100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting mens & maatschappij: domein tijd €5,99   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting mens & maatschappij: domein tijd

 22 keer bekeken  0 keer verkocht

In deze samenvatting is de volledige leerstof rond het thema / domein tijd samengevat. Ook het onderdeel vakdidactiek historische tijd is samengevat. Met deze samenvatting behaalde ik voor het examen een 14/20.

Voorbeeld 6 van de 53  pagina's

  • 3 oktober 2023
  • 53
  • 2023/2024
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (23)
avatar-seller
LagerOnderwijsStudies
domein: tijd
de oudste tijden / prehistorie


de australopithecus & paranthropus homo habilis homo erectus /
homo ergaster




tijd & ruimte - uitgestorven geslacht - eerste ‘mens’ - Turkana-jongen
- Lucy - koeler klimaat - Afrika, Europa, Azië
- seizoenen → levensomstandigheden = - konden zich voortdurend aanpassen aan
moeilijk omgeving
- best aangepaste → beter overleven - leefomgeving veranderde door
klimaatschommelingen
(ijsperiodes - warme periodes)

gevarieerd dieet - gevarieerd dieet - vruchten & planten - eten vlees
- plantaardig voedsel - soms vlees - jacht = belangrijk
- fruit, gazelles, bladeren - = aaseter - = voedselverzamelaars

cultuur - rudimentaire werktuigen → om noten - natuurlijke hulpmiddelen - door jacht waren betere stenen
kraken, wortels uit grond halen - doelbewust werktuigen maken werktuigen nodig → vuistbijl
- choppers (kwarts / vulkanisch gesteente) → - dunne, scherpe punt
- ontwikkeling van gesproken taal al noten kraken, dode dieren snijden - goed in de hand
mogelijk
- activiteiten plannen - verblijf: spelonken, grotten, hutten
- hutten & schuilplaatsen

,- geen vaste woonplaats → basiskamp - ontdekking vuur:
- van basiskamp veranderen door - bescherming wilde dieren / koude
seizoenen - vlees roosteren
- dicht bij water - verdwijnen scherpe hoektanden
- sociale organisatie (samen jagen…)
- functies: - ontwikkeling taal:
- voedsel & werktuigen verdelen - in steeds grotere groepen zich
- bescherming tegen roofdieren doeltreffend organiseren
- zo jachttechnieken doorgeven

- volharding

- taakverdeling:
- mannen: jacht, werktuigen maken
- vrouwen & kids: eten maken,
vruchten zoeken

, homo heidelbergensis homo neanderthalensis homo sapiens




= NU




tijd & ruimte - naam: ontdekking vondst bij Mauer - leefde tijdens voorlaatste en laatste ijstijd - moderne mens
aan Heidelberg - paste zich goed aan aan wisselend klimaat - Amerika voor het eerst bewoond
- cro-magnonmensen = eerste moderne
mensen die van Afrika naar Europa
verhuisden
- uitsterven = raadsel
- homo sapiens hebben ze
weggeconcurreerd:
- leefden in hetzelfde gebied met
dezelfde voedingsbronnen

- moderne mens bevat genetisch materiaal
hiervan
- hebben vruchtbare nakomelingen

gevarieerd dieet idem homo neanderthalensis - at alles wat de natuur heb aanbood - wilde dieren als prooi
- = voedselverzamelaar-jager - doeltreffende jager
- jachtpatroon gevolgen voor sociale
organisatie → leven in kleinere groepen

, - = voedselverzamelaar-jager

cultuur idem homo neanderthalensis - werktuigen (hout, riet, hoorn, been, steen) - nieuwe techniek van steenbewerking:
- stenen werktuigen ↗ - klingen
- gemaakt voor een specifiek doel - burijn
(beginnende specialisatie) - benen werktuigen: harpoenen
- krabbers / schrapers - speerdrijver
- vuistbijl
- klingen - dierenhuid:
- warmte geven
- verblijf: grotten / overhangende rotswanden - kledingstukken
(dicht bij ijskap) - tenten & windschermen
- muziek, kunstvoorwerpen
- geloofden in leven na de dood - kunst:
- nomadisch bestaan (vvj), maar vestigen toch - rotsschilderingen
vaak op dezelfde plaatsen - beeldjes

- doden met meer zorg begraven → in
een nis gelegd en bestrooid met rood
poeder

, het ontstaan der landbouwsamenlevingen

- het mesolithicum -
- klimaatsverandering → wijziging fauna & flora / temperatuur ↗ / bomen

- renderen = basisvoedsel, maar vertrekken naar noorden →
- levenswijze & jachttechnieken aanpassen
- jagen op gevarieerde wildsoorten
- andere voedselbronnen zoeken: watervogels, vissen, eieren
- oogsten & planten werd belangrijker

- bos = nieuwe biotoop van de mens
- werktuig (bomen) = hak van silex

- het neolithicum -

neolithische revolutie
- leert landbouw kennen (zelf voedsel kweken)
- diersoorten leren temmen
- leven in sedentaire gemeenschappen = op vaste plaats & landbouw / veeteelt

andere veranderingen:

- polijsten van stenen
- verbetering werktuigtechniek
- steen = belangrijkste materiaal

- opkomst ruilhandel
- plaatselijke bijlenindustrie

- spinnen en weven
- passende & degelijke kleding maken
- spoelklos

- pottenbakken
- om oogst te kunnen bewaren & af te schermen van dieren / regen
- kookkunst ↗
- speelgoed, olielampen, bakstenen

- uitvinding van het wiel & het zeil
- vervoer werd gemakkelijker & sneller

gevolgen van de uitvindingen
- bevolkingsexplosie → voedsel ↗
- ontstaan dorpen & werkverdeling
- nieuwe beroepsactiviteiten → priesters, ambtenaren, krijgers…
- sociale evolutie → taakverdeling & specialisatie bepaald door seksuele differentiatie
- eigendomsidee neemt uitbreiding → landbouwgronden nodig voor eigen voedselproductie
- geloof beïnvloed door nieuwe leefgewoonten → vruchtbaarheidscultus wordt belangrijker

, - het neolithicum in onze gewesten -


de Bandkeramische cultuur
- landbouwtechnieken
- graafstokken & hakken
- dorpen waren zelfvoorzienend
- tarwe
- vooral rund

- bewoning
- groepjes van kleine gehuchten
- dorpen liggen dicht bij elkaar

- keramiek
- kommen & gesloten potten



De vuursteenmijnbouw
- mijnen van Spiennes in Mons = Werelderfgoedlijst



de magalietbouwers
= reusachtige rechtopstaande stenen




- hunebedden
- functie: begraafplaats




- menhirs
- in cirkel = cromlechs (Stonehenge)
- in rij = alignements

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√  	Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LagerOnderwijsStudies. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 71498 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€5,99
  • (0)
  Kopen