Uitgebreide Juridische en Ethische Context samenvatting van alle colleges
59 keer bekeken 6 keer verkocht
Vak
Juridische en ethische context (SOWPWB3350)
Instelling
Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Uitgebreide samenvatting van alle colleges van het vak Juridische en Ethische Context. Daarnaast ook een overzicht van de belangrijkste begrippen en filosofen voor het tentamen.
Juridische en Ethische Context
HC 1 – goed handelen
09-11-2022
Handelen:
Menselijke activiteit die wetens en willens gedaan wordt en waar mensen voor verantwoordelijk
kunnen worden gesteld
Action is an intentional purposive, conscious and subjectively meaningful activity
Er is altijd iemand die handelt= actor
o Een bal gooien is een handeling, maar kou vatten niet (geen bewuste actie)
Niet handelen kan ook handelen zijn!
o Wel bewust niets doen dus
Een normatieve vraag:
Wat goed handelen, is niet eenduidig te beantwoorden
Het is een normatieve vraag die we beantwoorden met impliciete en expliciete normen
o Gebaseerd op waarden (niet met empirische kennis beantwoorden; kan een rol spelen, want
kennis is handig maar beantwoorden met normen en waarden)
Cursus is gericht op articuleren, onderzoeken en reflecteren van deze normativiteit
Normativiteit:
Norm= impliciete en expliciete regel
o Bijv. veilige brandmelder, goede toets, doelmatige zorg, gepaste kleding, verstandige ouder,
mooi mens
Normen zijn geen fouten
Geen weergave van de werkelijkheid
We kunnen normen proberen te definiëren (normalisatie)
o Normen voor een veilige brandmelder vinden we acceptabeler dan normen voor een mooi
mens
o Waarom? = kwestie van normativiteit
Normatieve ethiek:
o Zoekt naar rechtvaardiging morele normen
Pedagogen scheppen normen:
o Normaal, leerbaar, begeleidbaar, wenselijk gedrag, goede ontwikkeling, harmonieus gezin
etc.
Interventies bevatten impliciet
o Moreel oordeel
o Mens- en maatschappijbeelden
Goed handelen is ook je verhouden tot deze normativiteit
o Het is een activiteit die je doet, handelen
o Wat betekent jouw oordeel voor de ander?
o Wat legitimeert jouw oordeel?
,3 kaders voor professioneel handelen:
1. Maatschappelijk (wet)
o De rechtstaat (waar de wetten tot stand komen)
o Juridische context
o Jeugdrecht
Verzameling van verschillende wettelijke kaders
Burgerlijk recht, Strafrecht, Bestuursrecht
Internationaal Verdrag Rechten Kind
o In vastgelegd wat goed handelen is
2. Professioneel (beroepscode)
o Beroepen worden ingekaderd
Binnen ons beroep zijn dit de regels en kader (wat vinden we belangrijk?)
Wat legitimeert deze professie?
Wie mogen deze professie uitvoeren?
Waaraan moeten deze professionals zich houden?
o Beroepscode
Waarden en normen beroepsgroep
Beroepsethische richtlijn
Op de grens van recht en ethiek
o Diverse beroepscode
Bijv.: voor sociaal werker (VGW), jeugdzorgmedewerker (BPSW), academisch
pedagogen (NVO)
o Beroepscodes, gedragscodes, Integriteitscodes
Articuleren waarden en normen professionele organisaties
o NVO:
Nederlandse Vereniging van pedagogen en onderwijskundigen
Geeft richting en invullling aan het begrip van ‘goed pedagoog’
Geen keiharde waarheid, algemeen geformuleerd
Op grond van beroepscode kunnen pedagogen hun handelen en beslissingen
beroepsethisch bepalen en verantwoorden
Bij klachten kun je daar op terug vallen (kwaliteit waarborgen)
Het is gebaseerd op wet- en regelgeving voor zorg en jeugdigen
Wie moet zich hier aan houden:
Leden van NVO
Master pedagogen geregistreerd in Kwaliteitsregister Jeugd veranderd in
Jeugdwet
Belangrijk: (=normatieve aannames)
Veilig opgroeien
Optimale ontwikkeling
Doelmatige zorg
Pedagogische relatie is het aangrijpingspunt
Zoeken naar verklaringen én oplossingen
Streven primair naar normalisatie
o Discretionnaire ruimte
Ruimte voor inzicht van professional; vrije ruimte om zelf invulling te geven aan de
code (je eigen handelen en bewust keuzes maken)
Je moet je wel kunnen verantwoorden/onderbouwen waarom je dan afwijkt
Persoonlijke verantwoordelijkheid heb je voor je handelen
Je kent de wet en handelt naar inzicht (combinatie van recht en ethiek)
Een reflectieve professional handelt naar defensief, maar integer!
, o Reflectie op professie
Normativiteit en vakinhoud
Interpretatie van wat goed is, waarom kies je voor bepaalde interventie?
Organisatie en beleid
Doelstellingen
Aanname en concepten
Professionele waarden
Wat maakt jou een goede professional?
3. Persoonlijk (ethiek)
o Wat we belangrijk vinden wordt bepaald door:
Waarden en normen
Opvattingen over mens en maatschappij
Deze krijg je mee vanuit je omgeving, jeugd etc.= vaak onbewust
o Systematisch nadenken over de normen en waarden = ethiek
o Professioneel handelen vereist een reflectieve houding
Integriteit
Dilemmahantering
Handelingsevaluatie
o Morele dilemma’s kunnen hanteren
Wat is een moreel dilemma?
Je moet kiezen
Conflicterende waarden
Hoe ga je ermee om?
Analyse en reflectie
Ethisch stappenplan
Moreel beraad
o Ethische reflectieve attitude ontwikkelen
Houding als pedagogisch professional
Hulpverlener, docent, beleidsmedewerker, wetenschapper
Permanent nadenken:
Verwonderen, redeneren, reflecteren, kritische houding, wisselen van
perspectief, waarden bewustzijn
Ethische theorieën en benaderen voorzien je van gereedschap
Ethiek, recht en code:
Overeenkomsten:
o Hoe te handelen?
o Vragen naar juiste, goede en rechtvaardige
Verschillen:
o Recht:
Systeem algemene regels, vastgesteld door formele autoriteit met sanctionerende
bevoegdheid
Wetten en regels liggen vast
Gebaseerd op ethische waarden (wat maatschappelijk wenselijk is)
o Ethiek:
Systematische reflectie
Ligt niet vast, wel theorie
Geen formele autoriteit
Anderen dan je aan regels houden: illegaal handelen kan namelijk ethisch
juist zijn
, o Code:
Vastgesteld, dus meer kant van recht, maar ligt er tussen in; ook te maken met ethiek
(daarop gebaseerd)
o Wat is goed handelen?
Primair ethische vraag
Wat is moreel goed:
Evolutionair gegeven
o Gevoel voor rechtvaardigheid
o Emptahie
Openbaring
o Door God gegeven (wat moreel juist is of niet; religieus)
o Moreel goede ligt in de schepping
Menselijke rede
o Ethische theorie
o Reflectie
o We trekken ons terug op het nadenken
De andere twee doen wel iets (intuïtie en culturele waarden), maar daarop reflecteren
Ethiek:
Systematische reflectie op de moraal
o Moraal: stelsel van waarden en normen
Ethiek=
o Van oudsher een belangrijk van de filosofie
o Praktische filosofie
o Vraag naar het goede leven
o Kritisch onderzoek naar morele opvattingen
o Nadenken over handelen
Verschillende vormen:
o Descriptieve ethiek:
Beschrijving van de moraal
Historische en maatschappelijke context
Objectiverend
o Normatieve ethiek:
Wat is juist?
Rechtvaardiging waarden en normen
Ethische theorieën
Komen tot stand binnen filosofie (= product van permanente discussie)
Geven principes om handelingen mee te beoordelen
o Richtlijn: hoe moeten we handelen?
o Evaluatie: was het een goede handeling?
Prescriptief
o Meta-ethiek:
Reflecteert op ethiek
Concepten, aannames
o Toegepaste ethiek:
Ethiek voor een bepaald veld
Bijv. medische ethiek
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evivuden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,89. Je zit daarna nergens aan vast.
