Een samenvatting van les 11 / hoofdstuk 11 geschiedenis van het publiekrecht. Met kleuren, schema's, vergelijkende kolommen en aanduidingen van belangrijke zaken. O.b.v. deze samenvatting een 17/20 behaald.
Samenvatting les 11 GPuR
De Atlantische revolutie I: Internationaal recht en mensenrechten
(1917 – 1991)
Overture: Het Atlantisch Charter (1941)
Ontmoeting tussen Roosevelt en Churchill in de baai van Placentia (Newfoundland, Canada)
Oorsprong Organisatie van de Verenigde Naties (San Francisco, 26/06/45)
Bekommernissen Roosevelt;
Economische crisis (Great Depression, 1929)
Machtsovername Hitler zou tot oorlog leiden
Combinatie van crisis en Duitse overwinning in Europa zou democratie VS niet overleven
VS verkeerde in staat van isolationisme als reactie op interventie in WOI. Draagvlak voor deelname
aan oorlog zeer klein onder bevolking.
’34 –’35 Congress nam wetten aan die deelname aan oorlog moesten voorkomen;
o Debt Default act (1934): VS kan geen geld lenen aan landen in oorlog die schulden
hebben aan Amerikaanse banken
o Neutrality Act (1935): Boycot tegen wapenlevering aan oorlogvoerende landen en
verbood reizen van burgers naar gebieden die president als oorlogszone aanduidde.
Na uitbraak oorlog in Europa door invasie Polen kon Roosevelt de beperkingen versoepelen;
Cash and Carry Act (11/1939): Oorlogvoerende landen kunnen goederen in VS kopen mits ze
contant betaalden en het met hun eigen schepen kwamen halen
Einde van de zomer 1940: invoering dienstplicht
Land Lease Act (03/1941): VS kan wapens en goederen uitlenen aan oorlogvoerende landen
Roosevelt wou ontmoeting tussen Churchill afsluiten met verklaring van gemeenschappelijke doelen:
Het Atlantisch charter
1. De VS en GB zoeken geen territoriale of ander expansie
2. Geen territoriale wijzigingen zonder toestemming inwonende volk
3. Beginselen zelfbeschikking van het volk
4. Toegang tot vrijhandel
5. Bepleiting voor welvaartstaat. Van nachtwakerstaat naar sociale welvaartstaat.
6. Vrijheid voor iedereen in elke staat
7. Deze vrijheid moet het recht op vrij reizen inhouden
8. Bepleiting voor het verlaten van geweld en de keuze voor collectieve veiligheid onder naties
Atlantische revolutie omdat:
VS brak met traditie van afzijdig houden bij geopolitiek
Vrije maar sociaal gecorrigeerde markteconomie voor nieuwe economische wereldorde
Collectieve veiligheid; recht van staten om oorlog te voeren naar verbod om dit te doen
Wilson, de Eerste Wereldoorlog en de Volkenbond
Amerikaans exceptionalisme en de Monroedoctrine
Exceptionalisme: Idee van de VS als ‘exceptional nation’
Morele dimensie: omdat 13 kolonies juk van Britse kolonisatie van zich af konden werpen o.b.v.
zelfbeschikking. Hierdoor zagen ze zichzelf als kampioen van de democratie.
Geopolitieke dimensie: Scheiding VS door 2 oceanen van mogendheden gaven VS grote
veiligheidsperimeter die het isoleerde van traditionele diplomatie andere landen.
, Amerikaans veiligheidsbeleid gedurende 19e eeuw
VS als ‘city on the hill’ -> farewell address George Washington
Voorkeur voor neutraliteit
Geen permanente of langdurige alliantieverdragen
Stimulering internationale en maritieme handel
VS is voorbeeld van vrijheid en democratie, maar zal niet elders interveniëren om hun model
uit te dragen of gelijkgestemden te verdedigen.
Monroedoctrine (1823)
Uitgedragen door John Quincy Adams (BuZa-minister onder James Monroe)
VS zal elke poging van Europese mogendheden om onafhankelijke Latijns-Amerikaanse
republieken te onderwerpen zien als een aanslag op belangen en veiligheid VS.
Groeide uit tot basisbeginsel Amerikaanse buitenlandse politiek.
Wilson en de Vrede van Parijs (1919)
Fourteen points speech
Oplijsting van Wilson voor nieuwe vredesverordening na de oorlog
Geen geheime verdragen
Externe zelfbeschikking
Vrijheid van scheepvaart en handel 3 beginselen die
Breken met logica van overwinning en verovering naar voren
o Geen ‘indemnifications’ kwamen
Collectieve veiligheid
Democratisch Duitsland (later)
In oktober 1918 laat Duitsland weten te willen praten over vrede onder de voorwaarden van het 14
punten plan, op 11 november 1918 word in Compiègne een wapenstilstand gesloten.
De vrede van Parijs
Eerst voorbereidende onderhandelingen tussen Allied and Associated powers, daarna
onderhandelingen met Duitsland en bondgenoten.
Frankrijk wilde veiligheid tegen Duitsland door het land te verzwakken en bondgenootschap met
VS en GB te hebben
GB wou machtsevenwicht in Europa herstellen en deel van Ottomaanse rijk annexeren
o Compromis voerde over Discours van recht boven macht
Geen recht van de overwinnaar
Herstel Elzas-Lotharingen
Geen ‘indemnifications’ maar ‘herstel (restore)’ van de bezette gebieden
Aanvaarding preliminaire voorwaarden 14-puntenplan sloot klassieke weg van
rechtmatigheid van oorlog af (oorlog was te vergelijken met burgerlijk proces)
Duitsland en bondgenoten waren schuldig en agressie en de oorlog was niet rechtmatig geweest.
Daardoor waren zij aansprakelijk voor alle schade en kosten van de oorlog (naar art. 1382 BW).
o Commission on the Responsibility of the Authors of the War moest vraag naar
verantwoordelijkheid voor oorlog beantwoorden -> achtte Duitsland en bondgenoten zo.
De Franse en Britse regering eiste dat Wilhelm II voor een internationaal strafgerecht vervolgd zou
worden. Werd geweigerd door VS en Japan door retro-activiteitsbeginsel strafrecht.
Compromis art.227 met ‘speciaal tribunaal’
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtengernoazen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
