Tara Jacobus 30/12/2021
Taal als genetische aanleg
Het is duidelijk dat mensen genetisch aangepast zijn voor spraak, maar in hoeverre loopt dit door?
De minimale visie zegt dat onze genen ons brein toestaan om taal te verwerken. De maximale visie
zegt dat we een genetische blauwdruk hebben voor taal, just genes theorie. Vanuit deze maximale
visie komen twee theorieën:
- Oops-theory: taal komt voort uit één genetische verandering
o Eén gen zou verantwoordelijk zijn voor taal, waarschijnlijk het FOXP2 gen
Een afwijking aan dit gen (Specific Language Impairment) leidt tot articulatie
en grammaticale problemen.
Wij bezitten dit gen nog, maar bij andere diersoorten is het ‘aangevallen’
door natuurlijke selectie.
- Chatting-up theory: taal is een biologische adaptatie, geëvolueerd volgens het normale
proces van natuurlijke selectie
Taal en sociale kennis: looky-look theorie
De laatste en betekenisvolste stappen in de evolutie waren veeleer cultureel dan biologisch, want er
is geen specifieke biologische adaptatie die wijst op de menselijke taal die we nu kennen. Ons brein
was al klaar voor taal nog voor er taal was. Een cruciaal element in deze evolutie is het zien van
anderen als iemand om informatie mee te delen. Onze taal ontwikkelde zich doorheen de millennia
van simpele grammatica tot de complexiteit de dag van vandaag.
Concluderende opmerkingen
- De laatste stappen van de taal evolutie waren vooral cultureel, niet biologisch, maar mensen
zijn wel genetisch bevoordeeld.
- Eerst waren symbolen onafhankelijk, daarna kwam syntax.
- Mensen delen het meeste van de fundamentele biologische componenten en processen van
vocale productie en waarneming met andere dieren.
Hoofdstuk 12: gestures en gebarentaal
Gestures
Een gesture is een zichtbare lichaamsbeweging (wijzen, knikken…) die wordt gebruikt tijdens een
discourse als utterance of als deel van utterance samen met spraak om ideeën te verduidelijken,
dingen te beschrijven… Spraak en gestures geven niet altijd exact hetzelfde weer, maar vullen elkaar
aan.
Er zijn imagistic gestures en non-imagistic gestures. Imagistic gestures geven een beeld weer van
(een deel van) iets qua vorm, grootte… en zijn dus meestal iconisch, maar soms ook metaforisch.
Wijzen (pointing) en beats zijn non-imagistic gestures. Wijzen is met je lichaam iets aanduiden, beats
zijn simpele ritmische op-en-neer bewegingen zonder eigen mening.
Primaire gebarentalen
Een primaire gebarentaal is een natuurlijke menselijke taal die gebruikt wordt in dove
gemeenschappen. Er zijn 137 primaire gebarentalen, waaronder American Sign Language en Auslan
(Australië). Net zoals bij spreektalen kunnen sprekers van de ene gebarentaal de andere niet of
amper begrijpen. Het zijn ook eerder jonge talen, slechts enkele honderden jaren terug uitgevonden,
vaak wanneer grote groepen dove mensen samenkwamen (bv. urbanisatie door Industriële
15