Methoden Van Communicatieonderzoek
1. Basis: Wat is Communica1eonderzoek?
• Vanuit het besef dat massamedia een grote invloed/effect had op de samenleving
• Hee9 allerlei methoden gezocht binnen sociale wetenschappen, cultuurstudies, le=erkunde,
natuurwetenschappen …
1.1 Introduc+e
• Leren een bril opze=en om anders naar realiteit / feiten en gegevens te kijken
•
Wat ‘bewijzen’ deze zelfrepresentaEes?
Seksualisering: een object of onszelf of een persoon tot een
seksueel object maken en zo ook hem of haar strippen van elke
vorm van agency of zelJeschikking die de persoon hee9
ObjecEficaEe: iemand tot het object maken van het verlangen van
een ander
à je doet niet per se een onderzoek over die mensen maar le=erlijk met die mensen (het zijn
mensen die je moeten helpen om het fenomeen te begrijpen als onderzoek
,1.2 Onderzoek?
A certain look comes over the faces of some of my students when they hear the word research. Their
eyes glaze over, and their faces take on a pained expression as if they had a migraine or a bad
stomachache. They see the required course on research as some kind of an ordeal they must survive
before being allowed to take the courses they want and go on to live a normal life.
1.3 Iedereen onderzoeker?
• Onderzoek/research (ENG) /chercher (Fr) à zoeken
• Algemeen betekent onderzoek het zoeken naar informaEe over iets.
• Je onderzoekt veel meer dan je denkt
o Welke telefoon koop ik?
o Wat is gezond om te eten?
o Is deze NeWlix serie iets voor mij?
o Waar gaat dit conflict over?
• In ons dagelijkse leven zijn we allemaal conEnu aan het onderzoeken
1.4 Wetenschappelijk onderzoek is anders dan dagelijks onderzoek
• Meer systemaEsch
• Meer gebaseerd op feiten dan gevoel
• Meer voorzichEg
• Meer focus op juistheid en waarachEgheid
• Getallen en staEsEeken als deel van wetenschappelijk onderzoek?
• à Niet noodzakelijk (cf. historisch onderzoek binnen de literaire studies vs. econometrie)
• ObjecEviteit: slaat op de data die je kiest voor je onderzoek
• Open en transparant zijn over je theoreEsche kaders
• Magical thinking: met onze gedachten en ideeën kunnen we iets verwezelijken in de
samenleving
• Knowledge about reality: kennis verzamelen over de sociale realiteit en de wereld waarin wij
leven
• Eerder rechts dan links
1.5 Onderzoek binnen de communica+ewetenschappen is mul+disciplinair
,2 grote stromingen binnen communicaEewetenschappelijk onderzoek (Deuze, 2011)
• Geesteswetenschappelijke georiënteerde studie van media en communicaEe
o Link met disciplines die producten van menselijke cultuur analyseren en begrijpen
zoals taal, kunstgeschiedenis literatuur, geschiedenis, filosofie, cultuur, etc.
• Sociaalwetenschappelijk georiënteerde studie van media en communicaEe
o Link met disciplines die menselijk gedrag analyseren, begrijpen en voorspellen zoals
sociologie, psychologie, poliEcologie …
• Geen strikte scheiding, veel interdisciplinair onderzoek
Een argument dat heel wat van onze sociale leefwereld
van cultuur gevormd is door de manier waarop ene
computersysteem informaEe verwerkt
We proberen info te verzamelen op de manieren waarop
info tot bij ons komt (vb hashtag analyse)
computa8onal thinking (Denning & Tedre, 2019) explains how the world is a complex of informaEon
processes in which algorithms and invisible networks – ‘the cloud’ – are shaping knowledge and
social and cultural pracEces at an unprecedented scale.
Digital Methods/SoCware – Digital methods are part of the computa8onal turn in the social sciences
(Roberts, Snee, Hine, Morey, & Watson, 2016) and refer to techniques for the study of societal
change with online data and available digital objects (e.g., hyperlink, tag, Emestamp, like, share, and
retweet) (Rogers, 2019). Digital methods are a powerful method to deal with the unstable nature of
online data. Also, digital methods capture how the complexiEes and technici8es of web pla;orms
are interwoven with societal issues (Omena, Rabello, & Mintz, 2020). For example, meaningful
insights are gained on digital media and feminist acEvism when so9ware tools automaEcally collect
and organize Instagram posts and discussions around specific hashtags (e.g., #bodyposiEvity).
However, digital methods have limitaEons. So9ware applicaEons change conEnuously, and access to
data from social media plaWorms may be denied (Rogers, 2019).
1.5.1 Geesteswetenschappelijke georiënteerde studie van media en communica;e
• Bijv. Mediastudies, cultural studies en de studie van populaire cultuur
o Onderzoekt alles van art house cinema en ficEe tot strips, televisie, films, muziek,
digitale media en het dagelijks leven
o Baseren hun analyses meestal op de concepten, ideeën en theorieën van filosofen,
psychologen, sociale wetenschappers, linguïsten, en anderen
o Vaak kwalitaEef onderzoek
o Ze verwijzen er naar als teksten
§ Tekstuele analyse gaat over het geheel van media die te analyseren zijn
1.5.2 Sociaalwetenschappelijk georiënteerde studie van media en communica;e
• Bijv. Media-effect onderzoek, strategische communica8e
o Onderzoekt invloed en effecten van media en communicaEe op gedrag van mensen
en de maatschappij (posiEeve en/of negaEeve)
o Baseren hun analyses meestal op de concepten, ideeën en theorieën van sociale
wetenschappers en (experimentele) psychologie
o Vaak kwanEtaEef onderzoek
, 1.5.3 Wat is de meerwaarde van interdisciplinair werken?
Veel onderzoeksvragen zijn zowel kwalitaEef als kwanEtaEef te onderzoeken
1.6 Het probleem van zekerheid en ‘objec+viteit’
• Zelfs als we staEsEeken hebben, de manier waarop we deze staEsEeken interpreteren is
open voor onenigheid. Dit verklaart waarom wetenschappelijke disciplines vol zijn van
geschillen en waarom wetenschappers ruziën met andere wetenschapers
• Alleen omdat we niet zeker kunnen zijn van onze interpretaEes van data of teksten (de term
die wordt gebruikt voor werken van populaire cultuur of kunst, zoals opera's, toneelstukken,
gedichten, films, televisieprogramma’s, strips, etc.), betekent niet dat alles kan en dat we
interpretaEes kunnen bieden zonder daar goede redenen voor te geven.
• We kunnen noot 100% zker zijn over objecEviteit à dit betekent niet dat we alles zomaar
kunnen beargumetneren vanuit wetenschappelijk onderzoek
ScienDsts and social scienDsts need to be accountable for what they write rather than hiding behind
the ficDon that what they are reporDng comes direct and unmediated from nature. – Donna Haraway
• Doorgedreven onderzoek is wat ons redenen gee9 om bepaalde interpretaEes te maken van
teksten en data. Je hebt een transparante procedure nodig en een aanneembaar bewijs voor
je interpretaEe.
• Zie ook de recente nadruk op het belang van open science
• De manier waarop je resultaten rapporteert (schrijfsEjl, taalgebruik, etc.) speelt een grote rol
in de sterkte waarmee je tot conclusies komt.
• Dit vraagt een duidelijke strategie voor je onderzoek en het maken van coherente
methodologische keuzes die bepalen hoe jij naar de sociale realiteit kijkt (bijv. kwanEtaEef vs.
KwalitaEef.).
1.7 Kwan+ta+ef vs. Kwalita+ef?
• Wanneer we denken aan kwan8ta8ef onderzoek in de media en communica8e, denken we
aan getallen, effect, experimenten en manipula8e.
o kwanEtaEeve onderzoekers worden er soms van beschuldigd te beperkt te zijn, hun
onderzoek te baseren op wat zij kunnen tellen, meten en waarnemen, daarbij
verwaarlozen zij de complexiteit van de ruimere context.
• Bij kwalita8ef onderzoek denken we aan mediateksten, interpreta8es en etnografisch
onderzoek.
o KwalitaEeve onderzoekers worden er echter vaak van beschuldigd in teksten dingen
te "lezen” of interpretaEes te maken van hoe mensen media consumeren die er niet
zijn. InterpretaEes lijken vaak erg persoonlijk en teveel evaluaEef/waardegedreven.