100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting Strafrecht 2023 €15,49
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Vrije Universiteit Brussel (VUB)
  4.  
  5. Rechten
  6.  
  7. Strafrecht (1023105BNR)

Samenvatting

Samenvatting Strafrecht 2023

3 beoordelingen
 42 keer verkocht

Volledige samenvatting van het boek (Overzicht van het Belgisch algemeen strafrecht - Filiep Deruyck) + alle lesnotities! Opgesteld in 2023. Behaalde een 16/20 met het studeren van deze samenvatting.

Voorbeeld 4 van de 153  pagina's

Document informatie

  • Ja
  • 25 september 2023
  • 153
  • 2022/2023
  • Samenvatting

Onderwerpen

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Meer samenvattingen voor studieboek

Alles voor dit studieboek (11)

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (10)

3  beoordelingen

review-writer-avatar

Door: eren-2001 • 8 maanden geleden

review-writer-avatar

Door: katrienneyens • 10 maanden geleden

review-writer-avatar

Door: hubar-fleur • 11 maanden geleden

Verkoper

avatar-seller
lottebuts1

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Lotte Buts VUB 2023




OVERZICHT VAN HET BELGISCH ALGEMEEN STRAFRECHT
FILIEP DERUYCK




INLEIDING TOT DE STUDIE VAN HET STRAFRECHT


A. BEGRIPSBEPALING


I. BEPALING VAN HET STRAFRECHT

Recht is afdwingbaar -> dit is maar zo wanneer een overtreding van het recht gesanctioneerd kan worden.
Verschillende sanctiesystemen: burgerlijke, administratieve, disciplinaire… sancties en strafsancties of straffen
 Strafsancties of straffen: ter bescherming van de menselijke persoon of van de eigendommen


Strafrecht: 3 kenmerken
1. Publiek recht
2. Legaal recht
3. Sanctierecht


Positief strafrecht: beoogt de handhaving van een aantal waarden in een bepaald land op een gegeven
ogenblik.
 Wat het strafrecht beschermd ≠ statisch, maar varieert in ruimte en tijd


Strafrecht: kernbegrippen
1. Misdrijven
2. Sancties
3. Daders


Strafrecht: definitie
= Geheel van wetsbepalingen
 Die de strafbare gedragingen aangeven en de sancties bepalen, hetzij straffen, hetzij
beveiligingsmaatregelen, die op de daders toepasselijk zijn
 Die de algemene principes weergeven die op de bestraffing van die daders van toepassing zijn



Positief strafrecht = geldende strafrecht (vastgelegd in verdragen, wetten, decreten…)
 Wijsgerig strafrecht


Onderscheid tussen absolute en relatieve theorieën
 Absolute leer: omdat misdaan is, moet de straf volgen. Er is een schuld aan de gemeenschap die moet
worden vereffend. De staat is gerechtigd om te bestraffen omdat er een misdrijf is gepleegd.

1

,Lotte Buts VUB 2023


 Relatieve leer: straffen om een misdrijf te voorkomen. Er wordt niet gestraft omdat de betrokkene het
verdient, maar wel omdat het maatschappelijk nuttig is.

In de praktijk: combinatie van beide theorieën, met nadruk op elementen uit de relatieve theorie


II. KENMERKEN VAN HET STRAFRECHT

STRAFRECHT IS PUBLIEK RECHT

Bij het plegen van een misdrijf: vooral een verticale (publiekrechtelijke) rechtsverhouding tussen de dader van
het misdrijf en de gemeenschap = wezenskenmerk van het strafrecht


Het recht tot straffen wordt door de gemeenschap overgedragen aan staatsorganen, nl. het openbaar
ministerie.
 ! MAAR, staat is geen noodzakelijk element van het strafrecht. Is enkel een tussenkomende macht,
doch geen grondelelement van het strafrecht.
 ! Het openbaar ministerie vertegenwoordigd de gemeenschap en niet de staat


Er kan door het plegen van een misdrijf ook een horizontale (privaatrechtelijke) rechtsverhouding ontstaan,
tussen de dader van het misdrijf en het slachtoffer ≠ wezenskenmerk van het strafrecht
1. Er zijn misdrijven zonder (identificeerbare) slachtoffers -> er ontstaat dan geen horizontale
rechtsverhouding door het plegen van het misdrijf.
Bv: bepaalde inbreuken op het wegverkeer, op de milieuwetgeving…

2. Zelfs al is er een slachtoffer, er is in de regel geen initiatief vereist van het slachtoffer om de
strafprocedure mogelijk te maken. Die strafprocedure wordt namens de gemeenschap opgestart door
het OM, niet namens het individueel slachtoffer.
 De strafvordering kan op gang worden gebracht zonder initiatief van het slachtoffer (en zelfs
tegen de wil van het slachtoffer)
 Enige uitzondering: klachtmisdrijven (bv: laster en eerroof)


3. Het slachtoffer kan wel deelnemen aan de strafprocedure, het kan zelfs de strafprocedure opstarten.
Maar de uitoefening van de strafvordering is het prerogatief van het OM.
 Het slachtoffer staat niet in voor het vorderen van straffen, maar kan wel schadevergoeding
vorderen.


De private verhouding tussen dader en slachtoffer beïnvloedt meer en meer het strafproces
 Betrekken van het slachtoffer in de procedure van voorwaardelijke invrijheidstelling
 Uitbreiding van de mogelijkheden tot inzage in de lopende strafdossiers tot alle belanghebbenden


STRAFRECHT IS LEGAAL RECHT

Art. 12, 2e lid Gw.: “Niemand kan worden vervolgd dan in de gevallen die de wet bepaalt”
Art. 14 Gw.: “Geen straf kan worden ingevoerd of toegepast dan krachtens de wet”


 Legaliteitsbeginsel van de incriminatie en van de straf in de Grondwet: men kan niet vervolgd worden voor
gedragingen die – op het ogenblik dat men ze stelde – geen misdrijf uitmaakten, alsook dat men niet
veroordeeld kan worden tot straffen die – op ogenblik van het plegen van het misdrijf – daarop niet gesteld
waren.
= Waarborg van de burger tegen willekeur van de overheid

2

,Lotte Buts VUB 2023


STRAFRECHT IS SANCTIERECHT

In het strafrecht treedt het publiek belang op de voorgrond -> straffen zijn gekenmerkt door leedtoevoeging,
die de schuldige treft in zijn vrijheid, zijn vermogen of zijn eer.
 De situatie van de dader vóór het plegen van het misdrijf is beter dan de situatie van de dader na het
ondergaan van de straf.
 Repressieve en preventieve werking
 In privaatrecht: vooral particulier belang -> sancties streven het herstel van de geschonden regel na door
toekenning van schadevergoeding.


III. KERNBEGRIPPEN VAN HET STRAFRECHT

MISDRIJVEN

= overtreding van de strafwet (staan in Strafwetboek + bijzondere wetten)
 Zowel positieve daden als onthoudingen kunnen misdrijven uitmaken


STRAFRECHTELIJKE SANCTIES

= reacties op de schending van strafrechtelijke normen
1. Een straf: opleggen van leed t.o.v. degenen die een inbreuk plegen op de norm (vrijheidsberoving,
aantasting van het vermogen, ontzetting uit sommige rechten)
2. Beveiligingsmaatregelen (t.o.v. geesteszieken en minderjarigen)
3. Nieuwe straffen (werkstraf, elektronisch toezicht) of bestraffingsmodaliteiten (uitstel, opschorting,
probatie)


DADER

Sancties worden meer en meer geïndividualiseerd en afgestemd op de persoonlijkheid van de dader, zowel op
niveau van hun oplegging (bv keuze tussen gevangenisstraf of geldboete) als op niveau van de uitvoering (bv
met uitstel)
Niet enkel natuurlijke personen, maar ook vennootschappen e.d. kunnen strafrechtelijk vervolgd en
gesanctioneerd worden.
Pas een kenmerk geworden vanaf de 19e eeuw.


