap
Mensen met een migratieachtergrond
Slachtoffers en daders van misdrijven
Kinderen en jongeren in een VOS
Mensen in armoede
1.5.3. Verschillende levensdomeinen
Persoonlijk en relationeel welzijn
Geestelijke gezondheid
Lichamelijke gezondheid
Werk
Wonen
Veiligheid en justitie
Domeinen komen vaak samen voor
1.6. Sociaal werk praktijk aanbod door
- Complexe beleidscontext
o Europese regelgeving
o Federaal
o Gemeenschappen/gewesten
o Vlaams
o Lokaal
Complexiteit zorgt voor veel vertraging bij beslissingen, omdat alle niveaus
moeten overeenkomen.
2
,1.6.1. De betrokken overheden
1.6.1.1. De federale overheid
Arbeidsreglementering, de sociale zekerheid, bijstand & justitiebeleid
Heeft een impact op welzijn van mensen door:
> Financiering van uitkeringen (bv: werkloosheidsuitkering)
> Regels die welzijn beschermen/garanderen van bepaalde
doelgroepen (bv: gedetineerden)
> Wetgeving welzijnsorganisaties (bv: vzw structuur)
> Zelf dienstverlening organiseren (bv: Fedasil)
1.6.1.2. De Vlaamse overheid
Vlaams Parlement stemt decreten
> Commissies
Vlaamse Regering voert decreten uit (kabinet & administratieve dienst per
beleidsdomein)
> 10 beleidsdomeinen: Departement & Agentschappen
o Beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
o Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin:
beleidsondersteuning, justitiehuizen, samenlevingsopbouw..
o Agentschap Opgroeien (Jeugdhulp & Kind en Gezin)
o Agentschap Zorg & Gezondheid
o Agentschap voor de Uitbetaling van Toelagen in het kader
van het Gezinsbeleid
o Vlaams Agentschap voor personen met een handicap
o Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Geel en Rekem
Regels bepalen en middelen (subsidies) voorzien voor het aanbod van hulp-
en dienstverlening
In beperkte mate zelf aanbod organiseren (bv: openbare psychiatrische
instellingen)
Middelen voorzien voor doelgroep zelf (bv: persoonsvolgende budgetten)
1.6.1.3. De lokale overheden
Vaak in opdracht van de Vlaamse of federale overheid
Eigen voorzieningen uitbouwen (bv: kinderopvang, woonzorgcentra)
Inspelen op specifieke, lokale noden
Coördinator van verschillende initiatieven (bv: organisatie eerste lijn)
Sociaal beleid op lokaal niveau uitbouwen: decreet lokaal sociaal beleid
3
, 1.6.2. Het juridisch statuut van de organisaties
1.6.2.1. Formele en informele zorg
Publieke dienstverlening (georganiseerd door een overheid)
Privaat initiatief (mogelijk met subsidies vanuit een overheid)
Commerciële initiatieven
Impact voor cliënt zelf!
1.7. Sociaal werk praktijk hoe
1.7.1. Individueel / collectief aanbod
o Individueel: social casework
o Collectief: group- en community work
Continuüm: geen strikt onderscheid
1.7.2. De mate van toegankelijkheid
1.7.2.1. Nulde lijn
= Zelfzorg, mantelzorg, zelfhulpgroep
1.7.2.2. Eerste lijn
= Centra Algemeen welzijnswerk (CAW), OCMW …
1.7.2.3. Tweede lijn
= Centra voor geestelijke gezondheidszorg (CGGZ)
1.7.2.4. Derde lijn
= Residentiële instelling bijzondere jeugdzorg
1.7.2.5. Vierde lijn
= Psychiatrisch ziekenhuis
1.8. Besluit
o Sociaal werk: verbinding tussen individu en samenleving
o Complex werkveld met een diversiteit aan praktijken
o Verschillende indelingen mogelijk
o Impact maatschappelijke context (werkveld sociaal werk is historisch, sociaal en
cultureel bepaald)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkeff. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
