Moedercellen gaan zich delen in twee genetisch identieke dochtercellen =
celcyclus
Essentieel bij celdeling: beide dochtercellen moeten de genetische info uit de
oudercel meekrijgen
Ganse genoom moet nauwkeurig gerepliceerd worden
Wordt vereenvoudigt doordat DNA georganiseerd is in een aantal
chromosomen (strengen DNA + bijhorende eiwitten)
In voorbereiding van celdeling en na duplicatie van genoom gaat chromatine
condenseren
Elk DNA-streng plooit zich vele malen, waardoor de chromosomen dik worden
en zichtbaar zijn door een lichtmicroscoop
Elk chromosoom bestaat uit twee dochterchromatiden (zijn identieke kopieën
van elkaar)
Dochterchromatiden zitten aan elkaar vast, maar gaan tijdens de celdeling uit
elkaar getrokken worden, om uiteindelijk elk in een andere dochtercel te
belanden
Deling v/d kern (mitose) wordt meestal onmiddellijk gevolgd door deling
cytoplamsa (cytokinese)
Gameten (eicellen + zaadcellen) komen tot stand via variant van celdeling
(meiose)
Dit proces speelt zich af in gespecialiseerde organen (gonaden) → halvering
aantal chromosomen
Celcyclus verloopt in een aantal fasen:
o onderscheid tussen M-fase en interfase (zichtbare celkern + chromatine
o Interfase onderverdeeld in 3 stadia
3 Stadia v/d interfase:
o G1-fase (gapfase 1)
Neemt de beslissing om replicatie van de cel te starten
= pauze die voorafgaat aan de S-fase
Lengte: zeer variabel
o S-fase
= synthesefase
Lengte: vrij constant: ± 10 uur
Kopie v/e genoom gemaakt
o G2-fase (gapfase 2)
Tweede rustpauze
Lengte: ± 5 uur
o Bovendien doorloopt meeste organen en weefsels slechts een fractie
v/d cellen op hetzelfde moment een delingscyclus terwijl meerderheid
zich in russtoestand (G0) bevindt
o Sommigen celtypen (spieren, hersenen) zullen permanent in G 0 blijven,
zodat ze niet kunnen delen
o Omdat ze niet kunnen delen kunnen ze ook niet malgine
getransformeerd worden (vb kankercellen)
, 6.2 Mitose
Spoellichaamjes spelen een belangrijke rol
Spoellichaam bestaat ui microtubuli en bijhorende eiwitten
Ontwikkeling spoellichaampje begint in centromeer
Aantal centromeren verdubbelen → bewegen uit elkaar → tussen beiden
ontstaat spoellichaam (microtubuli + eiwit)
Vijf perioden:
o Profase:
Condensatie chromatine → chromosomen zichtbaar
Nucleoli verdwijnen
In cytoplasma begint spoellichaam zich te vormen
o Prometafase:
Verbrokkeling kernmembraan
Interactie chromosomen met spoellichaampje:
vasthechting mbv kinetochoor aan centromeer
o Metafase:
Centrosomen aan polen van de cel
Chromosomen situeren zich: metafaseplaat
o Anafase:
Uiteenwijken zusterchomatiden → komen los van
elkaar te liggen → elk naar een van de polen van de
cel
o Telofase:
Ontstaan kernmembranen rond chromosomen
Cytokinese:
o Verschijnen van een groef ter hoogte van de metafaseplaat
o Een ring van actine en myosine moleculen zorgt ervoor dat
ouderlijke cel volledig ingesnoerd wordt en uiteindelijk
aanleiding geeft tot twee dochtercellen
6.3 Meïose
6.3.1 Inleiding
Eencellige kunnen zich ongeslachtelijk voortplanten door mitose
Geslachtelijke voortplanting:
o Chromosomen aantal wordt gehalveerd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saarvercammen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.