Samenvatting
Samenvatting inleiding recht
- Instelling
- Thomas More Hogeschool (tmhs)
Dit is een volledige samenvatting van het vak inleiding recht gegeven door Reynout de Bleser aan Thomas More
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 50 pagina's
Voorbeeld 4 van de 50 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting recht Hannah JanssensInleiding recht
Deel 1: Het recht en zijn bronnen
Het begrip recht
Recht is het geheel van bindende regels dat de samenleving ordent en in staan houdt door
afdwingbaarheid via het staatsapparaat.
Recht is het geheel van bindende regels:
o Gebodsbepalingen: bepalingen die je verplichten iets te doen. (Bijvoorbeeld: je wordt
geboren en dan zijn je ouders verplicht om je aan te geven bij de gemeente)
o Verbodsbepalingen: bepalingen die je verplichten om iets niet te doen; ze verbieden je
dus om iets te doen. (Bijvoorbeeld: je mag niet moorden, stelen,…)
o Regels toepasbaar na keuze: eerst heb je zelf de vrije keuze, maar na het maken van die
keuze moet je je houden aan bepaalde voorwaarden. (Bijvoorbeeld: een testament)
o Wilsaanvullende regels: het zijn regels aanvullend aan je wil (Bijvoorbeeld: je kan kiezen
onder welk stelsel je trouwt of je kan hiervoor naar een notaris gaan)
o Regels m.b.t. termijnen, procedures, vormvoorschriften,…: alles wat te maken heeft
met hoe je iets moet aanpakken.
Recht moet de samenleving ordenen en in stand houden:
o Het recht bekrachtigt bestaande toestanden.
o Het recht schept ook nieuwe toestanden. (Bijvoorbeeld: de overheid zegt dat we
moeten gaan naar meer groene energiebronnen, dan worden er bijvoorbeeld subsidies
gegeven op elektrische auto’s)
Recht vereist gezag:
o Naleven van het recht:
Afdwingbaarheid door sanctie.
Taak van de rechtelijke macht.
Via bemiddeling (= zelf initiatief nemen om eruit te komen).
o Recht kan onderscheiden worden van andere normensystemen: godsdienst, moraal,
beleefdheid.
o Recht is context-, tijds- en plaatsgevonden: als de maatschappij evolueert, evolueert het
recht.
Staatsapparaat: de algemene benaming voor iedereen die meewerkt aan de afdwingbaarheid.
1
,Samenvatting recht Hannah Janssens
Indeling van het (objectieve) recht
Objectief recht
= het geheel van gedragsregels op een bepaald moment in een bepaalde samenleving van toepassing.
(Bijvoorbeeld: de rechtsregel die de huurder het recht aanreikt rustig genot te hebben van een
gehuurd goed; je doet je codex open en je leest een bepaald recht)
→ Materieel (inhoud) vs. formeel (procedureel) recht
Privaat recht: de verhouding/relatie tussen burgers onderling (of de overheid die zich als burger
gedraagt).
› Bijvoorbeeld: het huwelijk, een contract tekenen voor een job,…
Burgerlijk recht:
o Code Napoléon 1804.
o Het bevat algemene en essentiële begrippen van het recht.
o Bijvoorbeeld: huwelijk, afstamming, ergernis, contracten, aansprakelijkheid,…
Ondernemingsrecht:
o Wordt in 2018 overgenomen in WER.
o Begrip ondernemer.
Vennootschapsrecht:
o Regels i.v.m. vennootschappen.
o Nieuwe wetgeving in 2019 (WVV).
Gerechtelijk privaatrecht:
o Gerechtelijk wetboek.
o Regels m.b.t. de procedure voor een burgerlijke rechtbank.
Internationaal privaatrecht:
o Wetboek IPR (2004).
o Wanneer eenzelfde rechtstoestand rechtssystemen van meerdere landen van
toepassing zijn.
Publiek recht: de relatie overheid en burger; hoe wij in relatie staan ten aanzien van de overheid
› Bijvoorbeeld: belastingen
Staatsrecht of grondwettelijk recht:
o De Grondwet.
o Regels m.b.t. de inrichting, de bevoegdheid, de werking van de staat en de
fundamentele rechten en vrijheden van de burgers.
o Het is de basis van politieke en rechterlijke organisatie.
o 6 parlementen in België: Vlaams parlement, Waals parlement, Federaal parlement,
Brussels parlement, Franstalige gemeenschap parlement en Duitstalige gemeenschap
parlement.
Bestuurs- of administratief recht:
o In aparte wetteksten, geen overkoepeld wetboek.
o Regels m.b.t. de concrete rechtsrelatie tussen administratie en de burger.
o Bijvoorbeeld: bouwvergunning.
Strafrecht:
o Strafwetboek.
o Strafregels bevatten een omschrijving van strafbare gedragingen en sancties.
2
,Samenvatting recht Hannah Janssens
Strafprocesrecht:
o Wetboek van strafvordering.
o Het geeft aan welke procedures gevolgd moeten worden als iemand een misdrijf heeft
gepleegd.
Fiscaal recht:
o Wetboek inkomstenbelastingen, wetboek, successierechten (= belastingen op
ergernis),…
o Regelt de belastingen die rechtsonderhorigen moeten betalen.
o Registratierechten: belastingen op de transactie bij aankoop van onroerend goed (3%
bij eerste, 12% bij tweede).
Gemengde rechtstakken:
Economisch recht:
o Wetboek economisch recht (WER).
o O.a.. Marktpraktijken en consumentenbescherming.
Financieel recht:
o Regels m.b.t. bescherming van privéspaarders en de vrijwaring van het vertrouwen in
de financiële ondernemingen.
Sociaal recht:
o Arbeidsrecht:
Het recht van toepassing op de verhouding tussen werkgever en werknemer.
Centraal begrip arbeidsovereenkomst.
Individueel arbeidsrecht en collectief arbeidsrecht.
Bijvoorbeeld: ontslagrecht, recht op vakantie,…
o Sociale zekerheid:
Regelt de verplichte sociale verzekering voor werknemers en zelfstandigen.
Alles op maatschappelijk niveau.
Intellectueel recht:
o Rechten die verbonden zijn aan creaties van de menselijke geest, los van de materiële
realisatie ervan, en die beogen de titularis ervan te beschermen tegen namaak en
misbruik.
o Bijvoorbeeld: een patent voor een film of boek.
Internationaal recht:
Volkenrecht:
o Normen die in de internationale maatschappij betrekkingen regelen tussen de staten
onderling en tussen de staten en internationale organisaties.
Supranationaal recht:
o Regels die worden uitgevaardigd door supranationale instellingen (bv. de EU).
Inter: tussen – verdragen tussen verschillende staten (EVRM)
Supra: boven – treed zelf wetgevend op, wetgeving boven het nationale.
Subjectief recht
= het recht vanuit het standpunt van het individu. Rechten en plichten die voortvloeien uit re
rechtsregel voor de bestemmeling (rechtssubject).
(Bijvoorbeeld: de huurder beschikt over het recht het rustig genot te hebben van de gehuurde woning;
de zelfde rechtsregel bekeken uit het standpunt van de individu)
3
, Samenvatting recht Hannah Janssens
Bronnen van het (objectieve) recht
Materiële bronnen van recht
Factoren bepalend door de inhoud van recht: historisch, politiek, filosofisch,…
› Bijvoorbeeld: politieke machtsverhoudingen bepalend voor invulling van maatschappelijke
controversiële wetgeving (euthanasie, abortus,..)
› Bijvoorbeeld: Nederland (geografisch waterland), kent een uitgebreide waterstaatwetgeving.
Formele bronnen van recht
De wet
Wet op internationaal niveau – het verdrag:
o Overeenkomst tussen staten.
o De staten of deelgebieden moeten het verdrag tekenen en ratificeren (= zodra het
verdrag getekend is, moet het in eigen land in het parlement gestemd worden).
Wet op supranationaal niveau – EU-verdragen (EU-landen),… Ze kunnen 3 soorten
regelgeving uitvaardigen:
o Verordening: rechtstreeks toepasselijk wetgeving in de lidstaten, echte Europese
wetten (bv. GDPR).
o Aanbeveling: is niet bindend.
o Richtlijn:
Europa legt te bereiken resultaat op aan lidstaten, lidstaten kiezen zelf vorm
en middelen om het doel te bereiken.
Moet nog omgezet worden in nationale wetgeving.
Bijvoorbeeld: verkoop of afstand.
De Grondwet:
o Sinds 1831.
o Eigen aan een democratische rechtstaat.
o Fundamentele wetten die de inrichting, bevoegdheid, werking en onderlinge
verhouding van de staatsmachten regelt, alsmede de essentiële grondrechten en
vrijheden van de burgers vastlegt.
o Rechtstaat: een staat onderhevig aan recht. Iedereen is er onderhevig aan, zelfs de
koning. Trias politica = scheiding der machten; ze controleren elkaar.
Wetgevende macht: parlementen.
Uitvoerende macht: regeringen.
Rechterlijke macht: hoven, rechtbanken.
Wetgeving op nationaal niveau:
o Formele wet: wetgevende macht (parlementen!!!)
Decreet in formele zin van het woord.
Ordonnantie (in Brussel) in formele zin van het woord.
Wet in strikte zin van het woord.
o Materiële wet:
Algemene draagwijdte; algemeen verbindende voorschriften (verplicht
toepasselijk op alle rechtsonderhorigen). Het heeft een duurzaam karakter.
Bijvoorbeeld: wetten in strafwetboek, burgerlijk wetboek.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannahjanssens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen