Samenvatting
Samenvatting geneeskunde heelkunde: pathologie
Een zeer uitgebreide samenvatting over pathologie in de geneeskunde/heelkunde. Tips ivm het examen zijn terug te vinden in de tekst.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 57 pagina's
Voorbeeld 4 van de 57 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Maes Chelsea 3VBl VZOM: Geneeskunde/heelkunde PathologieOncologie
Oncologie = De studie van de gezwellen/tumoren
Goedaardige tumoren (benigne) Kwaadaardige tumoren (maligne)
Plaatselijke groei. Geen invasie van Infiltratie/invasie van omliggende
omringende weefsels, duwen deze weefsels
weg
Blijft meestal goed omkapseld Geen kapsel
Geen metastasen Metastasen
Meestal geen invloed op algemene Achteruitgang van algemene toestand
toestand
Geen dodelijke afloop, behalve bij Dodelijke afloop indien onbehandeld
ongunstige ligging (bv thv hersenen)
Wanneer kankercellen uitzaaien van bv de darm naar de lever dan spreekt
men nog steeds van darmkanker, niet van leverkanker.
Pré-maligne gezwellen zijn tumoren die op termijn kwaadaardig kunnen
worden. Bv darmpoliepen groeien vaak uit in darmkanker.
Kanker
Indeling:
-Anatomische indeling -> Volgens het orgaan waaruit de kanker ontstaat
-Morfologische indeling -> Volgens de oorspronkelijke weefselsoort waaruit de
kanker is ontstaan: (op een medisch verslag gebruikt men de morfo-indeling)
-Carcinoom -> Ontstaan uit epitheel- of klierweefsel
-Sarcoom -> Ontstaan uit bindweefsel, botweefsel, bloedvaten,
lymfevaten,
kraakbeenweefsel, vetweefsel, spierweefsel of zenuwweefsel
-Bloedvormende tumoren -> Ontstaan uit weefsel dat bloedcellen vormt
(bv leukemie, ziekte van Kahler, lymfeklierkanker)
Oorzaken:
Multifactoriële aandoening (biologische- en omgevingsfactoren)
-Roken, voeding, alcohol
-Chemische/industriële stoffen zoals benzeen of asbestvezels
-Virussen zoals het Humaan Papillomavirus (HPV), Hepatitis B of C
-Chronische irritatie van weefsels zoals bij bv reflux thv slokdarm
-Straling zoals UV
-Hormonaal
-Erfelijkheid
…
Een kankercel was ooit een gezonde cel. Dankzij een mutatie in het
genetisch materiaal van de cel zal de cel controle verliezen over de
eiwitten die instaan voor haar groei en vermenigvuldiging. De kankercel
zal dan uitgroeien tot een tumor.
1
,Maes Chelsea 3VBl VZOM: Geneeskunde/heelkunde Pathologie
De metastasering gebeurt via de lymfevaten of de bloedbaan. Via de
lymfewegen gaan de kankercellen naar de lymfeklieren, bv van de borst
naar de lymfeklieren in de oksel, van de prostaat naar de lymfeklieren thv
het bekken of van de long naar de lymfeklieren thv de longpoort (tussen
beide longen)
Via de bloedvaten kunnen de kankercellen overal terecht komen. Zo zal
een darmkanker meestal eerst uitzaaien naar de lever via de poortader.
Sommige kankers zaaien eerder uit via lymfevaten, andere via de
bloedvaten. Dit is vaak afhankelijk van de ligging.
Diagnose:
-Bloedonderzoek -> o.a. tumormerkers zoals CEA (Carcino Embryonaal Antigeen)
en PSA (Prostaat Specifiek Antigeen)
-Beeldvorming -> scans, echo’s, …
-Endoscopie -> bv gastroscopie, hysteroscopie, … (geeft de kans de tumor beter
te zien dan via beeldvorming en een stukje weefsel af te nemen)
-Cytologisch onderzoek -> bv baarmoederhalsuitstrijkje
-Histologisch onderzoek -> een biopsie
Stadiëring:
Bepalen van stadium waarin de kanker zich bevindt. Dit is van belang voor de
verdere prognose en behandeling. Vaak wordt dit gedaan dmv het TNM-
systeem:
-Tumor -> Geeft lokale uitgebreidheid van de primaire tumor weer (de grootte
van de tumor in centimeters. Bv T1 = 1cm)
-Nodus (knoop) -> Geeft aanwezigheid van regionale lymfeklieraantasting aan
(bv N0 = geen aantasting)
-Metastase -> Geeft aan of er al dan niet uitzaaiingen op afstand zijn
Behandeling: (Vaak in combinatie gebruikt)
-Klassieke kankerbehandelingen
-Heelkunde
-Radiotherapie (bestraling: kan inwendig of uitwendig)
-Chemotherapie (cytostatica: leggen celdeling stil)
-Beenmerg- of stamceltransplantatie (specifiek voor bloedkankers)
-Nieuwere behandelingsvormen
-Immuuntherapie (immuno)
-Antiangiogene therapie
2
,Maes Chelsea 3VBl VZOM: Geneeskunde/heelkunde Pathologie
-Doelgerichte therapie
-Palliatieve behandeling
Heelkunde heeft tot doel kwaadaardig gezwel en aangetaste lymfeklieren te
verwijderen.
