Dit is een samenvatting van het deel "financiële aspecten van de gezondheidszorg" gedoceerd door prof. Kristoff Eecklo. Dit vak omvat ook nog het deel "juridische aspecten van de gezondheidszorg" gedoceerd door prof. Tom Goffin. De samenvatting van deze leerstof is eveneens terug te vinden op mijn...
Juridische, financiële en organisatorische aspecten van de gezondheidszorg
Gezondheidszorgsystemen (Prof. Dr. Kristof Eeckloo)
DEEL 1
BBP ( = bruto binnenlands product) à totale toegevoegde waarde van alle in een land
geproduceerde goederen en diensten gedurende een bepaalde periode
Inleiding
- Doelstellingen gezondheidszorgsysteem ↔ financiële bedreigingen
o Doelstellingen gezondheidszorgsysteem:
Universele dekking
Financiële solidariteit
Billijke toegankelijkheid
Kwalitatief zorgaanbod
Preventie
Paraatheid
o Financiële bedreigingen
Economische context
Verouderde bevolking
Technologische vooruitgang
Marktmechanismen
- Economic sustainability ↔ fiscal sustainability
o Economic sustainability (economische draagkracht/beheersbaarheid)
Heeft te maken met groei in gezondheidsuitgaven in verhouding tot BBP
Uitgaven zijn “onder controle” tot punt waar maatschappelijke kost
gezondheidsuitgaven de toegevoegde waarde door deze uitgaven overstijgt
(steeds relatief tav overige economische activiteit, crf. Opportuniteitskost)
Kans dat groei in uitgaven economische draagkracht bedreigt is groter in
stagnerende of krimpende economie
Uitgaven in verhouding tot middelen die beschikbaar zijn (BBP)
“Is de welvaart die we samen creëren in staat om de uitgaven voor GZ te
dragen?”
, 2
(2009)
Groei gezondheidsuitgaven tav GDP BBP in 2009 zeer drastisch gezakt à
crisis
Jaren 2010-2018: vrij gelijkaardige evolutie
2020 à covid (stijgen gezondheidsuitgaven en daling BBP)
o Fiscal sustainability
Draagkracht/beheersbaarheid publieke financiering
Heeft te maken met publieke uitgaven
Gezondheidszorgsysteem kan economisch beheersbaar zijn, maar niet
houdbaar voor publieke financiën
Goed ontwikkelde landen = groei uitgaven het sterkst
“Er kunnen voldoende middelen in de mts beschikbaar zijn (BBP) maar
uitgaven overheid kunnen onder druk komen te staan”
BE (22 + 55) van alle uitgaven wordt beheerd/georganiseerd door overheid
Zie illustraties vanaf dia 12
, 3
- Aandeel en type publieke uitgaven in GZHZ typeert sterk gezondheidszorgsystemen
o Hoog aandeel publieke financiering
Klemtoon op volksgezondheid + gelijke toegang
Bismarck (Duitsland, Frankrijk, België): via sociale bijdragen
Beveridge (VK, Scandinavië, Zuid-Europa): via belastingen
o Hoog aandeel private financiering (ziekte of privéverzekeraar) à bv. VS
Klemtoon op doelmatigheid
o Groeien naar elkaar toe
Bv. België à sociale bijdragen maar ook belastingen (combinatie)
- GZHZ concurreert met andere publieke noden:
o Aandeel publieke financiering (belastingen of sociale bijdragen) tav totale publieke
financiering gemiddeld in België
o Hoger in bv. VK, Duitsland
o Afhankelijk van:
Type welvaartstaat
Demografische kenmerken (bv. hoe ouder bevolking, hoe meer aandacht
spenderen aan ziekte en pensioenen)
- Drie manieren om publieke financiering (fiscal sustainability) gezondheidszorg te beheersen:
1) PUBLIEKE INKOMSTEN ↑
o Rechtstreeks impact op economische draagkracht
o Problemen:
Gaat economische draagkracht rechtstreeks bedreigen > inkomsten gelinkt
aan arbeid
A) Impact arbeidsmarkt en internationale competitiviteit
B) Politieke beperkingen à zeer delicaat (bv. belastingen verhogen)
2) PUBLIEKE VERPLICHTINGEN ↓
o Moeilijk na vestiging gezondheidszorgsysteem, daarom meestal incrimenteel (stap
voor stap)
o HOE?
Aanbod ‘uitzuiveren’ van niet-klinische dienstverlening (bv. faciliteiten,
toegangstijden,…)
Inkomst gerelateerde uitsluitingen
A) Geen dekking boven inkomensgrens
B) Soms systeem van ‘opting out’ (zelf de keuze laten)
C) Maw: inkomen boven bepaalde grens? Zelf organiseren en naar
privé-markt gaan voor ziekteverzekering
D) Nadelen:
Negatief effect op klinische kwaliteit
Verlies ‘voice option’ rijkere gebruikers = rijkere
uitsluiten (meest kritische gebruikers > negatieve
impact op klinische kwaliteit)
Marktfalen private sector
Informatie gerelateerd
Begrenzing tussenkomst
A) We laten het aan de gebruikers zelf over (REM geld)
B) Lineaire besparingen aanbieders
, 4
C) Nadelen:
Taks on the ill (oplossing: maximumfactuur)
Kan leiden tot minder zorgvraag
Kwaliteit in gevaar omdat praktijk toont dat
individuele pt vaak niet in staat zijn verschil uit te
maken tussen nodige en onnodige zorg
Selectieve tussenkomst
A) Bepaalde pakketten of behandelingen uitsluiten (bv. tandzorg)
B) Kan ook tijdelijk zijn (bv. bepaalde behandelingen vertraagd
terugbetalen)
C) Nadelen:
Bedreigt verschillende doelstellingen
Billijke toegankelijkheid, solidariteit
Kan onrechtstreeks economische beheersbaarheid
beïnvloeden (VS) door vlucht naar private markt
Grote administratieve last indien patiënten kenmerken
verrekend worden
Complexe, tijdrovende analyses
D) Kan werken indien gericht op niet-kosteneffectieve onderzoeken en
behandelingen
3) MOGELIJKHEID OM WAARDE TE CREEREN VERSTERKEN
o Via aanpassing financieringssysteem OF organisatie gezondheidssysteem
o Economische waarden
Bijdragen tot economische groei
Verwijderen van ‘waste’
o Meer uitgaven leiden immers niet evenredig tot betere zorg
Zie voorbeeld dia 24 (VS)
Geen rechtstreekse link tussen uitgaven en kwaliteit zorg
A) Spending en avoidable mortality (vermijdbare sterftes indien er
goede GZ aanwezig was)
- Private financiering is (deels) afgestemd op kenmerken publieke financiering
o Types private financiering
Complementair = dekt eigen bijdragen die door basissysteem ten laste van
de pt gelaten worden
Supplementair = dekt zorgaanbod dat door basissysteem wordt uitgesloten
Duplicaat = dekt zelfde zorgaanbod als basissysteem
A) Snellere toegang/meer keuze bij sommigen (omdat je bijvoorbeeld
naar privékliniek kan gaan)
- Aanpassing financieringssysteem vaak gerelateerd aan wijziging organisatie
gezondheidssysteem
o Cfr. Wijziging betaling verstrekkers (incentive praktijkwijziging)
Bv. zorgtrajecten (bv. pt met nierinsufficiëntie, diabetes)
o Problemen/uitdagingen:
Gebrek aan info om te sturen (o.a. ongewenste effecten interventie, …)
Gevestigde belangen (bv. artsen bij wijziging betalingswijze)
- Incentives (stimulans) leiden soms tot perverse effecten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LEO16. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
