Samenvatting
Samenvatting Europese en internationale omgeving
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting bestaat uit notities uit de les, de powerpoints en het boek. Ideaal dus om voor je examen te leren!
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 82 pagina's
Voorbeeld 10 van de 82 pagina's
In winkelwagen9 beoordelingen
Door: hamzahbhatti • 6 jaar geleden
Door: manonwithaegels • 6 jaar geleden
Door: sanahashim • 6 jaar geleden
Door: victormatheussen • 6 jaar geleden
Door: nikolinaveki • 6 jaar geleden
Door: mariehdanstook • 6 jaar geleden
Door: lisachen • 6 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Europese en internationale omgeving1 Voordelen van handel en samenwerking
De goederen die we dagelijks gebruiken komen uit heel veel verschillende landen en streken. Dit zou
niet mogelijk zijn zonder internationale handel.
1.1 Onderlinge afhankelijkheid en voordelen van handel
Reminder: economie bestudeert hoe een maatschappij goederen en diensten produceert en verdeelt
om de noden en behoeften van leden te lenigen met schaarse middelen.
Hoe voldoen we onze noden en behoeften in een geglobaliseerde economie?
We kunnen economisch zelfvoorzienend en onafhankelijk zijn
We kunnen specialiseren en handel drijven met anderen, wat leidt tot onderlinge
economische afhankelijkheid.
Individuen en landen doen beroep op gespecialiseerde productie en handel als een manier om
problemen veroorzaakt door schaarste op te lossen.
Dit leidt ons tot twee vragen:
Waarom is onderlinge afhankelijkheid de norm?
= mensen zijn beter af als ze specialiseren en handel drijven
Wat bepaalt productie en handel?
= productie- en handelspatronen weerspiegelen verschillen in opportuniteitskosten
1.2 Handel en specialisatie
Zonder handel zou ik zelfvoorzienend moeten zijn
Zonder handel is specialisatie onmogelijk
Specialisatie verhoogt totale kennis, wat op zijn beurt productiviteit verhoogt
Omdat handel specialisatie mogelijk maakt productie van meer/betere goederen
1.3 Een parabel voor de moderne economie
Stel je voor…
Er zijn slechts 2 goederen: aardappelen en vlees
En slechts 2 mensen: een aardappelboer en een veehouder
o Wat moet elk produceren?
o Waarom zouden ze handel drijven?
Als elk enkel zijn eigen product kan produceren zijn er duidelijke voordelen van handel. Ook als ze
allebei aardappelen en vlees kunnen produceren zullen er voordelen van handel zijn. Intuïtief
duidelijk als boer beter is in aardappelen en veehouder beter is in vlees.
Stel: veehouder is beter in vlees en aardappelen heeft handel nog zin?
,1.3.1 Productiemogelijkheden van aardappelboer en veehouder
Volledige onafhankelijkheid
Door elkaar te negeren:
o Ieder kan consumeren wat hij produceert
o Productiemogelijkhedencurve =
consumptiemogelijkhedencurve
Stel 8u per dag
Productiemogelijkhedencurve veehouder
Productiemogelijkhedencurve boer
1.3.2 Op een dag…
Veehouder heeft een idee en hij doet de boer volgend
voorstel:
Boer produceert 32 kg aardappelen in 8u
Veehouder produceert 18 kg vlees (6u) en 12 kg aardappelen (2u)
Ruil: 15 kg aardappelen voor 5 kg vlees
De set consumptiemogelijkheden breidt uit door handel:
De boer De veehouder
,Boer en veehouder specialiseren zich en drijven handel: beiden zijn beter af als ze zich specialiseren
in de productie van het product waarvoor ze het meest geschikt zijn en daarna hun productie
verhandelen. (Boer focust op aardappelen, veehouder focust op vee). Afhankelijk van preferenties
kan 1 van beide ook het andere goed produceren.