Radiotherapie heeft tot doel via radioactieve bestraling het genetisch materiaal
van de kankercellen te beschadigen, waardoor het celdelingsproces vertraagd of
geblokkeerd wordt. Stralingsdosis wordt verdeeld over een bepaalde periode
(fractionering)
Chemotherapie is een behandeling waarbij, met tussenpozen, een combinatie
van cytostatica wordt toegediend, meestal via de bloedbaan. Men gebruikt
meestal 3 soorten cytostatica daar kankercellen resistent kunnen worden.
Bijwerkingen van cytostatica:
-Braken
-Haaruitval (Haarcellen zijn snel delend, cytostatica legt dit stil)
-Onderdrukking beenmerg met daling van aantal WBC, RBC en/of BP (Bloedcellen
zijn snel delend, cytostatica legt dit stil)
-Stomatitis (Mondslijmvlies ontsteking, ook dit zijn snel delende cellen)
Immuuntherapie is gericht op stimuleren, activeren en versterken van het
afweersysteem van de patiënt. Er zijn verschillende vormen: (Vormen niet
kennen)
-Immuun checkpoint inhibitoren
-Genetisch herprogrammeren van T-cellen van patiënt
-Monoklonale antilichamen gericht tegen tumorantigenen van kankercellen
Antiangiogene therapie heeft tot doel bloedvorming (angiogenese is vorming
van bloedvaatjes) naar de tumor af te remmen dmv geneesmiddelen.
Bij doelgerichte therapie krijgen patiënten een geneesmiddel toegediend dat
inwerkt op bepaalde specifieke moleculen of processen die verantwoordelijk zijn
voor groei van hun kankercellen, met als resultaat afremmen van deling of doden
van de kankercellen.
Prognose:
Is afhankelijk van
-Het stadium (hoe verder gevorderd de kanker, hoe nadeliger de prognose)
-Het histologisch type
-De differentiatiegraad (goed–, matig–, of ongedifferentieerd/anaplastisch)
(De mate waarin een kankercel zal verschillen van de oorspronkelijke cel waaruit
ze is ontstaan)
Goed gedifferentieerd -> De oorspronkelijke cel is nog goed te
herkennen, vaak goede prognose
Matig gedifferentieerd -> De oorspronkelijke cel is al moeilijker te
herkennen
Ongedifferentieerd -> De oorspronkelijke cel is niet meer te herkennen,
dit zijn vaak de meest agressieve kankers (Anaplasie = Cel evolueert niet
tot gespecialiseerde cel)
3
, Maes Chelsea 3VBl VZOM: Geneeskunde/heelkunde Pathologie
Opvolging:
-Controle van dosering van tumormerkers via bloedonderzoek (Stijging is slecht
nieuws -> herval)
Men beschouwt patiënten ‘genezen’ van kanker als ze 5 jaar kankervrij zijn
Preventie:
Vermijden van blootstelling aan bekende oorzaken zoals :
-Niet roken
-Gezonde en gevarieerde voeding
-Vermijden van overmatig alcoholgebruik
-Vermijden van overgewicht
-Voldoende en regelmatige lichaamsbeweging
-Vermijden van buitensporige blootstelling aan Uv-straling
Vaccinatie:
-Baarmoederhalskankervaccin
-Vaccin tegen Hepatitis B (Chronische HepB kan leverkanker veroorzaken. HepC
kan dit ook, maar hiervoor is geen vaccin)
Vroege opsporing:
Kanker in vroeg stadium ontdekken geeft hogere kans op genezing
-Borstkankerscreening (2 jaarlijkse mammografie -> Owv straling niet jaarlijks)
-Baarmoederhalskankerscreening (3 jaarlijks uitstrijkje igv geen verontruste
cellen)
-Darmkankerscreening (2 jaarlijks bevolkingsonderzoek dmv stoelgangsstaal,
hierna wordt er gekeken of er bloed in de stoelgang zit)
Bronchuscarcinoom (Voorbeeld van maligne tumor)
Wat?
-Longkanker
Oorzaken
-Roken, inademen asbestvezels, …
Types
-Niet-kleincellig carcinoom (80-90%)
-Kleincellig carcinoom (10-20%)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chelseamaes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,59. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen