Samenvatting
Samenvatting - De globale economie - 1e bachelor HIR - eerste zit
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Volledige samenvatting - De globale economie - eerste bachelor handelsingenieur - eerste zit
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 85 pagina's
Voorbeeld 4 van de 85 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
De globale economieHoofdstuk 18: Macro-economische analyse: wat en waarom?
Wat bestuderen we?
1. Groei
2. Inflatie
o Bescherming van koopkracht
o Spilindex: bij overschrijding -> automatische loonindexering van 2%
o Soms geen effect op aankopen na prijsstijging (>< micro-economie)
3. Monetair beleid
o Stijging van prijzen leidt tot stijging rentevoeten
o Totale vraag terugdringen -> stijging prijzen verlagen
4. Overheidsschuld
o ! Kan nuttig zijn
o Piek na 2de Wereld Oorlog
o België: relatief hoge overheidsschuld (> 100% -> zelf door alles 100% te belasten kan
schuld niet in 1 keer terugbetaald worden)
Verschil micro en macro
- Individueel gedrag >< gedrag van alle consumenten
- Individuele productie >< totale productie van land
- Expliciete rol en functie van geld >< rol van centrale bank
- Wat geldt in micro-economie geldt niet per se in macro-economie
- Vaak is het geheel ≠ opsommingen van individuele velden
- Micro: als individu spaart -> geen invloed op inkomen
- Macro: als overheid spaart -> invloed op economie
Micro-economie
- Gedragsmodellen individuele economische agenten (prijs gegeven)
- Interageren op markt van 1 goed/dienst (prijs endogeen)
- Alle markten samen = algemeen evenwicht
Macro-economie = grote gehelen of aggregaten
- “De” economie krimpt of groeit
- Totale consumptie in België/EU/Wereld
- Totale tewerkstelling/werkloosheid
- Prijspeil (alle prijzen)
Waarom volstaat micro -economie niet?
- Macro-economie niet steeds optelsom variabelen micro-economie -> 3 argumenten:
o Samenhang markten van finale goederen en markten van productiefactoren
▪ Economische kringloop (elke transactie heeft 2 partijen)
, ▪ Wet van Say
o Gebruik van geld
▪ Ontregeling geldstroom kan reële economie beïnvloeden (financiële crisis)
▪ Monetair beleid kan proberen reële economie te beïnvloeden
▪ Merk op: voorraadvariabele >< stroomvariabele (over periode)
o Informatie- en coördinatieproblemen
▪ Vb. systeemrisico van banksysteem
▪ Vb. spaarparadox (rationeel voor individu, niet per se voor economie)
De economische kringloop en de wet van Say
Economische kringloop
- Kringloop = samenhang: besteding voor ene is inkomen voor andere
- Onderzijde = bestedingszijde:
o Bedrijven verkopen output aan gezinnen -> inkomensbesteding
o Totale opbrengst van verkopen: 𝑃 . 𝑄 = ∑𝑁 𝑖=1(𝑝𝑖 . 𝑞𝑖 ) = 𝑝1 . 𝑞1 + 𝑝2 . 𝑞2 + ⋯ + 𝑝𝑁 . 𝑞𝑁
- Bovenzijde = inkomenszijde:
o Bedrijven kopen productiefactoren van gezinnen -> inkomensverdeling
o Arbeiders vergoed met loon
o Verschaffers kapitaal: interest en/of dividend
- Inkomenscreatie: productie van toegevoegde waarde
- Niet volledig inkomen wordt gebruikt -> sparen en consumeren in buitenland = lek in kringloop
Wet van Say
- Uitdrukking van samenhang
- “Elk aanbod creëert zijn eigen vraag”
- Productie leidt vanzelf tot vraag naar goederen -> dus nooit vraagtekort
- ! MAAR: samenhangt zorgt ook dat macro-economisch effect niet gelijk is aan optelsom micro-
effecten
o Geheel is anders dan de delen
o Logica: Fallacy of composition
o Vb. prijsstijging van alle goederen en diensten ≠ daling vraag
o Algemene prijsstijging -> inkomen stijgt ook maar consumptie ∆ niet per se (vb. sparen)
o Micro-economisch: geen directe effecten
, o Macro-economisch: wel directe effecten
Terugkoppelingsmechanismen
- Vb. veralgemeende prijsstijging: 𝑃 . 𝑄 ↑ dus 𝑖𝑛𝑘𝑜𝑚𝑒𝑛 ↑ -> zullen bestedingen ↑/↓ ?
- Nood aan macro-economische analyse
Artikel uit The Economist
- Overaanbod -> vraag volgt niet altijd in macro-economie -> wet van Say klopt maar er zijn
uitzonderingen -> nieuwe theorie van Keynes
Het belang van geld
- Geld = algemeen ruilmiddel
- Aan kringloop goederen/diensten beantwoordt geldkringloop
- Voorraadvariabele = op elk moment meetbaar (vb. hoeveel stock er nog is)
- Stroomvariabele = meetbaar over een bepaalde periode (vb. productie vorige maand, prijzenpijl)
Identiteit van Fisher
- 𝑃 .𝑄 = 𝑀 .𝑉 → geldwaarde van goederenstroom = waarde van geldstroom
o 𝑃 . 𝑄 = goederenstroom
o 𝑀 = geldhoeveelheid (voorraadvariabele)
o 𝑉= omloopsnelheid van geld
- Kringloop van goederen >< geldkringloop maar met elkaar verbonden
o Geven zelfde onderliggende realiteit weer
o Hebben dus zelfde waarde maar:
o In micro: geld is neutraal
▪ Vraagfunctie: homogeen van graad 0 in prijzen en inkomens
▪ Alle prijzen (inkomens, prijs arbeid, consumptieprijzen)
vermenigvuldigen met zelfde factor = geen ∆ in gedrag
o In macro: geld is niet neutraal
▪ Geld heeft effect op reële grootheden
▪ Vb. crisis 2008 -> recessie 2009
▪ Ook monetair beleid bij Coronaschok
Informatie- en coördinatieproblemen
- Volmaakte mededinging
o Vraagoverschot -> prijs zal stijgen -> vraag daalt terwijl aanbod stijgt
o Dus coördinatie via prijsmechanisme
o ! Misvatting: meer mensen op arbeidsmarkt -> werkloosheid ↑ niet per se want nieuw
werk wordt gecreëerd
- Realiteit wijkt af van ijkmodel perfecte mededinging
o Vb. door informatieproblemen (asymmetrische informatie)
- Macro-economie: studie situaties waarin coördinatie-mechanisme niet goed functioneert
Voorbeelden:
1. Investeringen
, - Motivatie voor investeringen
o Verwachting dat vraag zal stijgen
o Maar onzekerheid m.b.t. toekomst
- Onzekerheid -> bedrijven kijken naar elkaar:
o Bedrijf A investeert -> B ook want indruk dat A optimistische kijk heeft op toekomst =
investeringsboom met voedend karakter
o Investeringen = productie = inkomen → positief effect wordt groter en groter →
optimisme wordt bevestigd
o Omgekeerde gebeurt ook (A schroeft terug -> …) → negativisme wordt bevestigd
- Keynes: Animal spirits
o Informatie vaak gebrekkig -> cyclische beweging in productie
o Vlagen van optimisme (bull run) en pessimisme (bear run)
2. Spaarparadox
- Sparen = niet-consumeren van deel van inkomen
- Stel meer sparen:
o Beperkt aantal spaarders: geen invloed
o Groot aantal spaarders: vraag (consumptie) ↓ dus productie ↓ dus inkomen ↓
o Men kan minder sparen dan gepland
- Neiging tot meer sparen leidt tot minder sparen
o Falende coördinatie van gedrag spelers
o Individuele spaarder houdt geen rekening met collectief effect
o Individuele rationaliteit kan leiden tot collectief ongunstig resultaat (wijkt af van globale
rationaliteit)
Van Keynes naar de klassieken en terug
- Klassieke economen (Smith, 18e )
o Prijsverandering -> evenwicht wordt hersteld (geen vraag-/aanbodoverschot)
o Wet van Say: nooit langdurige macro-economische onevenwichten
- Grote depressie in jaren 30
o Daling productie (30/40%)
o Stijging werkloosheid van actieve bevolking (25%)
o Waarom geen evenwichtsherstel?
- Keynes (20e)
o Soms gaat markt zichzelf niet herstellen -> nood aan overheid die zorgt voor extra vraag
o Fenomenen die evenwichtsherstel kunnen beïnvloeden
▪ Loonrigiditeit
▪ Gebrekkige vraag
o Gevolg: permanente werkloosheid mogelijk (ook in evenwicht)
- Invloedrijk na 2de WO
o Vraag staat centraal (>< Say en klassieken: aanbod centraal)
o ↑ en ↓ vraag is deels rol van overheid: werkloosheid beperken/inflatie afremmen
o Automatische stabilisatoren:
▪ Sociale zekerheid: correctie zodat werklozen blijven consumeren
▪ Progressieve belastingen: slechte economie = minder belastingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper HIRstudent123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen