100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting vrijheid, burgerschap en democratie (17/20) €6,39   In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Universiteit Antwerpen (UA)
  4.  
  5. Handelsingenieur
  6.  
  7. Vrijheid burgerschap en democratie

Samenvatting

Samenvatting vrijheid, burgerschap en democratie (17/20)
 32 keer bekeken  1 keer verkocht

Dit is een samenvatting voor het keuzevak vrijheid, burgerschap, democratie.

Voorbeeld 3 van de 16  pagina's

Document informatie

  • 12 oktober 2023
  • 16
  • 2022/2023
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (1)

Verkoper

avatar-seller
pollelemmens

Voorbeeld van de inhoud

Samenvatting Vrijheid, Burgerschap en Democratie


Samenvatting Vrijheid, burgerschap en
democratie
1 Inleiding
- mens is een zôon politikón (politiek dier)  Aristoteles
o samenleving politiek organiseren en vormgeven
- mens is een sociaal dier
o in groep samen leven
- de politiek = het raamwerk waarmee mensen hun samenleving faciliteren
- het politieke = legitimering van de politiek, breder ethisch, ideologisch en historisch kader
o welke doelen heeft de politieke organisatie? welke staatsvorm?



DEEL I.
2 3 componenten, 3 tradities
2.1 Isaiah Berlin en de liberale opvatting van vrijheid
2.1.1 Situering
- Two concepts of Liberty  grote invloed op debatten over politieke vrijheid 2 e helft 20ste eeuw
o negatieve vrijheid en positieve vrijheid
- burgerschap is een STATUS
o het recht om rechten te hebben


2.1.2 Negatieve vrijheid
- negatieve vrijheid
o = de vrijheid die verband houdt met het feit dat andere mensen mij er niet van weerhouden te
kiezen wat ik wil
o niet-inmenging (non-interference)
o ongehinderd doen wat je wilt doen
o doelbewuste tussenkomst waardoor mijn handelen beperkt wordt  onvrij
- grootste vrijheid ligt in het stilzwijgen van de wet
o daar waar geen wetten (niet-inmenging) zijn, is neg. vrijheid


2.1.3 klassiek liberalisme en de grenzen van de negatieve vrijheid/politieke macht
- negatieve vrijheid  niet onbeperkt
o anders bemoeien mensen zich met het leven van anderen  mts chaos
o bepaald minimum aan pers. vrijheid moet bestaan
 mag nooit geschonden worden
- het schadebeginsel
o neg. vrijheid mag beperkt worden om de vrijheid van anderen niet te schaden
- grenzen van de politieke macht

Polle Lemmens 1

, Samenvatting Vrijheid, Burgerschap en Democratie
o Constant, Mill en Tocqueville  2 beginselen opdat samenleving vrij zou zijn
 niet macht maar alleen rechten maken aanspraak op absolute geldigheid
 mensen hebben recht om onmenselijk handelen te weigeren
 grenzen waarbinnen mensen onschendbaar zijn, worden niet kunstmatig getrokken
maar zijn het gevolg van regels
o twee beginselen mogen niet door rechtbank of soevereine instantie buiten werking gesteld
worden
2.1.4 liberale vrijheid vs. paternalisme
- politiek  minimum aan ind. vrijheid garanderen
o = gebied van niet-inmenging
o relativeren ind. vrijheid
 eerst moet er aan de voorwaarden voor vrijheid voldaan zijn
 dan pas ind. vrijheden kunnen gebruiken, benutten en snappen
- minimale staat  staat bemoeit zich zo weinig mogelijk
o staat = noodzakelijk kwaad
 kunnen niet leven in anarchie, hebben bescherming nodig
- paternalistische overheid
o in naam van de vrijheid onze vrijheid beknotten  ‘weten wat goed is’
o concrete invulling geven aan vrijheid = paternalistisch
 pers. vrijheid wordt beperkt
o neigt naar despotisme


