Bijbelmoeheid en bijbeldidactiek – het foutief gebruik van de bijbel
op school
- Gebeurt wanneer je tegen de kinderen zegt in de klas: pak de bijbel en wanneer ze beginnen
te puffen en kreunen
3 redenen van bijbel moeheid:
- Bijbels fundamentalisme
- Wetenschappelijk fundamentalisme
- De bijbel als ethisch receptenboek
- Digitaal tijdperk
Bijbel als sacraal
Waar zijn de Bijbel op school?
Bezitten de leerlingen hun bijbel?
Is er een bijbel in ELK klaslokaal beschikbaar?
Hebben de klassen gedeelde Bijbels in dozen? -> opgeborgen als respect voor het boek zelf
Zijn er Bijbels in de schoolbibliotheek? -> bv. op een tafeltje let een doek erop
Zijn er op andere plaatsen in de schoolomgeving Bijbelse verhalen of passages aanwezig? Bv.
De schoolbibliotheek
Welke versie wordt gebruikt?
- er zijn veel vertalingen, er moet opgepast worden ermee het moet passen bij je
confessionele achtergrond
- hoe letterlijk wordt het vertaalt? Wordt het symbolisch verstaan of niet? Welk Jezusbeeld
wordt voorgesteld?
- Ook de beelden van jezus
- Bevat de bijbel alleen OT of ook NT -> er zijn scholen die er voor kiezen om alleen het NT te
kopen maar dat kan problematisch zijn, je kunt niet zomaar de band tussen de twee
doorknippen
- Voor katholieken : liefst katholieken of oecumenische vertaling
Wanneer wordt de bijbel gelezen op school?
Tijdens de godsdienstlessen
Pastorale activiteiten
Tijdens school liturgieën
Gebedengroepen,…
Hoe wordt de bijbel op school gebruikt?
De oorzaken: bijbel fundamentalisme ( de tekst letterlijk nemen), wetenschappelijk
fundamentalisme, de bijbal als een ethisch recepten boek
De bijbel is in onze leven het meest invloedrijke tekst van de westerse cultuur en heeft gelovigen
generaties lang geïnspireerd
Toch wijzen recente onderzoeken op een scherpe daling van de belangstelling van leerlingen voor de
bijbel in het godsdienstonderwijs
, > Heeft te maken met een kloof die er is tussen ons cultuur en de Bijbelse cultuur
> Of bepaalde thema’s bv vrouwen, gewelddadigheid in god, god die oproept tot wraak en
oorlog
Moeten we de bijbel dan maar gewoon vergeten op school?
Zeker en vast niet : het christendom is geen natuurreligie ,god is geen kracht in de natuur die
zich toont a.d.h.v. van zijn krachten, god openbaart zich god is transpersoonlijk, god spreekt
Het christendom is net als het jodendom een godsdienst van het boek, waarin god tot zijn
volk spreekt door middel van de schrift
Bijbel = bron van openbaring
A. Bijbel fundamentalisme
De bijbel wordt gezien als de onfeilbare uitdrukking van godswoord dus als de letterlijke
woorden van god
De bijbel wordt letterlijk gelezen en elke detail wordt te serieus genomen
Het wordt behandelt alsof god woord per woord heeft gedicteerd
De archaïsche en kosmologische van de bijbel worden kritiekloos opgenomen
Mensen doen alsof al hun vragen erin staan en de bijbel erop een antwoord kan bieden
Er zijn heel wat passages die elkaar tegen spreken, niet alle auteurs hebben het zelfde gezegd.
Mensen gaan op bijbels archeologie beroepen en dar de oorspronkelijke woorden bewaard zijn maar
we hebben geen oorspronkelijke manuscripten van de bijbel. Ze gaan er vanuit dat er geen fouten
instaan en dat het onfeilbaar is. DE bijbel bestaat niet, de bijbel de we nu hebben op de dag van
vandaag is een constructie
Gevaren?
