dit is een samenvatting van het van Microbiologie hoofdstuk 6 Sterilisatie en desinfectie
deze samenvatting bevat 5 pagina's
er zijn ook oefenvragen met antwoorden beschikbaar voor dit vak
6.1Terminologie
Sinds de oudheid: vormen van conservering
o Pekelen, voedel roken bederf vermijden
Later: Maatregelen om infecties te voorkomen
o Semmelweiss (1835): chloorkalk kraamvrouwenkoorts
o Lister (1867): carbolzuur desinfectans in de chirurgie
Sindsdien:
o Veel bacteriedodende, chemische stoffen voorkoming van
verspreiding van ziekten
Begrippen gebruikt om bacterien te vernietigen:
Antisepticum: een ontsmettend, bacteriedodend middel dat plaatselijk kan
gebruikt worden op het lichaam (bv. Iso-betadine)
Desinfectans: een ontsmettend, bacteriedodend middel dat gebruikt wordt
om instrumenten of oppervlakten te ontsmetten (bv. Dettol)
Bacteriostaticum: een stof die de groei van de bacteriën verhindert of
vertraagt
Bactericide: een stof met een bacteriedodende werking (bv antibiotica)
Fungicide: een stof die fungi vernietigt
Germicide: een stof die micro-organismen doodt
Sporicide: een stof die sporen vernietigt
Virucide: een stof die virussen vernietigt of inactiveert
Steriliseren: een proces waarbij na behandeling in of op het materiaal geen
levende micro-organismen meer kunnen worden aangetoond
Profylacticum: een stof die preventief een infectieziekte verhindert of daar
toe bijdraagt.
6.2Fysische methoden
6.2.1 Sterilisatie door warmte
Principe gebasteerd op denaturatie van eiwitten
Meeste bacterien gevoelig voor warmtebeschadigd vanaf 70°Candere
warmtebestendiger
vormen van sporen
o restistent aan schadelijke factoren (uitdrogen, scheikundige stoffen en
warmte)
o vernietigen: bereiken van hogere temperaturen
6.2.1.1 Sterilisatie door droge warmte
Grote hoeveelheden gesteriliseerd in Pasteuroven / Poupinel
Glasmateriaal / metalen voorwerpen gesteriliseerd vrij snel warmte
opnemen
Overbrengen warmte vie droge lucht langzaam lucht = slechte
warmtegeleider
T (140-180 °C) boven T inpakmateriaal/ bepaalde materialen verbranden
Ideaal bij 180°C 30 min
Opmerkingen:
Tijd meten vanaf temperatuur bereikt is
Voorwerpen stapelen zodat de hete lucht alle plaatsen kan bereiken
1
, 6.2.1.2 Sterilisatie door vochtige warmte
= veel betere warmtegeleider dan droge lucht
Pasteurisatie: Louis Pasteur (1822-1895)
was een Franse scheikundige en bioloog,
ontdekking van het vaccin tegen hondsdolheid.
Pasteurisatie = korte verhittingstechniek ( 1 uur in WWB 56°C – 60°C) waarbij
micro-organismen worden gedood zonder dat het product (bv. voedsel) wordt
beschadigd.
o Methode gebaseerd op vernietiging bepaalde enzymen en fermenten
o T niet hoog genoeg om eiwitten te denatureren
Niet geschikt voor warmtegevoelige vloeistoffen filtratie
Tyndallisatie: John Tyndall (1820-1893)
Iers natuurkundige uit de 19de eeuw
Waterdamp is het belangrijkste broeikasgas die de temperatuur van de aarde
bepaalt
Tyndall-effect = verhittingsproces (100°C) met 3 achtereenvolgende
tijdstippen
o dag 1: sterilisatie op 100°C, 30 minuten vernietiging vegetatieve
vormen hitte resistent niet vernietigd
o dag 2: bacteriesporen (dag 1) ontwikkeld tot vegetatieve cellen worden
vernietigd tijdens 2de sterilisatie op 100°C, 30 minuten
o dag 3: overblijvende sporen van dag 2 ontwikkeld tot vegetatieve
vorm 3de sterilisatie op 100°C, 30 minuten
gebruikt voor voedingsbodems die zeer warmtegevoelige ingrediënten
bevatten
6.2.1.3 Sterilisatie door verzadigde stoom
= techniek met verzadigde stoom onder druk temperaturen > 100°C
Meeste gebruikte temperatuur: 120°C, 15 minuten
Toestel = autoclaaf
2 soorten:
o Zonder afzonderlijke stoomruimte: moet koud geladen worden
o Met afzonderlijke stoomruimte
Overkoken tijdens autoclaven voorkomen voor openen temp. en druk
spontaan dalen tot normale buitendruk of temp < 100 °C
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saarvercammen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
