1. Wat is een psychotische stoornis en welke observaties en begeleiding bieden?
Een psychotische stoornis (of psychose) kan bestaan uit het ervaren van wanen, hallucinaties, een
vreemde manier van praten en chaotisch onrustig gedrag. Patiënten met een psychose hebben
overtuigingen die niet kloppen (wanen), en/of zien, horen, ruiken, proeven en voelen dingen die er
niet zijn zoals stemmen en vieze luchtjes (hallucinaties). Patiënten met een psychose zeggen soms
"vreemde" dingen en/of praten verward. Ze kunnen erg angstig en onrustig zijn of vreemde
bewegingen maken.
Wanneer een patiënt regelmatig last heeft van psychoses, is het belangrijk dat de patiënt wordt
benaderd door dezelfde zorgverlener. Zo kan er een vertrouwensband opgebouwd worden tussen
de patiënt en de zorgverlener. Echter kan het ook zijn dat de patiënt de vertrouwensband als
dreigend ervaart. Hij kan het gevoeld hebben dat iemand hem door en door kent, waardoor hij zich
angstig en beschaamd kan voelen. De patiënt kan het gevoel krijgen dat hij kwetsbaar is, wat weer
een nieuwe psychose kan uitlokken. Ook is het mogelijk dat de patiënt hier misschien agressief op
reageert en bijvoorbeeld een ruzie gaat zoeken. In dit geval is het belangrijk om de patiënt in zijn
waarde te laten en niet meer te proberen om een vertrouwensband op te bouwen.
Hoe classificeer je een psychiatrische patiënt volgens EPA?
(verdiepen in andere classificaties)
Gebruik de DSM-5 om te komen tot een classificatie van de psychiatrische stoornis. Onderzoek
systematisch de ernst, de fase van ontwikkeling, de complicaties en de uitbreiding in termen van
functionele gevolgen van de stoornis (stagering).
Onderzoek systematisch de factoren die van belang zijn voor profilering: factoren die de etiologie en
het beloop van het ziektebeeld kunnen verklaren (inclusief beschermende factoren) en factoren
waarvan bekend is dat zij het behandeleffect kunnen voorspellen (van de beschikbare
behandelvormen).
Betrek systematisch de kennis, ervaring, verwachtingen en culturele referentiekaders van de patiënt
en diens naasten ten aanzien van de psychiatrische stoornis bij de diagnostiek en de indicatiestelling
voor de behandeling.
Verricht periodieke evaluatie van het beloop van de behandeling. Verricht tevens onderzoek naar
factoren die het effect van de behandeling beïnvloeden of, zo nodig, een herevaluatie van de eerder
gestelde diagnose als onderdeel van het diagnostische proces.
Wat is de indicatie van ambulante zorg in deze casus (psyhiatirie) en wat is de indicatie voor
klinische opname
Ambulante zorg wordt ook wel extramurale zorg (buiten muren) genoemd en houd in dat iemand ie
zorg nodig heeft en zelf naar een specialist gaat. Ambulant betekent in het Latijn dan ook 'in staat
om te lopen'. De patiënt is alleen bij de arts of specialist voor korte tijd en hoeft niet in de instelling
te overnachten. De zorgvrager kan met andere woorden zelfstandig leven en heeft alleen bepaalde,
vaak lichte vorm van zorg nodig.
Bij ambulante zorg gaat het niet om één vorm van zorg, maar het kan van alles zijn: psychiatrische
hulp, psychologische hulp, dagbesteding in de psychiatrie, thuiszorg of zorg bij een polikliniek.
,Klinische opname:
Klinische zorg is zorg waarbij een patiënt is opgenomen in een behandelvoorziening. Patiënten
verblijven in een forensische voorziening en krijgen behandeling voor de aandoening die zij hebben.
opname in de ggz kan nodig zijn wanneer je psychische problemen zodanig groot zijn dat het je leven
ontwricht en ambulante behandeling niet effectief genoeg is. Klinische opname kan vrijwillig zijn of
gedwongen. Als je zelf de keuze maakt om opgenomen te worden, noemen we dat vrijwillige
opname. Als de keuze tegen je wil in wordt gemaakt, spreken we van gedwongen opname.
Wat valt er onder de hoofdcategorie psychofarmaca bij de psychotische patiënt?
Zie uitwerking College 2: Psychofarmaca en therapietrouw WK 4 (blz. 57)
Wat is de rol van de psychiater bij de patiënt met een psychotische stoornis?
Een psychiater is een arts die zich heeft gespecialiseerd in geestesziekten. In tegenstelling tot een
psycholoog, die een opleiding in de psychologie heeft gevolgd, heeft een psychiater geneeskunde
gestudeerd. Na de artsenopleiding volgt nog een specialisatie in de psychiatrie, dit duurt vier jaar.
