- Democratie: wil van burger wordt vertaald in beleid, rechtsregels en andere beslissingen.
We zijn met te veel om allemaal individueel onze wil te uiten.
- Oplossing: Politieke partijen (= verenigingen van ideologisch gelijkgestemde personen die
willen deelnemen aan de uitoefening van de staatsmacht).
Meeste partijen zijn niet op nationaal niveau georganiseerd. Er bestaan zowel op
Europese- als op lokaal niveau partijen.
Belang politieke partij:
a) Kanaliseren maatschappelijke meningsverschillen
Democratisch debat structureren.
b) Beogen machtsdeelname
Proberen om macht te verwerven.
c) Selecteren kandidaten voor de verkiezingen en regeringsdeelname
Partijbesturen spelen belangrijke rol in selecteren van kandidaten en aanwijzen
van minister in een regering.
Partijvoorzitters: leiders van de partij
- Statuut van politieke partijen juridisch beperkt geregeld
Wel op het vlak van organisatie van verkiezingen en financiering van de partijen is er
uitgebreide wettelijke regeling
1) Elke partij krijgt jaarlijkse dotatie!:
VOORWAARDE: partij moet door minstens 1 rechtstreeks verkozen lid
vertegenwoordigd worden in 1 van de kamers.
Kunnen dotatie verliezen wanneer ze vijandig staan t.o.v. de rechten en vrijheden
gewaarborgd in het EVRM
2) Private giften zijn beperkt: kandidaten en partijen mogen maar bepaald gedrag in
campagne financieren.
Waarom? Vermijden dat partijen hun ideeën zouden afstammen op hun rijkste
geldschieters.
Nadeel: Het is moeilijk om als nieuwe partij door te breken.
3) Beperkte verkiezingsuitgaven:
Niet al het geld mag uitgegeven worden aan de verkiezingscampagne.
Mogen met het overige geld kiezen wat ze doen.
, 2. VERKIEZEN EN VERTEGENWOORDIGEN
Indirecte democratie: Burger oefent het staatsgezag niet zelf uit.
- 2 voorbeelden:
a) Parlementaire democratie: België
Verkiezing van leden wetgevende macht
Verkozenen controleren uitvoerende macht
b) Presidentiële democratieën: Verenigde Staten
Verkiezing van leden wetgevende macht EN uitvoerende macht
Een verkiezing is een verrichting waarbij de gerechtigde personen hun vertegenwoordigers in een
orgaan aanduiden.
- Uitgangspunt verkiezingen:
a- Verkiezing moet regelmatig plaatsvinden
Mogelijkheid voor kiezer om zijn politieke voorkeur periodiek te wijzigen is elementair.
Op federaal niveau: om de 5 jaar
Op lokaal niveau: om de 6 jaar
Huis van Afgevaardigde wordt om de 2 jaar her verkozen
b- Verkiezing moet vrij zijn
Staat de burger vrij om te kandideren of om een stem uit te brengen voor de kandidaat
van zijn keuze.
c- Verkiezing moet geheim zijn
Burger moet zijn stem op zodanige manier kunnen uitbrengen dat niemand kan weten
welke kandidaat zijn voorkeur wegdraagt.
Vermijd dat kiezer onder druk wordt gezet of negatieve gevolgen ervaart van zijn
keuze.
- Degene die verkozen wordt voor naar het parlement te gaan heeft geen imperatief mandaat.
= de verkozenen is niet gebonden aan de mening van zijn kiezers. Gaat volgens eigen
ideeën vertegenwoordigen.
Nut van verkiezing:
- Vertegenwoordigers aanduiden in de wetgevende vergaderingen (parlementen)
Verschillende manieren om verkiezing te organiseren:
- A.d.h.v. een kieskring: een geografisch geheel waarin een aantal kandidaten verkiesbaar zijn.
- Soorten kiesstelsels:
a. Meerderheidssysteem: Verenigd Koninkrijk
In elke kieskring kan 1 zetel worden gewonnen
Elke politieke partij schuift 1 kandidaat naar voor per kieskring
Er zijn evenveel kieskringen als zetels in de parlementaire vergadering
b. Evenredigheidsstelsel: België
In elke kieskring kunnen meerdere zetels gewonnen worden.
Wordt verdeeld naar evenredigheid over de partijen o.b.v. het aantal stemmen.
Elke politieke partij schuift een gele lijst kandidaten naar voor.
Verdeling zetels in elke kieskring is afhankelijk van inwonersaantal.
Voordeel evenredigheidsstelsel: meerpartijenstelsel kan gemakkelijker ontwikkelen.
Nadeel: parlement kan zeer versnipperd zijn. Volkswil is in zoveel verschillende
partijen verdeeld.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper naishurckmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.