- Kan leiden tot een volledige afwijzing van de bijbel
- Verschil tussen hedendaagse cultuur en Bijbelse cultuur
- Door te verwachten dat de bijbel een antwoord heeft op elke vraag, manipuleert het bijbel
fundamentalisme verzen en passages voor zijn eigen doel – wat afbreuk doet aan de bijbel en
vaak het risico inhoudt dat de complexe wereld van vandaag te eenvoudig voorgesteld wordt
De openbaring zit niet in de bijbel
De openbaring zit tussen de tekst en de lezer
- Je kunt bepaalde verzen/ Bijbelpassages eruit nemen en los zien van hun bepaalde context
om daarna bepaalde onrechtvaardige sociale situaties te verdedigen bv onderdrukken van
joden onderdrukken van vrouwen, straffen van homoseksualiteit etc.
- Hard fundamentalisme – mild bijbel fundamentalisme
Bijbel gebruiken als het je goed uitkomt – mild fundamentalisme
Mild fundamentalisme leidt of kan leiden tot misbruik (om je veronderstellingen te
bouwen)
Discussies over de letterlijke beteknis van de bijbel zijn de onvermijdelijke groeipijnen van de
overgang van een adolescente naar een volwassen manier om de bijbel te kiezen.
B. Wetenschappelijke fundamentalisme
- Historische kritische is de beste tegengif tegen een letterlijke lezing van de bijbel of bijbel
fundamentalisme en dient volledig te worden toe-eigenen in de studie van de bijbel
, - Het hanteert een wetenschappelijke methode in haar benadering van de bijbel als Historisch
boek
- De tekst wordt gerespecteerd door rekening te houden met zijn historisch gegroeide
oorsprong , context + beteknis
- De heilige schrift is Gods woord in menselijke taal
Menselijke auteurs
Verschillende manuscripten
Verscheidene lezingen
Voor het toepassen van de historische kritiek = “ alle uitspraken van Jezus in de evangeliën zijn
letterlijke citaten die door de aardse Jezus zijn gesproken en rechtstreeks aan ons zijn overgeleverd”
-> alles letterlijk, aardse christus aan ons uitgesproken (maken onderscheid tussen aarde jezus,
historische Jezus, jezus van geloof)
Historische kritiek = “ veel woorden van jezus in de evangeliën zijn nooit door de aardse jezus
gesproken maar zijn hem door de evangelisten in de mond gelegd en weerspiegelen aldus de
opvattingen van christenen van de tweede of derde generatie”
Gevaren?
- Bezig als object en niet meer als subject – tekst objectiveren
- Geen relevantie meer voor vandaag want wordt helemaal aan die context toegepast
- Het doel van wetenschappelijke fundamentalisme heeft als doel teruggaan naar de
historische basis van de bijbel maar het kan leiden tot een overdreven gedrevenheid om
woorden en daden te vinden die werkelijk gebeurd zijn
Ipsissima verba probeert nauwkeurig mogelijk de woorden van jezus te reconstrueren
- Wetenschappelijk fundamentalisme gaat er vanuit dat er na et reconstrueren van de tekst er
geen interpretatie nodig is
Toch blijft het onmogelijk om de historisch kern van de bijbel te reconstrueren en volledig te
doorgronden
Zelfs als dat mogelijk zou zijn, zouden we nog steeds de betekenis moeten interpreteren en
toepassen op steeds nieuwe situaties
- Dit verlangen om een harde kern van de Bijbel te vinden- wat werkelijk oorspronkelijk en
geïnspireerd is – komt voort uit een angst voor relativisme
- Wetenschappelijke fundamentalisme loopt risico tot een archeologisch object, maar de bijbel
is ook bron van openbaring. Ze spreken alleen over de bijbel en nooit vanuit de bijbel
- De historische achtergrond, de context en de literaire genres van Bijbelteksten zijn allemaal
belangrijk maar het is ook belangrijk de bijbel niet te objectiveren
De tekst moet in al zijn “anders- zijn” worden gewaardeerd
- Als onze reconstructie zou aantonen dat Jezus beïnvloed werd door de patriarchale
samenleving waarin hij leefde ,zou dat dan betekenen dat wij kritiekloos de patriarchale
structureren in onze samenlevingen moeten aanvaarden?
> De bijbel is geen geschiedenis boek
> De bijbel is meer dan een literaire constructie
C. De bijbel als ethisch receptenboek
De bijbel zien als perfect ethisch boek met eenduidige en heldereboodschap die alle ethische
problemen kan oplossen
De bijbel als mooie en aangename boek
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lalala4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.