IV. INDELING VAN HET STRAFRECHT

In de ruime betekenis bestaat het strafrecht uit 2 takken:
1. Het formeel strafrecht/ strafprocesrecht (= procedure die gevolgd wordt om een dader te straffen)
2. Het materieel strafrecht
 Algemeen deel: regels die in principe van toepassing zijn op alle misdrijven, gepleegd door
gelijk welke dader
 Boek 1 Strafwetboek
 Bijzonder deel: beschrijving van de verschillende misdrijven met delictsomschrijving en
toepasselijke straf, bijzondere regels…
 Boek 2 Strafwetboek (= bijzonder strafrecht)
 Bijzondere strafwetten (bv: fiscaal strafrecht, milieustrafrecht, economisch
strafrecht…) -> buiten het Strafwetboek, wijken soms af van het algemeen strafrecht
(boek I) en van het strafprocesrecht (formeel strafrecht))


3

, Lotte Buts VUB 2023


B. INHOUD EN INDELING VAN HET STRAFRECHT

Het strafrecht wordt ingedeeld in strafrecht van gemeen recht en de bijzondere strafwetten.
 Strafrecht van gemeen recht: Strafwetboek met inbegrip van de wetten die het sindsdien hebben
gewijzigd of aangevuld, alsook de complementaire strafwetten.
= Het vaste, permanente deel van het strafrecht dat in principe onveranderlijk is
 Bijzondere strafwetten: definiëren en sanctioneren misdrijven die niet in het strafrecht van gemeen
recht zijn opgenomen.
= Afzonderlijke wetten (wetten, decreten, verordeningen of besluiten)


I. STRAFRECHT VAN GEMEEN RECHT

= Essentieel en permanent deel van het positief stafrecht. Beschermt juridische waarden die wezenlijk worden
geacht voor de maatschappelijke orde.
 Toepassingssfeer: algemeen, naar de personen en naar de plaats
 Bestaat uit strafwetboek en complementaire wetten


a. het Strafwetboek

Onafhankelijkheid van België: 1830 -> Franse Code pénal van 1810 van toepassing
°Strafwetboek: 1967 -> belangrijke personen: NIJPELS en HAUS
= Doordrongen door de principes van de klassieke school
 De mens is een rationeel wezen
 Verantwoording van de straf ligt in de morele schuld van dat wezen
 De mens treft schuld omdat hij kan kiezen tussen goed en kwaad en omdat hij, door een misdrijf te
plegen, voor het kwade heeft gekozen.
= Geen werkelijke en diepgaande vernieuwing vergeleken met het Franse wetboek van 1810


Het Strafwetboek bevat 2 boeken:
Boek I (art. 1 – 100ter Sw.)
 Misdrijven en bestraffing in het algemeen: algemene beginselen mbt het strafbaar stellen en de
bestraffing die van toepassing zijn op al de misdrijven zowel bepaald in Boek II als in de bijzondere
wetten, behoudens toepassing van art. 100 Sw. en afwijkende bepalingen.
 Bestaat uit 11 hoofdstukken
 + 3 algemene bepalingen
 Art. 100 Sw.: toepasselijkheid van de algemene beginselen (art. 1 – 99 Sw.) op de misdrijven
in bijzondere wetten en reglementen.
 Art. 100bis Sw.: toepasselijkheid van de algemene beginselen op personen die niet aan
militaire strafwetten zijn onderworpen maar die deelgenomen hebben aan een misdaad of
een wanbedrijf van het Militair Strafwetboek.
 Art. 100ter Sw.: definitie van een minderjarige
Boek II (art. 101 – 566 Sw.)
 Misdrijven en hun bestraffing in het bijzonder


b. de complementaire wetten

Complementaire wetten:
 Vaak om bepaalde standpunten van bepaalde denkrichtingen ingang te doen vinden in het positief
strafrecht.

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottebuts1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69988 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€15,49  42x  verkocht
  • (3)
In winkelwagen
Toegevoegd