100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting grondslagen van recht ACHTERGRONDEN literatuur jaar 1 blok 1 UU €5,49   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting grondslagen van recht ACHTERGRONDEN literatuur jaar 1 blok 1 UU

 7 keer bekeken  0 keer verkocht
  • Vak
  • Instelling
  • Boek

Dit is de samenvatting van de teksten verplicht voor grondslagen van recht, uit het boek achtergronden. Hoofdstuk 1, 2, 3, 5 en 7 zijn uitgebreid samengevat en hebben alle informatie die je nodig hebt voor het tentamen. Als je dit kent, ken je de stof goed genoeg en hoef je het boek niet te lezen. ...

[Meer zien]

Voorbeeld 3 van de 16  pagina's

  • Nee
  • 1, 2, 3, 5, 7
  • 24 september 2023
  • 16
  • 2022/2023
  • Samenvatting
avatar-seller
‭grondslagen van recht: achtergronden‬
‭1 - de aard van het recht‬

‭regels‬

‭Het‬‭recht‬‭bestaat‬‭uit‬‭het‬‭geheel‬‭van‬‭regels,‬‭uitgevaardigd‬‭door‬‭de‬‭formele‬‭wetgever‬‭en‬‭toegepast‬‭door‬
‭rechters.‬‭De‬‭voornaamste‬‭functie‬‭van‬‭het‬‭recht‬‭is‬‭het‬‭mogelijk‬‭maken‬‭vreedzaam‬‭in‬‭een‬‭samenleving‬
‭te‬ ‭leven,‬ ‭en‬ ‭dat‬ ‭is‬ ‭alleen‬ ‭mogelijk‬ ‭als‬ ‭het‬ ‭merendeel‬ ‭van‬ ‭de‬‭groep‬‭zich‬‭aan‬‭bepaalde‬‭gedragsregels‬
‭houdt.‬

‭Een‬ ‭filosoof‬ ‭was‬ ‭Thomas‬ ‭Hobbes:‬ ‭hij‬ ‭zei‬ ‭dat‬ ‭mensen‬ ‭als‬ ‭wolven‬ ‭waren‬ ‭en‬ ‭in‬ ‭schaarste‬ ‭allen‬ ‭aan‬
‭henzelf‬ ‭dachten.‬ ‭Daarom‬ ‭was‬ ‭er‬ ‭een‬ ‭soeverein‬ ‭nodig‬ ‭met‬ ‭onbeperkte‬ ‭macht,‬ ‭om‬ ‭mensen‬ ‭te‬ ‭doen‬
‭dwingen tot gedrag.‬

‭Dat‬‭een‬‭regel‬‭bestaat,‬‭kan‬‭worden‬‭geïnterpreteerd‬‭als‬‭een‬‭regel‬‭die‬‭bestaat‬‭maar‬‭niet‬‭effectief‬‭is,‬‭of‬‭als‬
‭een‬ ‭geldende‬ ‭regel‬ ‭die‬ ‭heerst:‬ ‭dan‬ ‭is‬ ‭er‬ ‭een‬ ‭gedeelde‬ ‭overtuiging‬ ‭dat‬ ‭die‬ ‭regel‬ ‭hoort‬ ‭te‬ ‭gelden,‬
‭handelen‬‭mensen‬‭in‬‭het‬‭algemeen‬‭in‬‭overeenstemming‬‭met‬‭de‬‭regel‬‭en‬‭veroordelen‬‭ze‬‭hen‬‭die‬‭dat‬‭niet‬
‭doen.‬‭Dit‬‭is‬‭een‬‭normatieve‬‭overtuiging‬‭die‬‭gaat‬‭over‬‭gedrag.‬‭Sociale‬‭normen‬‭gaan‬‭over‬‭relaties‬‭in‬
‭groepen,‬‭morele‬‭normen‬‭over‬‭goed‬‭en‬‭kwaad.‬‭De‬‭heersende‬‭moraal‬‭is‬‭welke‬‭sociale‬‭normen‬‭gelden‬
‭binnen‬ ‭een‬ ‭groep‬ ‭-‬ ‭de‬ ‭kritische‬ ‭moraal‬‭noemt‬‭de‬‭slechte‬‭punten‬‭van‬‭de‬‭heersende‬‭moraal‬‭en‬‭heeft‬
‭verschillende visies.‬