2.1.5 liberale vrijheid en democratie
- in dictatuur  mensenrechten vaak lege doos
- zelfbestuur kan het behoud van burgerlijke vrijheden beter waarborgen dan andere regimes
o maar geen noodzakelijk verband tussen ind. vrijheid en democratisch zelfbestuur
 bv. niet-inmenging ook mogelijk bij verlicht despoot
 negatieve vrijheid gaat niet uit van zelfbestuur
 niet-inmenging gaat over HOE gezag uitgevoerd wordt
 niet door WIE!
o in democratie ook bemoeienis van overheid mogelijk
 democratie slechts middel om vrede en onze vrijheid te beschermen
o belangrijk: ‘zal diegene die mij heerst mij vrij laten’
o tirannie van de meerderheid (in een democratie)
 of tirannie van de heersende opvattingen en meningen
 meerderheid beslist om in te grijpen in leven van minderheidsgroeperingen
 schaadt negatieve vrijheid
2.1.6 positieve vrijheid
- wie regeert mij? wie heeft de macht?
o anders dan in hoeverre bemoeit de staat zich met mijn zaken  neg. vrijheid
o mens verlangt naar zelfbeheersing, zelfbepaling, autonomie, soevereiniteit
o bv. communisme: probleem  arbeid maakt vrij  gn negatieve vrijheid want
vrijheidsinvulling wordt gegeven
- stoïcijn vs. rationalist
o stoïcijn
 alle keuzes/verlangens waarin je je belemmert voelt wegdoen of opgegeven
 gevoel van vrijheid
 volgens Berlin  totaal lege vrijheid
 enkel om totale onderdrukking te overleven
o rationalist

Polle Lemmens 2

, Samenvatting Vrijheid, Burgerschap en Democratie
 onvrij door irrationaliteit (bv. emotie)
 onderwerpen aan wat je redelijk vindt
 volgens Berlin  slachtoffer als regime jou redelijkheid oplegt
 bv. totalitaire staten 20e eeuw leggen rationaliteit op  onvrij


2.1.7 waardenpluralisme en humanisme
- negatieve vrijheid nodig om waardenpluralisme te verwerken
o iedereen vrij om eigen waarden te hebben en te vervullen
o erkent dat er verschillende menselijke doelen zijn
 kunnen onderling botsen/niet verenigbaar zijn
o waarden nodig om betekenisvol leven uit te bouwen
- Berlin  verwerpt positieve vrijheid




2.2 Philip Pettit en de republikeinse opvatting van vrijheid
2.2.1 Geschiedenis en essentie van de republikeinse opvatting van vrijheid
- burgerschap als ACTIVITEIT
o non-domination
o een vrij persoon = een onafh. persoon = een persoon zonder meester of dominus in zijn leven
 geen meester-slaaf verhouding  gaat terug naar het Romeinse Rijk

2.2.2 Hoe weet je of je echt vrij bent?
- Ted Talk van Philip Pettit
o A Doll’s House: verhaal van Torvald en Nora (geschreven door Ibsen)
 Nora krijgt alle vrijheid van Torvald (vrouwen hebben normaal weinig rechten)
 Nora blijft afhankelijk van de wil van Torvald
 = lucky freedom
 geen robust freedom  de vrijheid heeft geen ruggengraat
 elke dag blijft ze afhankelijk van Torvald  elk moment is er de
mogelijkheid dat vrijheid ophoudt
 bv. werknemers in Amerika  afh. van de wil van de werkgever
 in liberale zin is Nora vrij  non-interference is voldaan
- lucky freedom
o geluk dat Torvald welwillend is
o maar zijn wil blijft wet
 je blijft afh. van de wil van een andere persoon of instantie
 = reserve control
- robust freedom
o zonder meester kunnen handelen zoals je wilt


2.2.3 Kernbegrippen van de republikeinse opvatting van vrijheid
- vrijheid als non-domination
o gewapend tegen willekeurige bemoeienis => weerbaarheid
 onvermogen van anderen om arbitrair tussen te komen in je leven
o ook als niemand zich met jouw leven bemoeit kan je onvrij zijn (liberty vs. slavery)
 slavernij gekenmerkt door domination, niet door interference
 vrij zijn en burger zijn  synoniemen
o properly constituted law  ook als iemand zich met jouw leven bemoeit kan je vrij zijn

Polle Lemmens 3

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pollelemmens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€6,39  1x  verkocht
  • (0)
  Kopen