H5: ENZYMEN EN ENZYMWERKING
E (enzym) + S (substraat) ↔ ES (enzym-substraatcomplex) E + P (product)
- gevormd met bpld affiniteit en snelheid
- bpld E binden meerdere S
- bpld knn uit 1 S meerdere P vrijstellen
o Bv. maltase bindt met disacharide maltose en splits in 2 glucose-mol
Eig:
Katalytische fct (eiwit)
Substraatspec
obv moleculaire herkenning & complementariteit in ladingen en vorm vn contactopp
Reactiespec
alleen zuiver P gevormd (S 100% omgezet) en geen (toxische) bijproducten
Koppeling spontane reacties aan niet-spontane
reactie die normaal thermodyn ongunstig zijn (veel E voor nodig), dus niet spontaan
doorgaan => wel doorgaan en tegelijkertijd laten ze spontane reacties doorgaan die E levert.
Gereguleerde activ
5.1. ENZYMEN VERSNELLEN REACTIES DR VERLAGEN VN VRIJE ENERGIE VN
TRANSITIETOESTAND
Geactiveerd complex/transitietoestand
= chem reacties gebeuren via tijdelijk hoge energetische toestand
- Reagentia moeten botsen waarbij verbindingen verbroken worden
en dat vergt activeringsenergie Ea!
- Snelheid: afh botsingen tss reagentia
- Botsingsenergie ≥ Ea
- Dr tijdelijke binding E en S => transitiecomplex met lage vrije E-inhoud
Activeringsenergie Ea
- = verschil in E-inhoud tss transitietoestand en S
- => hoe groter Ea, hoe trager reactie
- Biokatalysatoren: zorgen ervoor dat reactie ander traject met lagere Ea volgt
+ S moeten niet op perfect georiënteerd zijn tov mekaar; E pikt ze op om snel te knn reageren
=> moleculen komen dus bij mekaar in optimale oriëntatie
+ spec funct groepen op E ideaal geschikt tov delen vn S om chem reactie te bevorderen
& dr hun katalyt werking reactie sneller te laten gaan
! E: geen effect op verschil in vrije energie tss S en P
=> geen invloed op reactie-evenwicht ( het wordt alleen sneller bereikt)
, 5.2. NAAMGEVING & INDELING VAN ENZYMEN
Uitgang: -ase
Voorvoegsel: naam S / naam reactie (Bv. maltase, decarboxylase)
Ook gebruiksnamen (Bv. trypsine, chymotrypsine)
Oxido-reductansen Dehydrogenasen:
Oxidatie-reductiereacties: - = oxidatie vn S: onttrekken H-atoom aan S
Ox: E elektronenacceptor - = reductie vn elektronacceptor (=NAD+)
(e- vrijgesteld) - Bv. alcoholdehydrogenase, lactaatdehydrogenase
Red: E elektronendonor binden Oxidasen:
- = elektronenacceptor (=O2)
Transferasen Kinasen
Fucnt groep vn 1 gebonden mol - = fosforylering
over nr ander gebonden mol - Bv. hexokinase
o fosfaatgroep transfer vn ATP nr hexose (6C-suiker)
Hydrolasen - = splitsing cov binding: C-O, C-S, C-N, O-P (! C-C niet)
Hydrolytische splitsing in S Esterasen
met H2O als coS - = hydrolyseren esters / fosfoeters
(H op ene deel vn S komt en OH op - Carboxyesterhydrolasen:
andere afgesplitste deel vn S) o = splitsen CO-OR binding
o Bv. lipase
- Fosfatasen:
o = vervangen fosforyl-groep dr OH op eiwit, lipide, suiker of nucleotide
o Bv. fosfoserine-fosfatase, glucose-6fatase, (mono)
nucleotidasen, RNAase, DNAase, fosfolipase C (di)
O-glycosidasen
- = hydrolyseren glycosidische bindingen
- = splitsen C-O-bind tss bouwstenen in polysachariden
- Bv. maltase, lactase, sucrase
Peptidasen/proteasen
- = hydrolyseren peptidenbinding
- = splitsen peptidenbind in peptide en eiwit
- # types obv AZ vn E
- Bv. chymotrypsine
o Ser is essentieel in de katalyse DUS het behoort tot de groep serineproteasen
- Bv. trypsine, elastase
Lyasen - Bv. decarboxylasen (el vn CO2)
Splitsten cov bind tss C-C, C-O en - Bv. dehydratasen (el vn H2O)
C-N via eleminatiereactie - Bv. aldolase (el vn aldehyden)
=> dubb bindingen/ringstructuur in
S
Synthasen - Bv. Koolzuuranhydrase
Additiereactie
<--> Lyasen
Isomerasen Racemasen:
Stereo-isomerasen in mekaar - = D L-vorm
omzetten Epimerasen:
- = R S-vorm
Trans cis
Mutasen:
- = glucose-1-fosfaat glucose-6-fosfaat
Ligasen = synthetasen - Bv glutamine-synthetase (glutamine -> glutamaat + NH3)
Vorming vn cov bind tss 2 S
chem pot energie nodig
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anneleenverhaeghe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.