Deze opleiding is alleen toegankelijk voor artsen.
Een psychiater behandelt mensen met psychische stoornissen. Hij of zij gaat op zoek naar de oorzaak
van de mentale problemen, en stelt vervolgens samen een behandelplan op. Dit behandelplan
bestaat uit meerdere gesprekken en ook de omgeving van de hulpzoekende wordt in de behandeling
betrokken. Daarnaast kunnen medicijnen worden voorgeschreven, iets waartoe een psycholoog niet
bevoegd is. De problemen die een psychiater behandelt zijn vaak ernstiger van aard dan die
waarvoor een psycholoog geraadpleegd kan worden. De personen die psychiatrische hulp krijgen,
blijven meestal dan ook langer onder behandeling. Voor de behandeling kan starten hebben wij een
verwijsbrief nodig.
Wat is (specialistische) GGZ en hoe is het landelijk georganiseerd? (financiën, wetgeving)
Huisartsenzorg en POH GGZ
Bij problemen met een psychische aard is de huisarts het eerste aanspreekpunt. Hij/zij zal met je in
gesprek gaan over je vorm en ernst van je klachten. Vervolgens kan de huisarts in samenwerking met
de Praktijkondersteuner Huisarts GGZ (POH GGZ) hulp bieden bij lichtere psychische problemen.
Daarnaast kan de arts zelfzorgmodules, medicijnen, psycho-educatie en e-health
(internetbehandelingen) voorschrijven. Als dit niet voldoende is/blijkt kan de huisarts doorverwijzen
naar de Basis of gespecialiseerde GGZ.
Bij deze doorverwijzing zijn een aantal objectieve criteria belangrijk:
DSM stoornis
Ernst problematiek
Risico
Complexiteit
Beloop klachten
Basis GGZ
De Basis GGZ is bedoeld voor mildere, niet-complexe psychische problemen en aandoeningen. De
zorgvraag en wens van de patiënt is bij de Basis GGZ erg belangrijk. Het behouden van de ’eigen
regie’ speelt een belangrijke rol.
Via de Basis GGZ zijn er verschillende behandeltrajecten mogelijk:
Kort: kort traject met e-health en behandeling
Middel: middellang traject met e-health en behandeling
Intensief: intensief traject met consulten en behandeling bij een psycholoog/psychiater en e-health
Chronisch: langdurig traject met consulten en behandeling bij een psycholoog/psychiater en e-
health
,Specialistische GGZ
Als de psychische problemen na behandeling in de Basis GGZ nog niet zijn opgelost of de problemen
van complexere of ernstigere aard zijn, kan de huisarts doorverwijzen naar de gespecialiseerde
(specialistische) GGZ.
Vaak is er dan sprake van een zware en/of ingewikkelde psychische aandoening waarbij intensieve
behandeling nodig is. Ook begeleiding van een gespecialiseerde verpleegkundige (ambulante zorg) is
een veelvoorkomend onderdeel van de specialistische GGZ.
Ook vrijgevestigde psychotherapeuten kunnen patiënten in de specialistische GGZ behandelen.
Langdurige GGZ
Iemand komt in de langdurige GGZ terecht als hij/zij langer dan drie jaar in behandeling en/of verblijf
is bij een GGZ-instelling. Hij/zij krijgt dan te maken met de regels uit de Wlz waarvoor een indicatie
via het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) vereist is.
Hulp en ondersteuning
De gemeente kan in sommige gevallen ook de nodige hulp en ondersteuning bieden voor GGZ-
cliënten. Denk aan het bevorderen van de leefbaarheid en sociale samenhang en het regelen van
passende ondersteuning voor participatie in de samenleving (bijvoorbeeld dagbesteding en
beschermd wonen).
Je kunt hiervoor terecht bij een sociaal wijkteam of het Wmo-loket van de gemeente.
Financiën:
GGZ valt onder uw zorgverzekering (basisverzekering) als het gaat om zorg 'zoals huisartsen,
medisch specialisten en klinisch psychologen plegen te bieden' en als deze zorg voldoet aan 'de
stand van de wetenschap en praktijk'. Zie ook artikel A.3.2. van uw Verzekeringsvoorwaarden.
Interventies of behandelingen die niet voldoen aan de stand van de wetenschap en praktijk, dus zorg
waarvoor geen of onvoldoende bewijs is dat deze effectief is, valt niet onder de basisverzekering. Dit
is vastgelegd in de Zvw en aanverwante regelgeving.
Zorg die niet voor vergoeding in aanmerking komt Als er geen sprake is van een stoornis waarvoor
geestelijke geneeskundige zorg nodig is, valt deze niet onder de aanspraak GGZ. Psychosociale zorg
is bijvoorbeeld gericht op het verbeteren van de sociale positie van de verzekerde in financieel,
maatschappelijk en emotioneel opzicht.
Uitsluitingen worden bepaald door één of meer van de volgende uitgangspunten:
• er is geen sprake van DSM-5 benoemde stoornis;
• vanuit de wet- en regelgeving is vergoeding voor behandeling van bepaalde stoornissen uit
de Zvw niet toegestaan;
• een behandeling voldoet niet aan de stand van wetenschap en praktijk (standpunten ZiNl,
zorgkompas Zvw en Lijst interventies binnen de GGZ, zie artikel 1.2. van dit reglement). De
zorg omvat in elk geval niet:
• psychosociale zorg;
• neurofeedback;
• intelligentieonderzoek;
• begeleiding van niet-geneeskundige aard, zoals trainingen, coaching en cursussen;
• orthopedagogische zorg;
• hulp bij werk-, school- en relatieproblemen;
• behandeling van aanpassingsstoornissen;
• enkel diagnostiek zonder de bedoeling dat GGZ behandeling plaatsvindt op basis van een
diagnose volgens internationaal erkende standaarden (de DSM-5);
• behandeling met opname volgens het Minnesota model;
• behandeling van obesitas (overgewicht) en eetverslaving;
, keuringen, bijvoorbeeld ten behoeve van rijvaardigheid;
medisch psychologische zorg (zie hiervoor artikel B.4. Medisch specialistische zorg van de
verzekeringsvoorwaarden).
In een aanvullende verzekering kunnen bepaalde vormen van deze zorg wel verzekerd zijn. Op uw
Vergoedingen Overzicht kunt u zien of dit zo is.
(bron; regelement in de geestelijke gezondheidszorg.)
Wet- en regelgeving
In de ggz/gezondheidszorg zijn verschillende wetten van toepassing, die aangrijpen op toegankelijke,
betaalbare en kwalitatief goede zorg voor iedereen. Een deel daarvan is gericht op het stroomlijnen
van het primaire proces van zorgverlening, een ander deel is gericht op de werking van het
gezondheidszorgstelsel.
Er is een scala aan wetten rond het primaire proces van zorgverlening. De wetten die een direct
verband hebben met het primaire proces hebben onder meer betrekking op de kwaliteit van de
zorg. Deze wetten stellen bijvoorbeeld eisen aan zorginstellingen of aan de arts-patiënt relatie
(Wgbo). Andere wetten stellen eisen aan de zorgverleners zelf.
Behandelingsovereenkomst (WGBO)
Een arts en een patiënt die een behandelrelatie aangaan, sluiten juridisch gezien een
‘behandelingsovereenkomst.’ Een overeenkomst heeft als uitgangspunt dat de betrokken partijen de
inhoud ervan vrijelijk kunnen bepalen. Ook hoeft niet alles op schrift te worden gesteld. Dit wordt
wel aangeduid met de term contractsvrijheid.
Op grond van de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) wordt deze
contractsvrijheid voor de arts beperkt. Deze wet kent de patiënt onvervreemdbare rechten toe, dat
wil zeggen: rechten die altijd gelden. Afwijkende afspraken zijn alleen rechtsgeldig als die in het
voordeel van de patiënt zijn. Voorts kent de WGBO de patiënt rechten toe, die de arts niet heeft. Zo
kan een arts niet zomaar een behandelingsovereenkomst beëindigen, terwijl een patiënt dat wel
mag.
Een ander belangrijk aspect van de WGBO betreft de kwaliteit van de zorgverlening. De WGBO
benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van de hulpverlener voor zijn handelen door hem te
verplichten altijd te handelen als goed hulpverlener. Dat kan betekenen dat een arts een verzoek
van de patiënt om een bepaald onderzoek of vorm van behandeling moet afwijzen omdat dit
onverenigbaar is met de voor een goed hulpverlener geldende professionele standaard.
Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz)
De overheid wil dat iedereen goede zorg krijgt. Daarom heeft de overheid wettelijk vastgelegd wat
goede zorg precies inhoudt. En wat er moet gebeuren als mensen een klacht hebben over de zorg.
Dit staat in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz).
Wet forensische zorg
Op dit moment kunnen mensen met een psychische stoornis of verstandelijke beperking
terechtkomen in de gevangenis of een andere justitiële instelling, terwijl ze daar eigenlijk niet
thuishoren. In de gevangenis zijn slechts beperkte mogelijkheden om deze personen te behandelen.
Na afloop van de gevangenisstraf lukt het vaak niet om de behandeling voort te zetten in een
zorginstelling, waardoor de persoon te snel weer op zichzelf is aangewezen, met het gevaar dat hij
weer de fout in gaat.
Het Ministerie van Veiligheid en Justitie werkt aan nieuwe Wet forensische zorg. De wet moet
ervoor zorgen dat patiënten op de juiste plek terecht komen en de juiste zorg krijgen. Daarnaast
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ruthvanark. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.