Samenvatting 'Ontwikkelingspsychologie DEEL 1' : boek (editie 8) + dia's met afbeeldingen (2024)
Alles voor dit studieboek (9)
Geschreven voor
Hogeschool Windesheim (HW)
Lerarenopleiding 2e graad Gezondheidszorg en Welzijn
Welzijn
Alle documenten voor dit vak (3)
1
beoordeling
Door: juliabosch70 • 5 maanden geleden
Verkoper
Volgen
sannabenjamins
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Workshop 1: inleiding ontwikkelingstheorieën
Een inleiding in de ontwikkeling van het kind
Drie ontwikkelingsgebieden:
Fysiek ontwikkeling = ontwikkeling die betrekking heeft op de fysieke opbouw van het lichaam, zoals
de hersenen, het zenuwstelsel, de spieren, de zintuigen en de behoefte aan eten, drinken en slaap.
Cognitieve ontwikkeling = ontwikkeling die betrekking heeft op intellectuele vermogens, zoals
denken, leren, geheugen en probleemoplossing
Sociaal- emotionele ontwikkeling = ontwikkeling die betrekking heeft op sociale relaties, interacties
met anderen en het omgaan met emoties
Persoonlijkheidsontwikkeling = eigenschappen die de ene persoon van de andere
onderscheiden.ontwikkeling van duurzame gedragingen en (karakter)-
Thematisch gebied focus Voorbeelden
Fysieke ontwikkeling Kijkt naar de invloed van de - Wat bepaalt de sekse van een
hersenen, het zenuwstelsel, de kind?
spieren, de zintuigen en de - Wat zijn de
behoefte aan eten, drinken en langetermijngevolgen van een
slaap op ons gedrag premature geboorte?
- Wat zijn de voordelen van
borstvoeding?
- Wat zijn consequenties van
vroege of late seksuele
rijpheid?
Cognitieve ontwikkeling Kijkt naar intellectuele - Wat zijn onze vroegste
vermogens, waaronder leren, herinneringen?
geheugen, probleemoplossing - Wat zijn de effecten van tv-
en intelligentie kijken?
- Heeft tweetaligheid
voordelen?
- Welke invloed heeft het
egocentrisme van een
adolescent op zijn
wereldbeeld?
Sociaal-emotionele Kijkt naar sociale relaties en - Reageren pasgeborenen
ontwikkeling interacties met anderen en anders op hun moeder dan op
naar het omgaan met emoties ander mensen?
- Wat is de beste manier om
kinderen gewenst gedrag aan
te leren?
- Hebben kinderen die gepest
worden bepaalde
eigenschappen gemeen?
persoonlijkheidsontwikkeling Kijkt naar duurzame - Heeft een kleuter besef van
gedragingen en (karakter) goed en fout?
eigenschappen die de ene - wanneer wordt een kind zich
persoon van de andere bewust van zijn sekse?
onderscheiden. - Wat zijn oorzaken van
zelfmoord bij adolescenten?
1
,Drie belangrijke invloeden op levensloop:
1. Normatieve leeftijdsgebonden invloeden = biologische invloeden en omgevingsinvloeden die
gelijk zijn voor mensen in een bepaalde leeftijdsgroep, ongeacht waar of wanneer ze opgroeien.
( krijgen van schaamhaar, naar school gaan, een leesbril krijgen)
2. Normatief historisch gebonden invloeden = omgevingsinvloeden en biologische invloeden die
verbonden zijn aan een specifiek historisch moment. (generatiegebonden) (oorlogen, economische
groei en crisis)
3. Normatief sociaal-culturele invloeden = etnische afkomst, sociale klasse, lidmaatschap van een
subcultuur en dergelijke.
4. Niet-normatieve invloeden = gebeurtenissen die plaatsvinden in het leven van een bepaald
persoon, terwijl de meeste andere mensen hier niet mee te maken krijgen. (auto ongeluk, wees
bijzondere prestatie)
Cohorten = groepen generaties
Continue en discontinue verandering tijdens ontwikkeling:
Continue verandering = ontwikkeling is geleidelijk en vloeien de prestaties op een bepaald niveau
voort uit de prestaties op de vorige niveaus. Vb. veranderingen in lengte, kinderen worden steeds
een beetje langer.
Discontinue verandering = vindt plaats in aparte stappen of stappen. Ontwikkeling kan abrupt, met
sprongetjes verlopen. Zoals bij een kind dat opeens niet meer in bed plast, wanneer het door rijping
eenmaal zijn blaas kan beheren.
Invloed van de omgeving:
Kritieke periode = een specifieke tijd in de ontwikkeling waarin een bepaalde gebeurtenis de
grootste – en zelfs onomkeerbare – gevolgen heeft. Kritieke periode komen voor wanneer de
aanwezigheid van bepaalde soorten omgevingsstimuli noodzakelijk is voor een normale ontwikkeling,
of wanneer blootstelling aan bepaalde stimuli abnormale ontwikkeling tot gevolg heeft.
Plasticiteit= de mate waarin een zich ontwikkelend gedragspatroon of fysieke structuur veranderlijk
is.
Gevoelige periode = een afgebakende tijdspanne, meestal vroeg in het leven, waarin mensen extra
gevoelig zijn voor bepaalde omgevingsinvloeden en sterk ontvankelijk zijn voor het leren van
specifieke vaardigheden.
Maturatie = het proces van het zich geleidelijk ontvouwen van voorbestemde genetische informatie.
Verschil tussen kritieke en gevoelige periode = bij kritieke perioden wordt aangenomen dat het
permanente en onomkeerbare gevolgen heeft wanneer een zich ontwikkelend individu bepaalde
invloeden mist. Terwijl bij gevoelige perioden het ontbreken van bepaalde omgevingsinvloeden de
ontwikkeling kan verstoren, maar latere ervaringen deze tekorten weer kunnen opheffen. Het
concept van gevoelige perioden onderkent de plasticiteit van mensen.
, - Beroep
- Religie
- Sociale klasse
Culturele context = een situatie bekijken die gangbaar is vanuit de cultuur
Stressvolle levensgebeurtenissen =
- Verlies van dierbare
- Verlies van gekoesterd idee, beeld
- Fysiek gevaar
- Getuige van een trauma
- Verhuizing
- Scheiding ouders
Nature-nurturedebat:
Nature: eigenschappen, vermogens en capaciteiten die mensen van hun ouders erven, nature
bepaalt bijvoorbeeld of onze ogen blauw of bruin zijn. Of we later kaal worden of niet. Nature maakt
het mogelijk dat onze hersenen zodanig ontwikkelen dat we leren lezen en schrijven.
Nurture: omgevingsinvloeden die ons gedrag bepalen, sommige invloeden zijn biologisch zoals de
gevolgen van keuzes die de moeder maakt tijdens/na de zwangerschap. Andere omgevingsinvloeden
zijn sociaal van aard, zoals de manier waarop ouders hun kinderen opvoeden en de invloed van
leeftijdsgenoten van een adolescent. Ook sociaal- economische omstandigheden waarin mensen zich
beïnvloeden hebben maatschappelijke beïnvloeden op ons gedrag.
Debat = de discussie over de oorsprong van de eigenschappen van een individu
psychodynamisch perspectief:
benadering binnen de psychologie die ervan uitgaat dat gedrag gemotiveerd wordt door innerlijke
krachten, herinneringen en conflicten, waarvan een persoon zich nauwelijks bewust is en waarover
hij weinig controle heeft.
- Onbewuste krachten
- Gebeurtenissen/ervaringen uit kindertijd.
Sigmund Freud = psychoanalyse = theorie die ervan uitgaat dat onbewuste krachten bepalend zijn
voor iemands persoonlijkheid en gedrag.
Drie aspecten van persoonlijkheid volgens Freud: id, ego, superego
Id = het primitieve, ongeorganiseerde, aangeboren deel van de persoonlijkheid dat opereert vanuit
het genotsprincipe
- driften
Ego = het rationale en redelijke deel van de persoonlijkheid, dat opereert vanuit het
realiteitsprincipe.
- Aanvaardbaar gedrag
- bemiddelaar
3
, Superego = het aspect van de persoonlijkheid dat iemands geweten vertegenwoordigt en het
onderscheid maakt tussen goed en kwaad.
- geweten
Vorming persoonlijkheid tijdens de kindertijd volgens Freud: psychoseksuele ontwikkeling
Vijf fase die kinderen volgens Freud doorlopen, waarin genot, of bevrediging, telkens gericht is op
een andere biologische functie en een ander deel van het lichaam.
Als er in een bepaalde fase iets misgaat kan die leiden tot fixatie = gedrag dat in een eerde
ontwikkelingsfase is blijven steken als gevolg van een onopgelost conflict.
Stadia in persoonlijkheidsontwikkeling volgens Freud:
Fase leeftijd voorbeeld Fase
Orale fase 0 - 1,5 jr Zuigen: voedselbehoefte Baby
Anale fase 1,5 – 3 jr Ontlasting Peuter
Koppigheid
Fallische fase 3 – 6/7 jr Geslachtsverschil Kleuter
Latentiefase 7 – 11 jr Leren, sociale contacten Schoolleeftijd
Genitale fase Va 11 jr Heropleving van genitale seksuele Adolescentie
impulsen
Erik Erikson = psychosociale theorie = de verandering in onze interacties met anderen en in hoe we
aankijken tegen het gedrag van anderen en tegen onszelf als leden van de maatschappij
- In elk stadium sprake zijn van een crisis of conflict dat het individu moet oplossen wanneer
dit niet goed is opgelost doen er problemen op in latere stadia.
Ontwikkelingsfase Erikson:
Levensfase Leren omgaan met Positieve uitkomst Negatief o.a.
Babytijd Vertrouwen- Vertrouwen op steun omgeving Wantrouwen, passief
wantrouwen (hoop)
Peutertijd Autonomie- Zelfcontrole, eigen wil hebben Impulsief, passief
gehoorzaamheid maar ook grenzen kennen
Kleutertijd Initiatief-schuld Uitproberen, fantasie krijgen en Schuldgevoelens,
functioneel geweten wreedheid
Basisschool Prestatie- Leergierig, samenwerken, Faalangst, overdreven
minderwaardigheid dingen afmaken ijver
Puberteit Ontwikkelen Bewuste keuzes, keuzes Foreclosure,
identiteit evalueren, vriendschap fanatisme, niet
zelfstandig
Jongvolwasse Liefdevolle relaties Liefdevolle relaties Wisselend seksueel
n contact,
teruggetrokken
Volwassen Verantwoordelijkheid Zorg voor anderen Overbezorgd,
volgende generatie egocentrisme
ouderdom dood acceptatie wanhoop
Behavioristisch perspectief:
Benadering binnen de psychologie die ervan uitgaat dat je moet kijken naar waarneembaar gedrag
en externe stimuli in de omgeving om de ontwikkeling van het individu te begrijpen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannabenjamins. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,42. Je zit daarna nergens aan vast.