In deze samenvatting worden alle hoorcolleges van de docent M.M. samengevat. Ikzelf was geslaagd in eerste zit. Ok de powerpoints zijn hierin verwerkt.
9. Modificatieprocedures voor het wijzigen van vaardigheden
Vaardigheidstraining
- Aanleren van vaardigheden, handelingen, strategieën
- Afleren van inadequaat gedrag
- Wijzigen van gedrag
- Doen toenemen van adequaat gedrag dat wel maar nog te weinig aanwezig is
Operante modificatieprocedures
Indicatiestelling: wanneer meteen operant ingrijpen, d.w.z. vaardigheidstraining?
- Nog geen negatieve betekenissen en/of emoties
Vroege detectie – onderzoek - behandeling
Secundaire preventie
- Emotionele triggers zijn verdwenen, maar probleemgedrag nog wel aanwezig
Bv. Het kan dat het kind iets verkeerd doet, maar dat hij daar nog geen
negatieve gevoelens bij heeft. Dan moet hij niet van die gevoelens af en
moeten we dat dus niet behandelen
- Eenvoudige problematiek
- Hoge mate van persoonlijke veerkracht
Bijvoorbeeld:
- Anna behaalt een leessnelheid van gemiddeld 30 correct gelezen één- tot
tweelettergrepige woorden per minuut
- Jef kan in normale, spontane conversatie 80% van de gestotterde woorden
ontspannen opvangen door gebruik te maken van de pull-outtechniek
Dia 11 op papier!
1
,Werken met uitlokkende prikkels
7 procedures:
- (1) Leren waarnemen van en (2) info verstrekken over uitlokkende prikkels
- Stimuluscontrole
(3) wegnemen van uitlokkende prikkels voor inadequaat of ongewenst
gedrag
(4) aanbieden van uitlokkende prikkels voor gewenst gedrag
(doelgedrag) = prompting
(5) afbouwen van prompts = fading
- (6) Modeling en (7) instructieleren
9.1. Perceptietraining en verstrekken van info
Je legt uit hoe je het kan herkennen en
vervolgens oefeningen geven om het te
leren herkennen
Je moet het leren herkennen om daar dan
op te oefenen om het zo te vermijden
Als foutief gedrag -> onduidelijkheid over de precieze context waarin het gedrag
moet worden gesteld
Bv. onvoldoende prikkeldiscriminatie, onterechte prikkelgeneralisatie
Doel: aanscherpen van de waarneming van en kennis over kleine, maar cruciale
details voor optimale gedragsuitvoering
Bv. verslag maken van stagementor: waarnemingen trainen en info geven is een
troef als logopedist
Doel informatie verschaffen:
- Duidelijkheid over waarop men precies moet letten om juiste gedragsrespons
te stellen
Doel perceptietraining:
- Detecteren van en visueel, auditief, tactiel (…) discrimineren tussen prikkels
die een verschillende operante respons vereisen
- Prikkelgeneralisatie die, hoewel verschillend, toch dezelfde respons vereisen
Hoe? Creatief en zo gevarieerd mogelijk!
- Aandacht vestigen op…/ gewoon uitleggen
- Uitleggen m.b.v. afbeeldingen, schema’s, voorbeelden…
- Zelf laten ontdekken
- Zelf info late opzoeken
2
,9.2. Wegnemen en/ of aanbieden van uitlokkende prikkels
Stimuluscontrole
- Sterke associatie tussen een prikkel en een specifieke gedragsrespons
- Therapeutisch: prikkels voor ongewenst gedrag worden weggenomen,
prikkels die gewenst gedrag uitlokken worden toegevoegd
Als je prikkels weghaalt dan kan het gedrag
niet uitgelokt worden (bv. geen chips kopen,
dan eet je er ook niet van
Logo: even wegnemen van struikelblokken
omdat er anders een negatief gevoel ontstaat
Prikkelvermijding
Wegnemen of vermijden van gedragsuitlokkende prikkels of omstandigheden
Vaak tijdelijke maatregel
Drie manieren:
1. Tijdelijk weren van bepaalde oefenitems/ oefeningen
2. Omgeving mee inschakelen: ouders trainen in spreken met hun kind (tijdsdruk
van spreken wegnemen, ouders die te moeilijke oefeningen geven bijsturen)
3. Cliënt zelf laten vermijden (duidelijk uitleggen!)
Prompting
Prompt = prikkel die de persoon eraan herinnert een gedrag te stellen dat hij al
beheerst (‘reminder’) of die helpt een gedrag te stellen dat hij niet vaak of niet goed
gebruikt (‘cue’)
Prompting = het gebruik van prompts om gedrag te ontlokken
(Extra prikkel die je geeft om juiste gedrag uit te lokken, je geeft een cue (cueing))
Bv. tijdens leesoefening, kind maakt bepaalde fouten niet bij in fluo aangeduide
woorden of waar je meldt om zich niet te laten vangen (je geeft aan dat het een
moeilijk of misleidend woord is)
Kan hulpmiddel zijn maar kind moet leren om het zelf te doen want er staat
niet altijd iemand naast
Prompting en fading gaan hand in hand
! Prompts moeten altijd worden aangeboden samen met de werkelijk relevante
uitlokkende (discriminatieve) prikkels
Deze discriminatieve prikkels moeten op termijn immers het gedrag gaan uitlokken in
afwezigheid van de prompts !
3
, Soorten prompts:
- Fysieke prompts: ‘fysieke responsbegeleiding’
Voordoen om tanden te poesten, iemand zijn houding juist zetten
- Verbale prompts: gesproken of geschreven woorden
- Picturale, gestuele en auditieve prompts:
Picturaal: accentueren, afbeeldingen…
Gestueel: gebaren, gelaatsuitdrukkingen…
Auditief: geluiden, signalen…
Modeling is ook een voorbeeld van prompting (voordoen is belangrijk)
Afbouwen van prompts: fading
Probleemstelling: in de natuurlijke leef- en werkomgeving zijn er geen prompts
aanwezig voor het stellen van het doelgedrag
- Een therapeut die hints geeft…
- In fluo geaccentueerde letters…
De werkelijke discriminatieve prikkels moeten die taak dus overnemen
Gebeurt deels al spontaan omdat de prompts altijd samen voorkomen met de
discriminatieve prikkels
Hoe?
- Prompts geleidelijk wegnemen (zie vb. p. 138): gradueel minder nadrukkelijk
maken; dimensies variëren
Zie voorbeeld p. 138
Bv. sterkte geleidelijk verminderen
- Tijdsinterval tussen prompt en discriminatieve prikkel gradueel verlengen
9.3. Modeling en instructieleren
‐ Gedragsvoorbeelden (modelgedrag) en instructies zijn in feite erg uitgebreide,
gedetailleerde prompts
Bv. voordoen om handen juist te wassen
‐ Oefenen immer zeer sterke stimuluscontrole op gedrag uit
‐ Kind zal van leeftijdsgenoot meer leren dan van iemand die ouder is of niet zo
goed kent
Opgelet!
- Duidelijk uitleggen wanneer het betreffende gedrag moet worden gesteld
- Duidelijk aangeven welke de te verwachten gedragsgevolgen zijn
Soms zit de bekrachtiging al ingebed in de handeling
Vaak (meestal!) is extra bekrachtiging nodig: doel-
treffendheidsovertuiging is
laag en er is weinig
motivatie om bij mislukking
lang vol te houden
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lotteja02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