1.3.3 Productiekosten
Verschillen in productiekosten bepalen:
Wie moet wat precies produceren
Hoeveel van elk product moet er verhandeld worden
Productiekosten meten:
Input output: Aantal uren nodig om een eenheid output te produceren (absoluut)
o vergelijking producenten naargelang productiviteit (= output/input)
o Producent die minder middelen nodig heeft om een goed te produceren heeft een
absoluut voordeel in de productie van dat goed
o Veehouder heeft 10 min nodig om 1 kg aardappelen te produceren, boer 15 min
o Veehouder heeft 20 min nodig om 1 kg vlees te produceren, boer 60 min
Veehouder heeft een absoluut voordeel in de productie van vlees en
aardappelen
Opportuniteitskost: van opgeven productie van het ene product ten voordele van de
productie van het andere (relatief)
o Vergelijking producenten naargelang hun opportuniteitskost: wat je moet opgeven
om iet te krijgen
o Producent met kleinste opportuniteitskost om een goed te produceren heeft een
comparatief voordeel in productie
o Veehouder heeft comparatief
voordeel in productie vlees: 2 kg
aardappelen opgeven voor 1 kg
vlees < 4 kg (boer)
o Boer heeft comparatief voordeel in
productie aardappelen: 0,25 kg
vlees opgeven voor 1 kg
aardappelen < 0,5 kg (veehouder)
,Comparatieve voordelen: Opportuniteitskost van het ene product is de inverse van de
opportuniteitskost van het andere product. als de ene persoon een comparatief voordeel heeft in
1 goed/dienst, zal de andere persoon een comparatief voordeel hebben in het andere goed/dienst.
Uitgezonderd wanneer beiden dezelfde opportuniteitskost hebben.
1.4 Comparatieve voordelen en handel
Comparatieve voordelen en verschillen in opportuniteitskost = basis voor gespecialiseerde
productie en handel
Zodra mogelijke handelspartners verschillen in opportuniteitskost beiden kunnen gebaat
zijn bij specialisatie en handel
o Specialisatie in het goed waarin men comparatief voordeel heeft, zorgt voor
toename totale productie
1.5 Verklaring van internationale handel en voordelen van vrijhandel
Theorie van comparatieve kostenverschillen
o Adam Smith: absolute kostenverschillen geven aanleiding tot internationale handel
o David Ricardo: een land heeft een comparatief voordeel bij de productie van een
goed als de opportuniteitskost om dit goed te produceren in termen van andere
goederen lager ligt dan in een ander land. Wanneer elk land zich specialiseert in het
goed waarin het een comparatief voordeel heeft, kan internationale handel
voordelig zijn voor beide landen.
Voorbeeld Portugal – Engeland
1.6 Een snelle kijk op wereldhandel vandaag
Laatste 30 jaar zeer sterke toename in internationale handel. Landen (consumenten) zijn meer
intergerelateerd dan ooit: douanetarieven en andere handelsbeperkingen sterk gedaald + #
vrijhandelsverdragen sterk toegenomen
,Bedrijven exporteren en importeren, niet landen. Bedrijven willen nieuwe markten aanboren
omwille van marktomvang, marktpotentieel.
BRICS= 5 opkomende markten met een enorm potentieel = Brazilië, Rusland, India, China, Zuid-Afrika
1.6.1 Echte bbp-groei sinds 1978
1979: start omschakeling van communistisch systeem richting
markteconomie in China
1992: start omschakeling van communistisch systeem richting
markteconomie in Rusland
,1.7 Internationalisering
Beleidsmaker gezichtspunt:
Aanwezigheid van een land in internationale markten gemeten aan de hand van aandelen in
export, import en buitenlands directe vestigingen
Aandacht voor prestaties van sectoren
Manager gezichtspunt:
Waarde creëren voor de eigen onderneming door internationaal te opereren
Ondernemingen zijn verschillend beleid ook aandacht voor ‘micro-statistiek’ i.e.
ondernemingsgegevens
1.8 Policymakers en firma’s
Recente analyse van firm-level evidence verschaft nieuwe inzichten:
Fact 1: Aggregate exports are driven by a small number of top exporters. The top one per-
cent, five percent and 10 percent of exporters account for no less than 40 percent, 70 per-
cent and 80 percent of aggregate exports. Beperkt aantal ondernemingen dat exporteert
is goed voor groot deel export
Fact 2: Only a few firms export a large fraction of their turnover Around 5 percent of firms
export more than 90 percent of their turnover and 25% export more than 50%. These two
groups account for roughly 10 percent and 70 percent of total exports. beperkt aantal
ondernemingen exporteert een groot deel van hun output
Fact 3: – Top exporters export many products to many locations. Firms exporting more than
ten products to more than ten markets account for more than 75 percent of total exports.
top exporteurs exporteren veel producten naar veel bestemmingen
Fact 4: FDI-makers perform better than exporters and exporters perform better than non-
exporters. Exporters are generally bigger, more profitable, more productive and pay higher
wages than non-exporters. By the same measures, FDI-makers perform better than export-
ers. exporteurs en buitenlands investeerders zijn performanter
Fact 5: – Exporters are more likely to be foreign owned. exporteurs zijn vaak buitenlandse
bedrijven
Fact 6: no clear evidence of firms performing differently after accessing foreign markets
While performance of firms that start exporting is generally better than that of non-export-
ers one year or more after starting to export, the pattern over time is not clear. The picture is
even more blurred in the case of firms that start to invest abroad. kan je iets leren door te
exporteren?
