VLOEIEND VAN 3 NAAR 1
Examenvragen 2022-2023
Naam: Elke Van Linden
Opleiding: leerkracht lager onderwijs
Academiejaar: 2022-2023
Groep: 3 EBALO – leergroep: 2
,ALGEMEEN
1. De overgang van drie naar één verloopt in de ene school al wat vloeiender dan in de
andere.
• Vraag in je stageschool naar hun aanpak van die overgang. Probeer daarbij een zicht
te krijgen op wat de school doet om de cultuurschok voor de kinderen te verzachten
op didactisch en organisatorisch vlak.
• Welke elementen vind je sterk en welke niet? Verklaar waarom je die (niet) sterk
vindt.
• Suggereer verbeteringsmogelijkheden.
Op mijn stageschool worden activiteiten doorheen het jaar voorzien samen met de laatste
kleuterklas en het eerste leerjaar. Zo maken ze bijvoorbeeld samen een boswandeling met de derde
kleuterklas en het eerste leerjaar.
Er wordt in het eerste leerjaar ook nog gewerkt met een hoekenwerk waar de leerlingen zelf mogen
kiezen welke hoek ze willen doen op welk moment. Dit gebeurt iedere namiddag. Er zijn lerende
hoeken waarbij de leerlingen moeten rekenen, oefeningen maken op bingel, ... maar ook hoeken
zoals in de kleuterschool: de poppenhoek, de bouwhoek, …
De hoeken zorgen ervoor dat ze spelend leren. Door te spelen in de hoeken zijn ze aan het leren over
rekenen, taal, communicatiemogelijkheden, WO, muzische vorming, …
Bij het hoekenwerk zijn er uiteraard moetjes die de leerlingen dan zeker moeten uitvoeren. De eerste
keer dat ik op de stageschool stond was het moetje de crea-hoek, muzische vorming - beeld. Hier
moesten de leerlingen een knutselwerkje maken waarbij ze de basiskleuren moesten mengen.
Wanneer ze dan een kleur hadden gemengd, moesten ze hier verschillende abstracte vormen mee
schilderen op een groot wit A3-papier. Dit was nog een heel speelse creatieve opdracht, maar dat
komt natuurlijk ook omdat we in het begin van het eerste leerjaar zaten.
Er zijn ook enkele hoeken even uitgehaald, omdat die hoeken altijd werden gekozen. De eerste keer
was dit de bouwhoek, omdat deze altijd vol zat en deze leerlingen niet naar de lerende hoeken
gingen. Maar er werd ook gedacht aan het aantal leerlingen per hoek. Zo werd de poppenhoek soms
een hoek voor 3 leerlingen en een andere week een hoek voor 2 leerlingen.
Er wordt altijd goed gekeken naar hoeveel leerlingen er functioneel kunnen werken in de hoek.
In het eerste leerjaar wordt er ook nog veel gezongen. Tijdens het opruimen, als het stil moet zijn,
wanneer de leerlingen een mooie rij moeten maken, … op verschillende momenten van de dag
kunnen er liedjes ingezet worden. Deze liedjes werden eerder in de derde kleuterklas ook al gebruikt
op dezelfde momenten.
De kleuters hebben een aparte speelplaats. Zo hebben zij voldoende ruimte om te spelen, zonder dat
ze omver worden gelopen door de leerlingen van het lager onderwijs. Maar wanneer het regent,
moeten de kleuters en de leerlingen van het lager onderwijs wel op één speelplaats staan. Dit komt
omdat er dan een afdak is en iedereen droog kan staan. Voor de kleuters van de derde kleuterklas is
dit natuurlijk goed, want zo komen ze al enkele keren in aanmerking met de speelplaats van de
lagere school. Voor de kleinste kleuters is dit uiteraard nog een beetje eng, omdat zij al die grote
kinderen zien spelen. Maar voor de kleuters van het derde kleuterklasje is dit al een goede stap. Zo
herkennen ze de speelplaats al.
Vak 1
Opdracht naam www.kdg.be
,Ik zou heel graag verbeteringen willen aangeven, maar in mijn stageschool zal dit moeilijk gaan. Op
mijn stageschool werken ze namelijk met 2 grote klassen in de kleuterschool. Dit wil zeggen dat de
2,5-jarigen en 3-jarigen samen in één groep zitten en de 4-jarigen en 5-jarigen ook in één groep
zitten. Zo is het natuurlijk moeilijk om de kleuters van de ‘derde kleuterklas’ het eerste leerjaar te
laten ontdekken.
Wat ik wel zou willen proberen, moest ik de kans krijgen, is dat ik de 5-jarigen eens op de speelplaats
van het lager onderwijs zou willen laten spelen. Dit terwijl de rest van de lagere school ook speeltijd
heeft. Zo weten ze al hoe dit in z’n werk gaat en hoe de speelplaats er dan uitziet. Want als de bel is
gegaan, staan de kleuters wel op deze speelplaats om in hun rij te staan maar dan zien zij natuurlijk
niet hoe de speelplaats eruit ziet als de leerlingen hierop spelen.
2. Hoekverrijking kan een rol spelen in een vloeiende overgang van drie naar één.
• Hoe kunnen hoeken de overgang voor de kinderen verzachten?
• Bespreek een hoek die je tijdens de stages hebt verrijkt.
• Op welke manier heb je daarbij ingespeeld op de noden van je doelgroep.
Hoeken kunnen ervoor zorgen dat de overgang minder zwaar is, aangezien ze in de kleuterschool ook
met hoeken hebben gewerkt. Wat wel belangrijk is, is dat het eerste leerjaar er dan voor zorgt dat
het hoekenwerk heel hard lijkt op het hoekenwerk van de kleuterschool. Ze mogen hierbij de regels
en afspraken niet zomaar veranderen of andere pictogrammen gebruiken, want dan zou het heel
lastig kunnen worden voor de leerlingen.
Het gaat hier dan vooral over de gewoonte om in een hoekenwerk te spelen/leren.
In de kleuterklas heb ik een taalhoek gemaakt waarbij ze kastanjes en eikels in de vorm van een
letter moesten leggen. Omdat mijn kleuterklas 4- en 5-jarigen waren heb ik differentiatie toegepast.
Zo lagen er A4-papieren met daarop een letter, waar de kleuters de kastanjes of eikels op moesten
leggen. Door de kastanjes of eikels één voor één op te pakken, oefenden ze al op de pengreep. De
kastanjes waren wat groter dan de eikels, waardoor hier ook differentiatie was.
Moesten de leerlingen het te gemakkelijk vinden om de kastanjes of eikels op een blaadje te leggen
waar de letter op staat afgebeeld, dan mochten zij een kleiner kaartje nemen. Op dat kaartje stond
ook een letter, maar nu moesten de leerlingen deze letter op hun bank maken zonder dat er een
voorbeeld lag waarin ze de kastanjes of eikels in moesten leggen. Ze moesten nu zelf nadenken en
kijken naar het kaartje hoe de letter eruit ziet.
Deze hoek zorgt ervoor dat de leerlingen voldoende oefenen op letterherkenning, weliswaar
drukletters, maar ook een oefening op de pengreep. Door de kastanjes één voor één vast te nemen,
hebben ze hun wijsvinger en duim nodig. Deze vingers hebben de leerlingen ook nodig bij het
schrijven, voor een correcte pengreep. Deze hoek is dus een goede oefening op het voorbereiden
van schrijven en letterherkenning.
In de lagere school heb ik meerdere hoeken gemaakt, waarvan één een origamihoek was. De
leerlingen kregen verschillende stappenplannen om een dinosaurus te vouwen. Ze mochten zelf een
dinosaurus kiezen en volgden het stappenplan.
Vak 2
Opdracht naam www.kdg.be
, De leerlingen hebben al meerdere keren stappenplannen gevolgd en ook al papieren leren vouwen,
wat dus aansluit op de kleuterschool. Ze werkten stap voor stap en probeerden alles zo netjes
mogelijk te vouwen. Uiteraard is dit niet bij iedereen even goed, maar dat hangt natuurlijk ook af van
de motoriek en de fijne motoriek van iedere leerling.
Bij deze hoek heb ik al snel doorgehad dat het veel te moeilijk was voor deze leerlingen om zomaar
van een stappenplan een dinosaurus te maken. Ik heb hier dan een video van gemaakt, hoe ik een
dinosaurus moet vouwen. Deze video liet ik dan zien aan de leerlingen die in de hoek zaten. Met als
gevolg dat de leerlingen nu het stappenplan op papier zagen, op een video de stapjes uitgewerkt
zagen en ze ook de video op pauze konden zetten als ze even niet konden volgen.
Een andere hoek die ik in de lagere school heb uitgewerkt was het sorteren van dinosaurussen. In
deze hoek lagen allemaal verschillende prenten. Deze prenten waren ofwel dinosaurussen ofwel
skeletten van dinosaurussen ofwel pootafdrukken van dinosaurussen. De leerlingen moesten naar de
kenmerken van de dinosaurussen kijken en zo de juiste prenten bij elkaar leggen. Iedere dinosaurus
zou één skelet krijgen en één dinopoot.
Bij deze hoek is het belangrijk dat ze zelf dingen ontdekten. De leerkracht gaf enkele gerichte
vragen/gerichte tips, maar ze moesten zelf opzoek gaan naar de kenmerken van deze dinosaurussen.
Door te kijken en te zoeken naar deze kenmerken, zijn ze zelf actief bezig waardoor ze dit zelf ook
makkelijker en sneller gaan onthouden.
Dit is eigenlijk al een moeilijkere vorm van puzzel. Geen puzzel waarbij de stukjes in elkaar passen,
maar een puzzel waarbij je gelijkenissen moet zoeken en deze bij elkaar moet leggen.
3. Ervaringsgericht werken betekent onder andere dat je aanbod ontwikkelt vanuit de
noden en de interesses van de kleuters/leerlingen van het eerste leerjaar.
• Tijdens de stage voer je een BC-verkennende activiteit uit.
• Bespreek die BC-verkennende activiteit. Hoe heb je die aangepakt? Wat zijn de
sterktes en de zwaktes van die activiteit? Welke lessen trek je uit je ervaringen?
• Licht aan de hand van je weekplanning toe welke
activiteiten/hoekverrijkingen/lessen je ontwikkelde op basis van de output van de
BC-verkennende activiteit.
De BC die ik kreeg was dinosaurussen en oertijd.
Mijn BC-verkennende activiteit startte met een dinosaurus die heel verstrooid in de klas
binnenstormde. Deze dinosaurus was ikzelf. Ik had een bruine broek aan, een groen trui en had een
masker opgezet. Dit masker had het gezicht en de kenmerken van een triceratops.
De dino stormde binnen en schrok zich een bult. Hij keek verbaasd en vroeg aan de leerlingen wie ze
waren en wat ze hier (in de klas) deden. De dinosaurus kende de plek helemaal niet en wilde graag
weten waar hij was.
Hierna vertelde de dinosaurus wie hij was en dat hij verloren was gelopen. Hij kwam plots in de
toekomst en zag heel veel dingen die hij niet kende. Hierna vertelde de dinosaurus dat hij weer
verder moest zoeken naar hoe hij terug naar zijn tijd kon reizen.
Vak 3
Opdracht naam www.kdg.be