‭Behalve‬‭het‬‭gebruik‬‭van‬‭regels‬‭om‬‭geweld‬‭en‬‭chaos‬‭te‬‭voorkomen,‬‭zijn‬‭er‬‭ook‬‭regels‬‭om‬‭eigendom‬‭te‬
‭beschermen,‬ ‭en‬ ‭om‬ ‭overeenkomsten‬ ‭mogelijk‬ ‭te‬ ‭maken.‬ ‭In‬ ‭een‬ ‭grotere‬ ‭samenleving‬ ‭is‬ ‭er‬ ‭meer‬
‭samenwerking,‬ ‭overdrag,‬ ‭ruil‬ ‭en‬ ‭handel,‬ ‭en‬ ‭dus‬ ‭meer‬ ‭noodzaak‬ ‭aan‬ ‭regels‬ ‭die‬ ‭ervoor‬ ‭zorgen‬ ‭dat‬
‭mensen hun beloftes nakomen.‬

‭Het‬ ‭recht‬ ‭helpt‬‭het‬‭algemeen‬‭belang,‬‭terwijl‬‭het‬‭die‬‭van‬‭een‬‭individu‬‭juist‬‭benadeelt.‬‭Hierom‬‭zijn‬‭er‬
‭sancties‬‭nodig,‬‭redenen‬‭waarom‬‭individuelen‬‭zich‬‭aan‬‭de‬‭regels‬‭houden.‬‭Dit‬‭is‬‭dan‬‭meteen‬‭de‬‭laatste‬
‭soort regels: de regel die het mogelijk maken te straffen als iemand een wet overtreedt.‬

, ‭problemen in een geordende samenleving‬

‭Volgens‬‭Hart‬‭:‬‭vroeger‬‭waren‬‭samenlevingen‬‭klein,‬‭met‬‭sociale‬‭banden:‬‭hierin‬‭waren‬‭primaire‬‭regels,‬
‭morele‬ ‭norm.‬ ‭Nu‬ ‭zijn‬ ‭er‬ ‭grotere‬ ‭samenlevingen‬ ‭waarin‬ ‭politieke‬ ‭groeperingen‬ ‭ontstaan‬ ‭en‬ ‭sociale‬
‭differentiatie‬ ‭toeneemt.‬ ‭Complexe‬ ‭samenlevingen‬ ‭hebben‬ ‭enkele‬ ‭problemen:‬ ‭op‬ ‭te‬ ‭lossen‬ ‭met‬ ‭het‬
‭moderne recht‬

‭-‬ ‭onzekerheid:‬ ‭welke‬ ‭regels‬ ‭gelden,‬ ‭wat‬ ‭betekenen‬ ‭ze?‬ ‭opgelost‬ ‭als‬ ‭er‬ ‭een‬ ‭gezaghebbende‬
‭vaststelling is met alle normen en interpretaties‬
‭-‬ ‭verandering:‬ ‭een‬ ‭samenleving‬ ‭verandert‬ ‭snel‬ ‭maar‬ ‭wetten‬ ‭niet.‬ ‭Maar,‬ ‭door‬ ‭bij‬ ‭de‬
‭gezaghebbende‬ ‭vaststelling‬ ‭ook‬ ‭aanvaarde‬ ‭procedures‬ ‭staan‬ ‭die‬ ‭omschrijven‬ ‭hoe‬ ‭wetten‬
‭kunnen veranderen, wordt dit begeleid.‬
‭-‬ ‭handhaving:‬ ‭in‬ ‭een‬ ‭kleine‬ ‭groep‬ ‭is‬ ‭het‬ ‭makkelijker‬ ‭aan‬ ‭te‬ ‭wijzen‬ ‭wie‬‭schuldig‬‭is‬‭en‬‭hoe‬‭te‬
‭straffen,‬ ‭in‬ ‭een‬ ‭grote‬ ‭groep‬ ‭is‬ ‭er‬ ‭meer‬ ‭afstand,‬ ‭sociale‬ ‭controle‬ ‭is‬ ‭niet‬ ‭voldoende‬ ‭en‬ ‭er‬ ‭is‬
‭minder‬ ‭vertrouwen‬ ‭en‬ ‭dus‬ ‭minder‬ ‭behoefte‬ ‭zich‬ ‭aan‬ ‭wetten‬ ‭te‬ ‭houden.‬ ‭Als‬ ‭er‬ ‭een‬
‭gezaghebbende instantie is die bevoegd is onherroepelijk oordeel uit te spreken, valt dit weg.‬
‭-‬ ‭gemeenschappelijke‬ ‭taken:‬ ‭bij‬ ‭een‬ ‭grotere‬ ‭groep‬ ‭ontstaan‬ ‭meer‬ ‭taken‬ ‭die‬ ‭moeten‬ ‭worden‬
‭verdeeld‬ ‭of‬ ‭gefinancierd‬ ‭-‬ ‭hiervoor‬ ‭moet‬ ‭een‬ ‭hiërarchie‬ ‭van‬ ‭regelgevende‬ ‭en‬ ‭uitvoerende‬
‭organen toezicht houden.‬


‭secundaire regels‬

‭Deze‬ ‭problemen‬ ‭zijn‬ ‭op‬ ‭te‬ ‭lossen‬ ‭met‬ ‭secundaire‬ ‭regels‬‭;‬‭regels‬‭over‬‭regels.‬‭Belangrijkste‬‭is‬‭dat‬‭er‬
‭een‬ ‭gezaghebbende‬ ‭vaststelling‬ ‭van‬ ‭wetten‬ ‭moet‬ ‭zijn,‬ ‭een‬ ‭gezaghebbende‬ ‭instantie‬ ‭die‬ ‭oordeel‬
‭uitspreekt,‬ ‭en‬ ‭een‬ ‭orgaan‬ ‭van‬ ‭regelgevende‬ ‭en‬ ‭uitvoerende‬ ‭taken.‬ ‭Dit‬ ‭resulteert‬ ‭in‬ ‭het‬ ‭staats-‬ ‭en‬
‭bestuursrecht.‬

‭Om‬‭de‬‭onzekerheid‬‭over‬‭wetgeving‬‭recht‬‭te‬‭zetten,‬‭is‬‭het‬‭nodig‬‭regels‬‭op‬‭te‬‭schrijven‬‭-‬‭dit‬‭kan‬‭echter‬
‭pas‬‭als‬‭het‬‭volk‬‭een‬‭aanvaarde‬‭opvatting‬‭vindt.‬‭Dit‬‭kan‬‭makkelijker‬‭gedaan‬‭worden‬‭met‬‭een‬‭machtig‬
‭iemand‬‭die‬‭zijn‬‭wil‬‭kan‬‭afdwingen‬‭-‬‭of‬‭met‬‭regels‬‭die‬‭als‬‭gezaghebbend‬‭aanvaard‬‭worden.‬‭Dan‬‭moet‬
‭worden aanvaard dat de wetgever bevoegd is, en dat de wetten bindend zijn.‬

‭De 4 kenmerken van het recht:‬

‭1.‬ ‭een geheel van regels vastgesteld door bevoegde instanties, het gezag‬
‭2.‬ ‭regels worden indien nodig afgedwongen met macht‬
‭3.‬ ‭die dwang is aanvaard: er is gezag‬

, ‭4.‬ ‭het recht moet gezag hebben want voldoende mensen moeten het volgen‬

‭Waarom‬‭gezag‬‭van‬‭een‬‭wetgever‬‭te‬‭aanvaarden‬‭is,‬‭kan‬‭veel‬‭redenen‬‭hebben.‬‭In‬‭Nederland‬‭is‬‭dit‬‭omdat‬
‭de‬‭overheid‬‭democratisch‬‭is‬‭gekozen,‬‭zich‬‭aan‬‭de‬‭wet‬‭en‬‭grondwet‬‭houdt.‬‭We‬‭gaan‬‭er‬‭vanuit‬‭dat‬‭een‬
‭democratische‬ ‭besluitvorming‬ ‭een‬ ‭garantie‬ ‭biedt‬ ‭voor‬ ‭een‬ ‭inhoudelijk‬ ‭aanvaardbare‬ ‭wetgeving.‬‭Dit‬
‭toont‬ ‭de‬‭herkenningsregel‬‭:‬‭die‬‭de‬‭kenmerken‬‭definieert‬‭waaraan‬‭je‬‭een‬‭geldige‬‭rechtsregel‬‭herkent.‬
‭Afgeleid uit het gedrag van een samenleving.‬

‭Voor‬ ‭het‬ ‭hebben‬‭van‬‭effectieve‬‭rechtsregels‬‭is‬‭een‬‭instantie‬‭nodig‬‭die‬‭boven‬‭burgers‬‭staat‬‭-‬‭hij‬‭moet‬
‭zowel‬‭gezag‬‭als‬‭macht‬‭hebben.‬‭Dit‬‭betekent‬‭ook‬‭dat‬‭hoe‬‭meer‬‭rechtsregels‬‭hij‬‭invoert,‬‭hoe‬‭meer‬‭gezag‬
‭hij‬ ‭geeft.‬ ‭Eerst‬ ‭heeft‬ ‭hij‬ ‭dus‬ ‭aanvaard‬ ‭gezag,‬ ‭maar‬ ‭naarmate‬ ‭er‬ ‭meer‬‭regels‬‭komen‬‭moeten‬‭burgers‬
‭zich‬‭aan‬‭steeds‬‭meer‬‭regels‬‭houden:‬‭de‬‭instantie‬‭krijgt‬‭steeds‬‭meer‬‭macht‬‭.‬‭Ook‬‭is‬‭het‬‭nodig‬‭dat‬‭er‬‭een‬
‭gezaghebbende‬ ‭instantie‬ ‭is‬ ‭die‬ ‭de‬ ‭betekenis‬ ‭van‬ ‭rechtsregels‬ ‭vaststelt.‬ ‭Dit‬ ‭is‬ ‭meestal‬ ‭een‬
‭onafhankelijke rechterlijke macht.‬


‭veranderingsregels‬

‭Omdat‬‭samenlevingen‬‭verandert‬‭moeten‬‭rechtsregels‬‭soms‬‭ook‬‭veranderen:‬‭er‬‭moet‬‭dus‬‭een‬‭instantie‬
‭of‬‭persoon‬‭zijn‬‭die‬‭die‬‭bevoegdheid‬‭heeft‬‭rechtsregels‬‭aan‬‭te‬‭passen,‬‭te‬‭veranderen‬‭of‬‭te‬‭verwijderen.‬
‭Dit‬‭zijn‬‭de‬‭veranderingsregels‬‭,‬‭die‬‭bepalen‬‭wie‬‭de‬‭bevoegdheid‬‭heeft‬‭om‬‭geldende‬‭rechtsnormen‬‭uit‬
‭te‬ ‭vaardigen.‬ ‭Het‬ ‭zijn‬ ‭bevoegdheidsverlenende‬ ‭normen‬‭:‬ ‭wetgevingsregels‬ ‭voor‬ ‭organen‬ ‭die‬
‭publiekrechtelijke‬‭rechtshandelingen‬‭verrichten‬‭die‬‭bestaan‬‭uit‬‭eenzijdig‬‭bindende‬‭beslissingen‬‭met‬
‭algemene strekking‬‭.‬

‭Privaatrechtelijke‬ ‭rechtshandelingen‬ ‭benodigen‬ ‭ook‬ ‭bevoegdheid‬ ‭regels‬ ‭vast‬ ‭te‬ ‭stellen.‬ ‭Als‬ ‭mensen‬
‭wat‬ ‭afspreken‬ ‭beloven‬ ‭ze‬ ‭elkaar‬ ‭iets‬ ‭-‬ ‭dit‬ ‭wordt‬ ‭vastgelegd‬ ‭in‬ ‭een‬ ‭contract‬ ‭met‬ ‭juridisch‬‭bindende‬
‭regelingen. Dit zijn‬‭meerzijdige rechtshandelingen‬‭waar beide partijen mee instemmen.‬

‭De‬ ‭overheid‬ ‭ging‬ ‭in‬ ‭de‬ ‭20e‬ ‭eeuw‬ ‭van‬ ‭nachtwakersstaat‬ ‭naar‬‭verzorgingsstaat‬‭over,‬‭en‬‭heeft‬‭daarbij‬
‭een‬ ‭stuk‬ ‭meer‬ ‭taken‬ ‭en‬ ‭bevoegdheden.‬ ‭Secundaire‬ ‭regels‬ ‭geven‬ ‭bestuursorganen‬ ‭de‬ ‭bevoegdheid‬
‭beschikkingen vast te stellen.‬


‭verbod eigenrichting en rechtshandhaving‬

‭Het‬‭recht‬‭zorgt‬‭voor‬‭orde:‬‭dit‬‭door‬‭geweld‬‭te‬‭verbieden‬‭en‬‭geschillenbeslechting‬‭aan‬‭te‬‭bieden.‬‭Er‬‭is‬
‭een‬ ‭verbod‬ ‭op‬ ‭eigenrichting‬‭,‬‭het‬‭eigen‬‭recht‬‭in‬‭handen‬‭nemen‬‭en‬‭iemand‬‭zelf‬‭te‬‭straffen.‬‭De‬‭enige‬
‭uitzondering‬ ‭hierop‬ ‭is‬ ‭noodweer‬‭,‬ ‭als‬ ‭het‬ ‭de‬ ‭enige‬ ‭manier‬ ‭is‬ ‭iemand‬ ‭of‬ ‭iemands‬ ‭vermogen‬ ‭te‬
‭beschermen tegen een onrechtmatige daad. De overheid heeft‬‭geweldsmonopolie‬‭en mag wel straffen.‬

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√  	Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jannadejager. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 75632 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€5,49
  • (0)
  Kopen