Recente analyse van firm-level evidence verschaft nieuwe inzichten:
Evolutie van totale export, import en buitenlandse investeringen (BDI) wordt gedreven door
2 marges:
o ‘intensieve marge’ verwijst naar meer/minder export, import en BDI binnen een
bepaalde onderneming
, o ‘Extensieve marge’ verwijst naar # ondernemingen actief in internationale
activiteiten
Extensieve marge is het belangrijkst:
o Fact 7: number of exporters matters the most. Increase in number of exporting firms
accounts entirely for the positive impact of the exporting country’s size on bilateral
exports
o Fact 8: number of exported products matters too. Larger countries have more ex-
porters that export more products
‘extensive margin’ is much more important: reaction of aggregate trade and FDI flows to
country fundamentals takes place mostly through that margin
‘extensive margin’ is thin: internationally active firms are rare and a handful of firms ac-
counts for most aggregate international activity
‘extensive margin’ is exclusive club: internationally active firms are different from other
firms: they are bigger, generate more value added, pay higher wages, employ more capital
per worker and more skilled workers, have higher productivity
1.9 Beleid
international performance of a country is driven by a handful of high-performance firms.
from a policy perspective, successful internationalization is much more about increasing the
number of firms involved than about increasing the involvement of already active firms.
in order to increase the number of firms involved, policies fostering firm performance in
terms of employment and productivity are more important than policies fostering exports,
imports or FDI per se
1.10 Waarom is de internationale omgeving van belang?
Slechts beperkt aantal ondernemingen is internationaal actief, maar...
o Deze ondernemingen zijn goed voor een groot deel tewerkstelling en toegevoegde
waarde
o Dit zorgt voor middelen die vraag naar producten van lokale ondernemingen
genereren
o Fragmentatie van de productieketting impliceert dat vele lokale bedrijven gelieerd
zijn aan exporteurs of buitenlandse bedrijven in het eigen land als leverancier (klant)
o België = kleine open economie relatief veel ondernemingen internationaal actief
o Meeste regels die de omgeving van de onderneming (ook lokale ondernemingen)
bepalen worden beslist op supranationaal niveau (EU, WHO)
o Focus op EU als belangrijkste en meest relevante actor
,2 Geschiedenis
Europa is niet iets puur economisch nobelprijs in 2012
2.1 Early post-war period
Na WOII: Europa in puin + hongersnood. WOII is al de 4de oorlog tussen Frankrijk en Duitsland
mensen staan open verandering, we moeten iets gaan doen
2.1.1 A climate for radical change
De oorlog veroorzaakte veel economische schade.
De oorlog kost Duitsland en Italië 40 jaar of meer
aan groei en Oostenrijk en Frankrijk hun bbp is terug
op het niveau van de 19de eeuw.
WWII is de 4de keer in 130 jaar dat Frankrijk en
Duitsland in het midden van oorlogen zit. Mensen
realiseren dat er iets mis is met de organisatie van
de overheid in Europa mensen staan open voor
verandering
2.1.2 The prime question and guiding ideologies
Hoe kan Europa een volgende oorlog vermijden?
