Het gaat hier om een samenvatting van hoofdstuk 5 (rechtsmisbruik) van het vak basisbegrippen van het recht. In de samenvatting zit het boek alsook de lesnotities vervat! ik heb de les speciaal gekeken met lesopname zodat ik niets miste en al wat nodig was kon opschrijven dus niets mist! ik was dan...
HOOFDSTUK 5: RECHTSMISBRUIK
AFDELING 1: BEPERKING VAN DE UITOEFENING VAN SUBJECTIEVE RECHTEN
Subjectief recht geeft autonomie aan een rechtssubject. Het geeft hem aanspraken en bevoegdheden die hij
al dan niet kan uitoefenen ter voldoening van zijn behoeften.
- Aanspraken kunnen niet onbeperkt => de vrijheid van de ene begint waar deze van de andere eindigt
- Het recht stelt zelf noodgedwongen grenzen aan de uitoefening van subjectieve rechten
o Het verbod van rechtsmisbruik is één van de manieren om een beperking te stellen aan een
volkomen vrije rechtsuitoefening
▪ Ook de wetgever en het aansprakelijkheidsrecht leggen hieraan beperkingen op
A. WETTELIJKE BEPERKINGEN
De wetgever zelf kan grenzen stellen die men bij uitoefenen van subjectieve rechten in acht moet nemen
- Bv. wat eigendomsrecht betreft heeft eigenaar volheid van bevoegdheid behoudens de beperkingen die
door de wetten, verordeningen of door de rechten van derden worden opgelegd (art. 3.50 BW)
o Wetgever kan dus eigendomsrecht beperken bv. door allerlei reglementen met
bouwvoorschriften (je kan niet zomaar bouwen op jou eigendom) => inperking van jou eigendom
o Heel de wetgeving rond ruimtelijke ordening en stedenbouw is inperking op het eigendomsrecht
o Bv. woninghuurwetgeving – beperken wat je met je eigendom mag doen om zo de zwakkere
partij (de huurder) te beschermen
B. DE ZORGVULDIGHEIDSNORM
Het hebben van een subjectief recht rechtvaardigt niet dat we de algemene zorgvuldigheidsnorm
overtreden. Bv. voor eigendomsrecht => al leeft de eigenaar alle wettelijke en reglementaire bepalingen die
zijn eigendomsrecht begrenzen na, hij zal ook gebonden zijn door de zorgvuldigheidsnorm
Bv. ook wanneer men contracten sluit moet men de zorgvuldigheidsnorm in acht nemen – zo mag men de
medecontractant niet misleiden of hem verkeerde informatie verschaffen => dit gaat immers in tegen wat van
een normaal, redelijk persoon in dezelfde concrete omstandigheden wordt verwacht
- De leer van de culpa in contrahendo maakt het mogelijk om foutieve handelingen in de precontractuele
fase te beteugelen => je kan je onzorgvuldig gedragen
o Er zijn wettelijke informatieplichten (art. 5.16 BW)
o Buitencontractuele aansprakelijkheid is mogelijk in precontractuele fase (art. 5.17 BW)
-
Pagina 1 van 5
, OBJECTIEF VS SUBJECTIEF RECHT: Een subjectief recht is een door een rechtsregel beschermde aanspraak op
andermans gedrag. De rechtsregel zelf behoort tot het objectief recht. Nagenoeg altijd gaat een subjectief
recht gepaard met een rechtsvordering, d.w.z. een recht om zich tot een rechter te wenden om het af te
dwingen. De termen "objectief" en "subjectief" recht zijn nodig omdat de Nederlandse taal in beide gevallen
van een "recht" spreekt, een probleem dat andere talen niet hebben, denk aan "right" en "law" in het Engels.
Objectief recht is het geheel van rechtsregels en normen, zoals die voortvloeien
uit wetgeving, rechtspraak en gewoonten. Het begrip subjectief recht kan worden omschreven als een in het
rechtssysteem erkende bevoegdheid om naar eigen goeddunken bepaalde handelingen te stellen. Een
subjectief recht is dus het concrete recht van een persoon, dat voortvloeit uit het objectief recht. Het gaat om
een precieze rechtsverbintenis die door een rechtsregel rechtstreeks ten laste wordt gelegd aan een derde.
Een voorbeeld: het objectief recht bevat het eigendomsrecht (in België art. 544 Burgerlijk Wetboek), maar
daar kan men concreet niets mee aanvangen. Daarom resulteert dit in een aantal subjectieve rechten, zoals
het recht om die zaak te verkopen, te wijzigen, anderen het gebruik van de zaak te ontzeggen. Ik heb als
eigenaar het recht mijn fiets te gebruiken, en die eventueel te verkopen. Objectief recht gaat over regels
C. RECHTSMISBRUIK
Beperkingen aan subjectieve rechten worden opgelegd door de figuur van het rechtsmisbruik.
AFDELING 2: ONTWIKKELING VAN DE LEER VAN HET RECHTSMISBRUIK
A. TRADITIONELE CRITERIA
Traditionele criteria op grond waarvan de RS en RL rechtsmisbruik vaststelde tot de jaren 70:
- Uitoefening van een recht zonder eigen belang met het opzet aan een andere nadeel te berokkenen
o Bv. A zet hoge schoorsteen op zijn dak – verschaft hem geen nut – hij wil gewoon zonlicht van
buurman ontnemen => subjectief recht (nl. eigendolsrecht) = mag kiezen wat hij bouwt op zijn
eigendom MAAR hier misbruikt hij zijn subjectief recht
- Keuze, bij gelijk voordeel voor zichzelf, van die wijze van rechtsuitoefening die voor anderen meest
nadelig is
o Bv. een warenhuis brengt een reclamepaneel aan, aan zijn gevel waardoor het reclamepaneel
van een ander warenhuis niet goed zichtbaar wordt terwijl er tal van andere
aanbrengmogelijkheden waren
- De rechtsuitoefening waarbij er een wanverhouding bestaat tussen het voordeel dat zij oplevert voor de
titularis van het recht en de schade die ze voor de wederpartij meebrengt (disproportionele
rechtsuitoefening)
o Bv. gebouw van buurman werd voor een minieme oppervlak gebouwd op de grond van de heer A
– de heer A vordert als eigenaar van dat stuk grond de gehele afbraak van het gebouw
Pagina 2 van 5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amina05. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
