Deze samenvatting is opgesteld rond Inspanningsfysiologie. Volgende zaken worden besproken: energie, energieverbruik, cardiovasculaire reacties, inspanning en leeftijd, inspanning en geslacht.
1. Metabolisme en bio-energetica
- Energie komt uit licht.
- Planten: chemische reactie die licht omzet in chemische energie (fotosynthese).
- Chemische energie wordt in die planten opgeslagen in de vorm van
koolhydraten, vetten en eiwitten (substraten).
- Substraten worden in ons lichaam opgeslagen.
- Metabolisme of stofwisseling = chemische reacties in ons lichaam
die substraten omzetten in energie.
- Energie wordt opgeslagen in een hoog-energetische verbinding: ATP.
ATP = Adenosinetrifosfaat
= Adenine-ribosine met 3 fosfaat (Pi) verbindingen
- Verbreking van ATP-binding energie + warmte
1.1 Eenheid energie
= Calorieën
- Hoeveelheid vrijgekomen energie wordt berekend uit de hoeveelheid
geproduceerde warmte.
- 1 cal = hoeveelheid warmte-energie nodig om 1g water met 1°C op te
warmen van 14,5°C tot 15,5°C.
- Energie bij de mens kilocalorieën: 1 000 cal = 1 kcal of C of Cal
1.2 Functie in ons lichaam
- Groei en herstel van ons lichaam.
- Actief transport van substanties doorheen celmembranen van lichaam.
- Spiercontractie en krachtproductie.
Energieverbruik van de mens: 2 500 – 3 000 kcal per dag.
Pagina 1 van 69
,2. Energiebronnen
C – H – O2 – N
- Koolhydraten (KH)
- Vetten
- (Eiwitten)
» Enzymen die chemische reacties bevorderen
» Bouwstenen van ons lichaam
2.1 Koolhydraten
= verbinding van H-, C- en O-atomen
Fotosynthese: CO2 + H2O KH
KH in ons voedsel: zetmeel en suikers
Keten
- KH opgenomen uit voedsel glucose via bloed naar weefsels.
- In rust
Aanwezig in het bloed als bloedglucose
Opgeslagen in lever en spieren als glycogeen
- Tijdens inspanning
Bloedglucose via bloed naar actieve weefsels Glycogeen ATP
Spierglycogeen ATP
Leverglycogeen G
KH-verbruik tijdens inspanning is afhankelijk van
- Hoeveelheid beschikbare KH.
- Ontwikkeling van het systeem voor metabolisme van KH.
Glycogeenvoorraad
- Bloedglucose
Nuchter: 4 tot max 7 mmol/l
2u na maaltijd: max 11 mmol/l
Pagina 2 van 69
, - Reserves spier- en leverglycogeen zijn beperkt (~2500 kcal).
-Reserves kunnen uitgeput worden tijdens langdurige intensieve
inspanning (~40 km hardlopen).
2.2- Vetten
Uitputting tegengaan door voedselopname.
= organische verbinding bestaande uit triglyceriden
Triglyceride = glycerol + 3 vrije vetzuren
Verzadigde (vnl. dierlijk en hard) en onverzadigde (vnl. plantaardig en vloeibaar) vetzuren.
Keten
- Vetten opgenomen uit voedsel triglyceriden via bloed
(in lipoproteïnen) naar vetweefsel.
- In rust: opgeslagen in de vorm van druppels.
- Tijdens inspanning
Triglyceriden glycerol + vrije vetzuren.
Vrije vetzuren via bloed naar actieve weefsels.
Functie van vetten in ons lichaam
- Energieproductie
- Onderdeel van celmembranen
- Bescherming voor sommige grote zenuwen
- Isolatie om warmteverlies tegen te gaan
- Bescherming van tere organen (vb. nieren)
- Transport van vitamines
Voorraad
- Grote voorraad (~70 000 kcal), grote variatie van persoon tot persoon.
- Grotere potentiële energie.
- Minder toegankelijk voor cellulair metabolisme.
2.3 Eiwitten
= keten van aminozuren
Functie van eiwitten in ons lichaam
- Niet inspannigsgerelateerd
Structuur en vorm van cellen
Transport van stoffen in, uit en binnen de cel
Communicatie tussen cellen op afstand (hormonen)
- Inspanning gerelateerd
Kleine energiebron: 5-10% van benodigde energie bij langdurige inspanning.
Pagina 3 van 69
, Controle van de snelheid van het vrijkomen van energie als
katalysator van chemische reacties in ons lichaam (enzymen).
Katabolisme: afbraak van chemische verbindingen
Samenvatting
Vb. ATP-ase: enzym dat ATP afbreekt en opgeslagen energie vrijmaakt:
Energiebronnen
ATP ADP + P + vrijgekomen energie
- We verkrijgen onze energie uit 3 substraten in de voeding:
koolhydraten, vetten en eiwitten. Eiwitten leveren in normale
omstandigheden maar een klein deel van de energie.
- Energie uit voedsel wordt opgeslagen in de hoogenergetische
verbinding ATP.
- KH en eiwitten leveren ongeveer 4,1 kcal energie per gram,
vetten ongeveer 9,4 kcal/g.
- KH, opgeslagen als glycogeen in spieren en lever, zijn sneller bruikbaar
dan vetten of eiwitten. De bruikbare vorm van KH is glucose, en komt
direct uit de voeding of wordt afgebroken uit glycogeen.
- Vetten, opgeslagen als triglyceriden in vetweefsel zijn een ideale
opslagvorm van energie. Triglyceriden moeten worden afgebroken tot
vrije vetzuren om omgezet te worden in energie.
3. Bio-energetica: de basisenergiesystemen
ADP + Pi ATP ADP + Pi + Energie
(E zit in Pi-verbindingen, vnl. in de 3de Pi-verbinding)
- ADP: verbinding met relatief lage energie-inhoud.
- ADP + Pi = ATP (fosforylering)
» Zonder O2: Anaeroob metabolisme
» Met O2: Aeroob metabolisme (oxidatieve fosforylering)
- ATP: verbinding met hoge energie-inhoud.
- ATP ADP + Pi + Energie (7-10 kcal per mol ATP)
4.1 Hoe genereren cellen ATP?
A. ATP-CP systeem
= metabolisme op substraatniveau (want geen specifieke celstructuren nodig)
- Kan in aanwezigheid of bij afwezigheid van O2
- Zeer snel proces
- Beperkte capaciteit
Pagina 4 van 69
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper romyhbs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