Verschillende verklaringen voor de oorlog:
Duitsland is de schuldige want zij zijn begonnen
Kapitalisme want daardoor strijden we tegen elkaar op economisch vlak
Nationalisme binnen landen
3 post war solutions:
Industrie wegnemen en landbouwsamenleving van maken
Communisme (lang en uitvoerig uitgeprobeerd in Oost-Europa) ook in Italië een
communistische partij
Betere integratie van alle Europese landen = Europa
Europese integratie om nieuwe oorlogen te vermijden en om vrede te bewerkstellen. Eerst in W-
Europa. Het was een economische integratie gedreven door geopolitieke overwegingen. Daarna O-
Europa (maar dat duurt langer)
2.1.3 Emergence of a divided Europe
Koude oorlog begint: USSR pusht het communisme in
het Oosten. Britse, Franse en Amerikaanse zones
werden bijeengevoegd in 1948. Men wil een West-
Duitse overheid creëren. De communisten reageerde,
met de Berlijnse blokkade in 1948. IJzeren gordijn
men had een sterk West-Duitsland nodig i.p.v. een
,onpartijdig door de communistische dreiging. Europese integratie
Sterker Duitsland & ideeën of integratie:
US/UK: communisme bestrijden
Frankrijk: tegengewicht van de UK/US-invloed + Duitsland als economische partner
Duitsland: Duitsland op de kaart zetten als een normaal land
2.1.4 First steps: the OEEC and EPU
US Marshall Plan (1948): geld om Europa terug op te bouwen onder voorwaarde dat er een akkoord
is over een programma voor economische reconstructie:
Organization for European Economic Cooperation (OEEC) samenwerking
Handelsliberalisering tussen de landen
o Vermindering van handelsbarrières
o Creëren van European Payments Union (EPU) om internationaal betalingsverkeer te
vergemakkelijken
o Door handelsliberalisering gaat
economie snel groeien. ↔ Vroeger
dachten ze dat internationale
handel slecht was voor de
economische groei competitie
2.1.5 The drive for deeper integration
Doordat de Koude Oorlog erger werd, werd West-Duitsland bewapenen noodzakelijk. Federale
Republiek van Duitsland ingericht (1949). Maar een streng en onafhankelijk Duitsland was een enge
gedachte voor velen, ook vele Duitsers. economisch en sterk Duitsland moet opgenomen worden
in Europese structuur. De voorwaarden van het Marshallplan waren te zwak voor die structuur.
2.2 Two strand of European integration: federalism and intergovernmentalism
2 visies:
Federalism: Organisatie boven de landen die beslissingen nemen: Duitsland, België (ECSC
1951/ EEC 1958)
Intergovernmentalism: landen behouden alle soevereiniteit: UK (OEEC 1948/ EFTA 1960)
2.2.1 Two early extremes: council of Europe and the ECSC
Geboorte van de EU:
European Coal and Steel Community (1952)
o Frankrijk en Duitsland steken hun kolen en staalsectoren onder 1 overkoepelende
autoriteit
o Kolen en staal was heel belangrijk toen
België, Nederland, Luxemburg en Italië komen erbij: ‘the Six’
Succesvol samenwerken is mogelijk
Belangrijkheid van kolen en staal neemt af. Spanning met het Oostblok neemt toe: Duitsland treedt
toe tot de NATO, de verdedigingsorganisatie van West-Europa. Daardoor richt Oost-Europa het
, Warsaw pact op tegen de NATO. Pogingen tot politieke en militaire integratie maar lukt niet
verdere economische integratie.
2.2.2 Federalistic track: the treaty of Rome
Verdrag van Rome 1957:
Euratom: nucleaire technologie onder overkoepelende structuur
European Economic Community (EEC)
o Vergaande handelsliberalisering: Geen interne tarieven/quota’s. Gemeenschappelijk
buitentarief: buiten douane-unie impliceert dat je samenwerkt
o Vrijheid van verkeer, goederen, diensten en kapitaal
o Landbouwbeleid, regionaal beleid, …
o Overkoepelende instellingen: voorloper van Europees parlement, Europees Hof van
Justitie, Europese commissie
Duurt lang om dit om te zetten in realiteit
2.2.3 Intergovernmental track from OEEC to EFTA
Andere landen van de OEEC dan ‘the Six’ staan aan de
zijlijn vormen zelf een blok: European Free Trade
Area (EFTA): interne tarieven worden weggehaald
maar geen gemeenschappelijk buitentarief
intergouvernementeel pad
Tussen de 2 blokken EEC EN EFTA zijn er wel tarieven.
Er zijn nog andere West-Europese landen die nergens
bij horen.
2.3 Evolution to two concentric circles: the domino effect part I
Liberalisatie in EEC en EFTA gaat voort
o Handelsakkoord tussen EFTA en EEC in 1968
Discriminerende effecten omdat er tariefverlagingen zijn en barrières wegvallen binnen EEC
en EFTA (en wanneer men ontdekt dat de EEC een succes is) druk op leden van EFTA om
lid te worden van EEC omdat…
o Markt van EEC is groter en groeit sneller: belangrijke discriminatie t.o.v. EFTA-
exporteurs EFTA-firma’s willen bij EEC
Bedrijven binnen een bepaald blok richten zich meer op de landen
binnen dat blok discriminerende effecten: België exporteert
gratis naar Frankrijk maar Zweden niet.
Tabel: landen in EFTA zijn vaak afhankelijk van landen in de EEC vb.
Oostenrijk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ann-sophielenaerts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50843 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen